شماره روزنامه
۶۲۵۴
|
اقتصاد سیاسی
-
در میانه «بیم و امید»
زمانی که سالنامه۱۴۰۲ گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» با تصویر دونالد ترامپ بر جلد آن، منتشر شد برخی بر ما خرده گرفتند که پوشاندن لباس حاجی‌فیروز، این پیام‌آور ایرانی بهار، بر تن ترامپ کج‌سلیقگی بوده است. برخی دیگر نیز پیش‌تر رفتند و ما را به دامن زدن به حس ترامپ‌هراسی در جامعه متهم کردند. مخاطب آن جلد اما جامعه ایرانی نبود؛ شهروندان ایرانی خود از سر ناچاری و به تجربه آموخته‌اند که رخدادهای بیرونی تا چه اندازه می‌توانند در تعیین وضعیت زندگی‌شان اثرگذار باشند.
دوشنبه، ۲۰ اسفند ۱۴۰۳
-
در همایش «چشم انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴» مطرح شد؛
سخنان محمود سریع‌القلم، درباره روندهای اقتصاد سیاسی بین‌المللی در سال ۲۰۲۵
دنیای اقتصاد: به گفته محمود سریع‌القلم هدف کلیدی ترامپ کاهش نرخ رشد اقتصادی چین خواهد بود که ادامه روندی است که دولت بایدن آغاز کرده بود.
یکشنبه، ۰۵ اسفند ۱۴۰۳
-
چرا مذاکرات صلح در ریاض؟
دکتر کامران کرمی*میزبانی کاخ درعیه ریاض از وزرای خارجه آمریکا و روسیه بهعنوان پیش‌درآمد مذاکرات صلح اوکراین را می‌توان یک نقطه‌عطف در دیپلماسی منطقه‌ای و نقش آن در روندهای نوظهور بین‌المللی متاثر از شکاف‌ها و تکانه‌های فروپاشی نظم موجود و متعارف دانست. به عبارت بهتر نقش مناطق به‌ویژه مناطقی چون خلیج فارس و شبه‌جزیره عربی در روندها و فرآیندهای بین‌المللی در حال پررنگ‌تر شدن است. در چنین زمینه‌ای بازیگرانی که دارای وزن و جایگاه سیاسی و اقتصادی توامان هستند و دارای روابط عالی و در عین حال متوازن بین قطب‌های…
چهارشنبه، ۰۱ اسفند ۱۴۰۳
-
درباره همایش اقتصاد نفت- گام دوم
روزنامه شماره ۶۲۳۰رویکردی تاریخی، حقوقی و سیاستی به موضوع اقتصاد نفت
مرتضی کاظمی*آیا تصمیمات تاریخی دکتر مصدق، بهترین تصمیم بود؟ چه آلترناتیوهایی در ماجرای ملی شدن نفت وجود داشت؟ آیا تجاری‌‌‌سازی شرکت ملی نفت امکان‌پذیر است؟ چرا در صنعت نفت، خصولتی‌‌‌ها جای خصوصی‌‌‌ها را گرفتند؟ آیا دولت‌‌‌زدایی و دستورزدایی از صنعت نفت امکان‌پذیر است؟
دوشنبه، ۲۹ بهمن ۱۴۰۳
-
اقتصاد سیاسی ایران در برابر اصلاحات اساسی چگونه عمل میکند؟
روزنامه شماره ۶۲۲۱چهار مانع اصلاحات اساسی
دنیای اقتصاد: اعمال تحریم با هدف تغییر رفتار یک بازیگر انجام میشود، اما نتوانسته این هدف را در مورد ایران محقق کند. در عوض، تحریم‌ها با تقویت نگاه درونگرا، کاهش سرمایه اجتماعی، بالابردن هزینه بازنگری در سیاست‌ها و ایجاد منافع اقتصادی در ادامه وضع موجود، اصلاحات سیاسی را با دشواریهایی مواجه ساخته است.
