حاکمیت شرکتی

در دنیای امروز، ایجاد و مدیریت یک کسب‌وکار موفق نیازمند داشتن درک عمیق از ساختارهای قانونی و اقتصادی است. یکی از این ساختارها، شرکت‌های سهامی خاص هستند که به دلیل ویژگی‌‌‌ها و مزایای برجسته خود، به عنوان گزینه‌‌‌ای مناسب برای توسعه کسب‌وکارها شناخته می‌شوند. این یادداشت به بررسی مزایای ایجاد شرکت‌های سهامی خاص و اهمیت آنها در برقراری یک چارچوب حاکمیت شرکتی قانونی می‌‌‌پردازد.

شرکت پتروشیمی «جم پیلن» رتبه نخست را در «رعایت اصول حاکمیت شرکتی» در بین شرکت‌های پتروشیمی کسب کرده است. این رتبه‌بندی توسط «اداره میزهای صنعت و رتبه‌بندی ناشران بورسی» مبنی بر «عملکرد شرکت‌ها در حوزه حاکمیت شرکتی» ارائه شده است. به این منظور و در تعریف حاکمیت شرکتی باید گفت: حاکمیت شرکتی به مجموعه قوانین، روش‌ها، اصول، سیاست‌‌‌ها و خط‌‌‌مشی ناظر بر کنترل و هدایت درست و صحیح یک شرکت گفته می‌شود که بتوان در جهت اداره آن، بر تضاد منافع موجود کنترل داشت. می‌توان گفت، اهمیت و جایگاه اجرای اصول…

حاکمیت شرکتی به عنوان یک رکن حیاتی در چرخه ظهور و افول شرکت‌ها، از مسائل مختلفی اثر می‌‌‌پذیرد و نشات می‌گیرد. قوانین اقتصادی و تجاری، کم و کیف مداخله دولت در اقتصاد، جایگاه اقتصاد در نظام حکمرانی و ثبات اقتصاد کلان از جمله متغیرهای کلان اثربخش بر حاکمیت شرکتی هستند، حال آنکه شیوه مدیریت بنگاه، نوع مالکیت بنگاه و کم و کیف ورود نیروی انسانی به شرکت از جمله مواردی هستند که بر چرخه حاکمیت شرکتی اثرگذارند. پرونده امروز «باشگاه اقتصاددانان» به همین بهانه سعی کرده است نگاهی به وضعیت حاکمیت شرکتی در…

در اقتصاد‌‌‌های رانتی، شفافیت و پاسخ‌‌‌گویی مفاهیم غریبی هستند. با بررسی عمیق چگونگی سودآوری بنگاه‌‌‌ها در اقتصاد رانتی، می‌‌‌توان دریافت که اگر بخواهیم در چنین اقتصادهایی درباره رابطه بین بهره‌‌‌وری اقتصادی و حکمرانی شرکتی صحبت کنیم، بسیاری ما را دیوانه توصیف خواهند کرد. وقتی مبانی دسترسی به سرمایه، مبانی نوآوری و رقابت، مبانی پایداری مالی و مدیریت ریسک و مبانی توزیع ثروت را در اقتصادهای رانتی زیرذره‌‌‌بین بگذاریم، این‌‌‌گونه می‌‌‌یابیم که گویی حاکمیت از سطح کلان تا خرد، یک زمین بازی با…

نسبت اصول حکمرانی (حاکمیت و راهبری) شرکتی/سازمانی با جامعه چیست؟ چرا در جوامع مختلف، سطح حاکمیت شرکتی تفاوت دارد؟ در این یادداشت کوتاه تلاش می‌‌‌کنم با نگاهی فراتر از ترجمه متون خارجی، اشاره‌‌‌ای به ارتباط این دو داشته باشم و تا حدی به عوامل بنیادین توسعه و ضعف حاکمیت شرکتی در جوامع مختلف بپردازم.

در دنیای کسب‌وکار پرشتاب و دائما در حال تغییر امروزی، عدم‌قطعیت، پیچیدگی، ابهام و همچنین تعدد و تغییر مداوم فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی از یک‌سو و سرعت ایجاد و رشد فناوری‌های جدیدی همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، واقعیت مجازی، رایانش ابری، بلاک‌چین، شبکه اینترنت ۵G و مفاهیمی مانند تحول دیجیتال که با سرعت بی‌سابق‌های در حال ایجاد دگرگونی در صنایع مختلف هستند از سوی دیگر، تلاطم بی‌سابقه‌ای را ایجاد کرده و بر لزوم تمرکز بر افزایش پایداری کسب‌وکارها افزوده است. بدیهی است در چنین شرایطی، افراد…