چهارشنبه، ۱۷ بهمن ۱۴۰۳
-
اقتصاد سیاسی ناترازی در ایران
خاطره یحیایی*واژه ناترازی چند سالی است که وارد ادبیات اقتصاد ایران شده است. اگر به روزنامه‌های ۱۰سال پیش مراجعه کنید، اثر چشمگیری از این واژه پیدا نمی‌‌‌کنید. اما ناترازی یعنی چه و چرا ایجاد میشود؟ چرا کشورهای دیگر ناترازی ندارند؟ اگر همین سوال را به‌درستی پاسخ دهیم، راه‌حلی هم که باید برای حل آن اجرا کنیم در افق دید ما قرار خواهد گرفت.
دوشنبه، ۱۵ بهمن ۱۴۰۳
-
چگونه سیاستهای دولتی بر انتخاب‌های فردی اثرگذار است؟
روزنامه شماره ۶۱۹۶محتوای آموزشی و توسعه
دنیای اقتصاد - امیررضا انگجی: اقتصاد سیاسی جدید بر این اعتقاد است که فراتر از تعداد سال‌های تحصیل، محتوای آموزشی می‌تواند نقش مهمی در روند توسعه اقتصادی داشته باشد. انتخاب افراد برای محتوای آموزشی اغلب توسط اقتصاد سیاسی سیاستهای دولت شکل میگیرد که انگیزه‌‌های کسب مهارت‌‌های مختلف را تعیین میکند. این گزارش بر مبنای مدلی است که در آن تفاوت‌ها در سرمایه‌‌گذاری‌های سرمایه انسانی در هر کشور بهعنوان یک نتیجه تعادلی از تصمیم‌های خصوصی و سیاستهای دولتی ظاهر میشود. در اروپای قرون وسطی، دولت‌ها و کلیسا افراد آموزش‌دیده…
یکشنبه، ۱۶ دی ۱۴۰۳
-
سیاست صنعتی؛ از رویا تا زمین سفت واقعیت!
امیررضا انگجی پژوهشگر توسعهادبیات جدید سیاست صنعتی دوباره در حال متولد شدن است و این‌بار فراتر از مباحث نظری، با کارهای تجربی بسیاری همراه است که می‌توانند میزان به‌کارگیری این سیاست‌ها توسط کشورها و موفقیت و شکست‌های آنها را بسنجند. با این حال مطالعات جدید نشان می‌دهد که ایران در رتبه‌بندی استفاده از سیاستهای صنعتی مدرن و جدید جایگاهی ندارد. این سیاست‌ها در خلا اجرا نمی‌شوند و به‌شدت به محیط اقتصاد سیاسی و ظرفیت و توانمندی دولت در اجرای آنها وابسته‌اند، در نتیجه می‌توان گفت که غیبت استفاده از سیاستهای صنعتی جدید و… -
در باب اهالی دولت
امیرحسین خالقی*میلتون فریدمن فقید زمانی گفته بود: «کنار هم نشاندن نزدیک به ۵۰۰نفر اقتصاددان، چنان‌که در فدرال‌رزرو شاهدش هستیم، کار بسیار نادرستی است... در چنین اوضاعی بعید است بشود سراغ پژوهشهای عینی و مستقل رفت... استقرار فیزیکی اقتصاددانان در محل فدرال‌رزرو به‌شدت بر نوع پژوهشهایشان اثر میگذارد؛ میبینیم که اغلب به دنبال نوشتن مقالات فنی بیدردسر در حوزه روش هستند تا پرداختن به موضوعات اساسی‌تر و جدی‌تر درباره سیاست‌ها و نتایج آنها.» حرفش این بود که حتی اگر مثل فدرال‌رزرو آدم‌های کاربلد زیادی دم دست…
شنبه، ۲۴ آذر ۱۴۰۳
-
هر مدل اقتصادی بر اساس فروض سیاسی ساخته شده است
روزنامه شماره ۶۱۷۲فرمول غیرممکن اقتصاد بدون سیاست
نویسنده : آنات آدماتی مترجم: جعفر خیرخواهاناین مطلب بر اساس سخنرانی نویسنده در همایش مرکز استیگلر درباره اقتصاد-سیاسی مالی در دانشگاه شیکاگو تهیه شده است. درحالی‌که محتویات به تجربیات نویسنده به عنوان یک فرد دانشگاهی با تخصص در فایننس و اقتصاد اشاره دارد، ایده‌های اساسی آن قابل کاربرد در زمینه‌های دیگر در مدارس کسب‌وکار و فراتر از آن است. این نوشته را باید به مثابه تلنگری برای دانشگاهیان دانست تا درباره آسیب‌های گوشه‌نشینی و درباره فرصت‌ها برای نفع رساندن به جامعه بزرگ‌تر بیشتر فکر کنند. بدیهی است اگر نیروهای سیاسی قدرتمندی را که باعث…
یکشنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۳
-
چرا در جهان، گاهی حمایتگرایان بر سر کار می‌آیند؟
روزنامه شماره ۶۱۶۷معمای ملی‌گرایی
نویسنده: ماروین سوسه ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهانماروین سوسه (Marvin Suesse)، استادیار اقتصاد در کالج ترینیتی دوبلین و معاون مدیر پژوهشی در مرکز اقتصاد، سیاست و تاریخ است. او همچنین پژوهشگر مدعو در دانشگاه لوند سوئد است. پژوهشهای او بر تاریخ اقتصادی، اقتصاد بین‌الملل و اقتصاد سیاسی متمرکز است. وی نویسنده کتاب «معضل ملیگرایان: تاریخ جهانی ملی‌گرایی اقتصادی از ۱۷۷۶ تاکنون» است که انتشارات دانشگاه کمبریج در سال۲۰۲۳ منتشر کرده‌است. او می‌گوید؛ اقتصاددانان می‌دانند که ادغامشدن در اقتصاد بین‌الملل، برندهها و…
یکشنبه، ۱۱ آذر ۱۴۰۳
-
نوبل برای اقتصاد سیاسی جدید
نوید رئیسیپس از گمانه‌‌‌زنی‌‌‌های چندین‌‌‌ساله، آکادمی سلطنتی علوم سوئد پنجاه‌وششمین جایزه نوبل اقتصاد را به دارون عجم‌‌‌اوغلو، اقتصاددان ۵۶ساله ترک‌تبار و استاد دانشگاه MIT؛ جیمز رابینسون، اقتصاددان ۶۴ساله انگلیسی و استاد دانشگاه شیکاگو و سایمون جانسون، اقتصاددان ۶۱ساله انگلیسی و استاد دانشگاه MIT اعطا کرد. گرچه پیش از این، جیمز بوکانان (۱۹۸۶)، داگلاس نورث (۱۹۹۰) و الینور اوستروم (۲۰۰۹) این جایزه را برای پژوهشهای مرتبط با تصمیم‌‌‌گیری‌‌‌های سیاسی دریافت کرده بودند، اما اولین بار است اقتصاددانانی…
دوشنبه، ۲۳ مهر ۱۴۰۳
-
مسعود نیلی در نشست گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» معادله اقتصاد سیاسی بروز ناترازی‌ها را تحلیل کرد
روزنامه شماره ۶۱۰۰تعارض منافع در ۴ لایه
دنیای اقتصاد: مسعود نیلی در دومین نشست «هم‌اندیشی برای اقتصاد ایران» به تحلیل اقتصاد سیاسی ناترازی‌ها پرداخت. این اقتصاددان، چهار لایه تعارض منافع در یک اقتصاد را «تعارض منافع بین شهروندان»، «تعارض منافع بین شهروندان و حکومت»، «تعارض منافع بین شهروندان و گروه‌های ذی‌نفع» و «تعارض منافع بین بوروکراسی و سیاستمدار» معرفی کرد. به گفته او، داستان اقتصاد سیاسی، نتیجه حل این چهار تعارض منافع است. در جوامع مدرن، تعارض منافع موجود بین شهروندان با انتخابات و دموکراسی حل شده و تعارض‌های دیگر نیز با توسعه مولفه‌هایی…