یکی از اصول بازارسرمایه خوب، کارآیی اطلاعاتی است؛ به این معنی که کلیه اطلاعات شرکت‌ها در دسترس عموم افراد قرار گیرد و عدم‌تقارن در دسترسی اطلاعات وجود نداشته باشد. با این حال، دسترسی مدیران شرکت‌ها به اطلاعات همواره بیش از سهامداران است و اطلاعات کامل‌تری از وضعیت شرکت در اختیار دارند. لزوم ارائه گزارش‌های مالی ادواری به منظور دسترسی همه سرمایه‌گذاران به اطلاعات امری ضروری است. علاوه بر لزوم ارائه، اطلاعات فوق باید بررسی شود تا بر قابلیت اتکا بر آنها افزوده شود. با این حال امری که ضرورت دارد،…

محمد باغستانی، مدیرعامل سپرده‌‌‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، با بیان اینکه حاکمیت شرکتی به عنوان یکی از اهداف ویژه در همه فعالیت‌‌‌های شرکت عملیاتی شده است، اظهار کرد: بر همین اساس کمیته‌‌‌های تخصصی زیرمجموعه هیات‌مدیره که شامل «کمیته حسابرسی، کمیته مدیریت ریسک حاکم بر کسب‌وکار، کمیته فناوری اطلاعات، کمیته انتصابات و جبران خدمات، کمیته صندوق تضمین تسویه، کمیته ساختمان و کمیته پایش ریسک تضامین دریافتی شرکت» است، برای اجرای دقیق حاکمیت شرکتی به عنوان بازوی اجرایی و مشورتی هیات‌مدیره…

چالش توسعه پایدار باعث شده سازمان‌ها تفکر نوآوری مبتنی بر پایداری و تاکید بر حداکثر سودآوری کوتاه‌مدت را به ایجاد ارزش افزوده بلند مدت برای کلیه ذی‌نفعان تغییر دهند، به طوری که سازمان‌های پیشرو به این نتیجه رسیده‌‌‌‌اند که در کنار تاکید بر مسائل اقتصادی لازم است بر مسائل اجتماعی و زیست‌‌‌‌محیطی نیز تاکید ویژه‌‌‌‌ای داشته باشند.

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: اجرا و نظارت بر دستورالعمل حاکمیت شرکتی موجب شفافیت عملکرد ناشران، برقراری عدالت و جلوگیری از تضییع حقوق تمامی ذی‌نفعان می‌شود. حمید میرمعینی در گفت‌‌‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، با اشاره به مزیت اجرای دستورالعمل حاکمیت شرکتی، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین جنبه‌‌‌های نظارتی سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع اجرای دستورالعمل اصول حاکمیت شرکتی است؛ زیرا با اجرای آن منافع تمام ذی‌نفعان رعایت می‌شود. وی افزود: در حال حاضر قانون و دستورالعمل حاکمیت شرکتی…

پدیده‌ای که در سال‌های اخیر در زیست اقتصادی تمام کشورها شاهد بوده‌ایم، تشکیل قدرت‌های بزرگ‌تر به منظور افزایش سود، سهم بازار و کاهش تاثیر ریسک‌های برون‌سازمانی بر بنگاه‌های اقتصادی است. تاثیر تشکیل شرکت‌های رنج متوسط و بزرگ را می‌توانیم از کف خیابان‌ها که با گشتی در آنها قدرت عرضه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را که به‌آسانی دکان‌های سنتی شهرها را می‌بلعند تا صنایع مدرن و استراتژیک مانند خودرو و هواپیماسازی و معدنی و صنعتی بزرگ شاهد باشیم.

مجموعه شرکت‌ها و بنگاه‌های فعال در اقتصاد ایران شامل شرکت‌های دولتی، شرکت‌های فعال در بخش عمومی (به‌ظاهر غیردولتی) و شبه‌دولتی و شرکت‌های خصوصی واقعی و تعاونی (با سهمی بسیار اندک و قابل صرف‌نظرکردن) است. تقسیم‌بندی فعلی شرکت‌های فعال با تقسیم‌بندی در مفاد قانون اساسی مطابق نیست و در حال حاضر یکی از دلایل مهم اختلال و ناکارآمدی در بنگاهداری و بازارهای کسب‌وکار و نظام نظارت بر فعالیت‌های اقتصادی، بلاتکلیفی ماهیت و نحوه اداره شرکت‌های فعال در بخش‌های عمومی و شبه‌دولتی است که بالاترین سهم از تولید…

امروزه نقش و جایگاه حسابرسی داخلی و به تبع آن کمیته حسابرسی در ساختار سازمانی عمده مجموعه‌ها تعریف شده و با توجه به اهمیت موضوع حاکمیت شرکتی که به صدور دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های مرتبط از جمله دستورالعمل حاکمیت شرکتی ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار، ابلاغ نظام راهبری مطلوب برای موسسات، شرکت‌ها و نهادهای زیر نظر دفتر مقام معظم رهبری و آیین‌نامه انتظام‌بخشی شرکت‌های دولتی منجر شده است، نشان‌دهنده بسترسازی مناسبی از جهت پوشش بخش زیادی از شرکت‌ها و موسسات فعال در بدنه کشور است.