جمعه، ۲۳ شهریور ۱۴۰۳
-
بی‌ثباتی اقتصاد کلان و ناخرسندی ناشناخته
دکتر تیمور رحمانی*بی‌ثباتی اقتصاد کلان به‌طور عام و بالا بودن و نوسان نرخ تورم به‌طور خاص سبب ناخشنودی بخش عظیمی از افراد جامعه میشود و اگر دولت‌ها قرار باشد به دنبال خشنود ساختن و رضایت خاطر بخش عظیمی از جامعه باشند، باید کنترل تورم و بی‌ثباتی اقتصاد کلان را از اولویت‌های خود قرار دهند.در واقع، یکی از دلایل به اصطلاح اقتصاد سیاسی فروکش کردن تورم در سطح جهانی از شروع دهه۱۹۹۰ قابل نسبت دادن به همین ناخشنودی عمومی از تورم و تلاش دولت‌ها برای پرهیز از ایجاد تورم‌های بالا یا تلاش برای پرهیز از ناخشنود ساختن عامه…
دوشنبه، ۱۹ شهریور ۱۴۰۳
-
اقتصاد سیاسی رشد بدون توسعه
امیررضا انگجی / پژوهشگر اقتصاد توسعهعربستانسعودی در دهه ۱۹۷۰ با سرعتی حدود ۱۵درصد در سال رشد کرد. این نرخ رشد بالا و شگفت‌انگیز نه با پیشرفت‌‌‌های تکنولوژیک، نوآوری یا حتی بهبود کارآیی در تخصیص منابع، بلکه با صادرات نفت در دوره‌‌‌ای به دست آمد که طی آن قیمت انرژی شش‌برابر شد. در این دوره، حتی محتوای برنامههای درسی آموزشی بدتر شد و به‌طور فزاینده‌‌‌ای به سمت بنیادگرایی روی آورد و تا حدود بسیاری فرصتهای اقتصادی برای کارگران سعودی کاهش یافت.
جمعه، ۱۶ شهریور ۱۴۰۳
-
سخنرانیهای پذیرش برندگان جایزه بنیاد BBVA برای اقتصاد سیاسی (دوره پانزدهم)
روزنامه شماره ۶۰۷۷انتخاب عامدانه سیاستگذاری بازنده
ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهانشماره هفته گذشته از صفحه توسعه، به بررسی جایزه مرزهای دانش (BBVA) در سال۲۰۲۳ اختصاص یافته‌بود. این جایزه که از سال۲۰۰۸ تاکنون به تاثیرگذارترین افراد در حیطه دانش تعلق میگیرد، در پانزدهمین دوره خود در سال‌گذشته، سه اقتصاددان مشهور در حیطه اقتصاد سیاسی را مورد‌توجه قرار داد. در این میان سخنرانی سه نظریه پرداز برنده این جایزه که بابت «روشن‌کردن ارتباطات بین جهان اقتصادی و سیاسی» و «تحول در حوزه اقتصاد سیاسی» به آنها تعلق گرفت، به ترتیب «تیموتی بسلی»، تورستن پرسون» و «گویدو تابلینی» در…
یکشنبه، ۲۱ مرداد ۱۴۰۳
-
گزارشی درباره جایزه مرزهای دانش به سه اقتصاددان
روزنامه شماره ۶۰۷۱بزرگان جدید اقتصاد سیاسی
ترجمه و تنظیم: جعفر خیرخواهانبنیاد اسپانیایی BBVA که از سال ۲۰۰۸ جایزه مرزهای دانش را به محققان حوزه‌های مهم دانش بشری اعطا میکند، در پانزدهمین دوره خود، برندگان حوزه اقتصاد، امور مالی و مدیریت را مشخص کرد. تیموتی بسلی استاد مدرسه اقتصاد لندن، تورستن پرسون استاد دانشگاه استکهلم و گویدو تابلینی اقتصاددان ایتالیایی مشترکا به دریافت این جایزه نائل آمدند.
یکشنبه، ۱۴ مرداد ۱۴۰۳
-
چرا سیاست‌ها در جهان سوم به سرنوشتی شوم دچار می‌شوند؟
روزنامه شماره ۶۰۶۴اقتصاد سیاسی خصوصی‌سازی
دنیای اقتصاد -سید امیررضا انگجی: در حاشیه دیدار فعالان اقتصادی و اعضای اتاق با رئیس‌جمهور منتخب، علی طیب‌نیا مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور، اجرای اصل ۴۴ را مبنای تعامل و همکاری دولت و بخش خصوصی عنوان کرد و گفت مساله خصوصی‌سازی تنها واگذاری دارایی به بخش خصوصی نیست، بلکه نظارت و توانمند‌سازی بخش خصوصی و بهبود محیط کسب‌وکار نیز از ملزومات اجرای اصل ۴۴ است. خصوصی‌سازی معمولا یکی از اهداف سیاستهای اقتصادی ثبات‌‌‌بخش است؛ اما اجرای آن با سه‌چالش در سطح سیاست عملی مواجه است. این سه چالش عبارتند از: تسخیر و انحراف، هزینه‌‌‌های مبادله…
جمعه، ۰۵ مرداد ۱۴۰۳
-
فیلسوف عدالت برای ما چه در چنته دارد؟
روزنامه شماره ۶۰۵۰جامعه عادلانه چگونه است؟
دنیل چندلر، فیلسوف و اقتصاددان در تازه‌ترین کتاب خود با عنوان «آزاد و برابر؛ یک جامعه عادلانه چگونه به نظر می‌رسد؟» نظریه عدالت جان رالز را به بحث گذاشته است. این نویسنده اظهار میکند که نظریه رالز می‌تواند بهعنوان مبنای عدالت میان شهروندان آزاد و برابر باشد.
یکشنبه، ۱۷ تیر ۱۴۰۳
-
چالش‌های پیش‌روی اصلاحات از دریچه اقتصاد سیاسی چیست؟
روزنامه شماره ۶۰۴۹ماتریس رانت در صنعت
دنیای اقتصاد-امیررضا انگجی : دولت چهاردهم در شرایطی کار خود را آغاز میکند که با چالش‌ها و موانع بسیاری در پیشبرد اصلاحات روبهروست. از آنجا که عدالت و توسعه در چارچوب برنامههای دولت جدید قرار دارد، تبیین چند مساله محوری پیرامون توسعه در ایران از اهمیت اساسی برخوردار است. توسعه بدون شناخت دو متغیر اساسی تعیین عملکرد اقتصادی امکان‌پذیر نخواهد بود. این دو متغیر عبارتند از: ساختار حل و فصل سیاسی کشور به‌مثابه توزیع قدرت سازمان‌های سیاسی و ساختار فضای رانت به‌مثابه ماتریس فرصتهای اقتصادی و گروه‌های شکل‌گرفته در این…
شنبه، ۱۶ تیر ۱۴۰۳
-
تکامل یک علم؛ نقطه آغاز علم اقتصاد
روزنامه شماره ۶۰۴۵سِفر پیدایش اقتصاد سیاسی
دنیای اقتصاد-کیوان حسین‌وند: بررسی «دولت» و «بازار» بهعنوان دو نهاد سیاسی و اقتصادی در طول زمان، این واقعیت را نشان می‌دهد که این دو، بدون یکدیگر قادر به پیشبرد اهداف فردی و جامعه‌ای نبوده‌اند. نکته‌ای اساسی که در این مساله نهفته است آن است که در عین حال که این دو نهاد باید در تعامل با یکدیگر پیش بروند، هر یک می‌توانند نیروهای قدرتمندی را علیه یکدیگر شکل دهند که پیامدهای مخربی را به همراه داشته باشند. گفتمان پیرامون ایجاد و حفظ چنین تعادلی، در عین پذیرش این اصل که این دو نهاد کامل نیستند، منجر به شکل‌گیری رهیافتی شد که…
دوشنبه، ۱۱ تیر ۱۴۰۳
-
فلسفه اقتصاد سیاسی هوش مصنوعی
دکتر روح‌اله اسلامی*مواجهه ایرانیان با تکنولوژی‌های مکانیکی در ابتدا علمی و استفاده از تجربیات دست‌اول بین‌المللی بود. در دوران مشروطیت به لحاظ فهم مکانیک قدرت و استفاده از روایت‌های دست‌اول توسعه‌محور به‌خوبی توانستند هم میراث کهن ایران و تشیع را حفظ کنند و هم از تکنولوژی‌های سیاسی مشروطیت و توسعه اقتصاد بازار بهره بگیرند.
جمعه، ۲۵ خرداد ۱۴۰۳
-
از سوی دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهیدبهشتی در همایش جامع معدنی «دنیای‌اقتصاد» ارائه شد
روزنامه شماره ۶۰۲۳بررسی تحولات اقتصاد سیاسی جهانی
دنیای اقتصاد: دکتر محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهیدبهشتی، در همایش جامع معدنی «دنیای‌اقتصاد» درخصوص بررسی تحولات اقتصاد سیاسی جهانی سخنانی را ایراد کرد. او در این همایش گفت: در جهانی که امروز زندگی می‌کنیم اتفاق بسیار مهمی رخ‌داده؛ دنیا به مثلثی از روسیه، آمریکا و چین تبدیل شده‌است؛ این در حالی است که حدود ۳۰سال‌پیش جهان دو‌قطبی و همه مسائل آن روشن بود. عده‌ای در کمپ شوروی بودند و عده‌ای در کمپ آمریکا. اقتصاد و سیاست و فرهنگ و... از هم تفکیک شده‌بود، اما امروز در جهانی که زندگی می‌کنیم، مثلثی داریم از…
شنبه، ۱۲ خرداد ۱۴۰۳
-
توسعه در گرو برنامه‌ریزی دولتی یا آزادی عمل آحاد اقتصادی؟
روزنامه شماره ۶۰۱۷روایت تاریخی فرار از فقر
دنیای اقتصاد: فهم چرایی شکست برخی ملت‌ها در مقابل توفیق برخی دیگر در رسیدن به رفاه و تمول، سال‌هاست که یکی از مسائل مورد بررسی محققان و متفکران است و بخش جدایی‌ناپذیر کنکجاوی‌های افراد عادی را تشکیل می‌دهد. راینر زیتلمن، مورخ، جامعه‌شناس، نویسنده و فعال بخش خصوصی است که به واسطه آثار خود در زمینه اقتصادسیاسی شناخته میشود. پیش از این او ۲۶جلد کتاب منتشر کرده است. یکی از نکات قابل توجه آثار او تمرکز بر تهیه مستندات تاریخی و تجربی است که موجب شده بیشتر مورد توجه و ارجاع قرار بگیرند. او در تازه‌ترین کتاب خود…
شنبه، ۰۵ خرداد ۱۴۰۳
-
پرونده امروز
روزنامه شماره ۵۹۳۴تاکتیک دولت برای مشکلگشایی چه ایرادی دارد؟
ساده‌‌‌ترین وظیفه هر سیاست عمومی، حل مساله است. در واقع حل مساله نه یک لفافه خوشرنگ برای نظام سیاسی، بلکه ماهیت و اساس وجودی هر دولت است و بدون آن سیاستگذاری عمومی چیزی جز انتقال منافع از جامعه به ذی‌نفعان و نزدیکان بوروکرات‌‌‌ها نیست.
جمعه، ۰۶ بهمن ۱۴۰۲
-
در نشست «بررسی چالش‌های مشاوره مدیریت» مطرح شد
روزنامه شماره ۵۹۱۷اقتصادسیاسی توسعه نیافتگی صنعت مشاوره
دنیای اقتصاد -هادی سلگی: همایش سالانه انجمن مشاوران مدیریت در پنلی تخصصی چالش‌های اصلی این صنعت را تشریح کردند. آن‌طور که کارشناسان در این نشست اعلام کردند از میان اصلی‌ترین این چالش‌ها می‌توان به «تبدیل دانش به عمل»، «نبود نیروی متخصص»، «اقتصاد غیررقابتی» و «نبود یک مدل کسب و کار مشخص» اشاره کرد.
جمعه، ۱۵ دی ۱۴۰۲
-
نسخه مهم برای ۳ چالش بزرگ سیاست خارجی آمریکا
اقتصاد نیوز: استفان والت نظریه‌پرداز و دنی رودریک استاد اقتصاد سیاسی بین‌المللی در مقاله‌ای برای نشریه فارن‌افرز با عنوان «چگونه یک نظم جهانی بهتر بسازیم؛ محدودسازی رقابت ابرقدرت‌ها در جهان آنارشیک» ایجاد یک نظام بین‌المللی بهبودیافته را بررسی می‌کنند.
چهارشنبه، ۰۶ مهر ۱۴۰۱