خاورمیانه

موسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن دی‌سی در گزارش هفتگی خود به نقل از پل سالم، برایان کاتولیس، راندا اسلیم و مایکل ناگاتا چهار کارشناس موسسه به تحلیل بحران کنونی منطقه پرداخته و چند محور را مورد بررسی قرار داده است: ایالات متحده ناگزیر به زورآزمایی با دوستان و دشمنان خود است، مشکلات پیش رو، مشکلات سیاست خاورمیانه ای بایدن است، درگیری‌‌‌های لبنان و اسرائیل بر مناقشات طولانی‌مدت مرزی تأکید می‌‌‌کند و ضربه زدن به یمنی‌ها کافی نخواهد بود، ایران نیز باید بازدارنده شود. این گزارش مفصل ۱۶ ژانویه در…

زمان هیچ‌کاری برای کاهش رقابت پرز-رابین انجام نداد. هفده سال بعد، زمانی که رابین دوباره به نخست‌وزیری انتخاب شد و پرز وزیر خارجه‌ او شد، این رقابت دوباره شعله‌ور شد. پرز مصمم بود به دنبال پیشرفت با فلسطینی‌ها باشد؛ رابین مزایای استراتژیک توافق صلح با سوریه را ترجیح می‌داد؛ اما رابین باید به وزن پرز در حزب احترام می‌گذاشت و پس از انتفاضه‌ فلسطین، او نیز می‌خواست آزمایش کند که آیا می‌توان با سازمان آزادی‌بخش فلسطین به پیشرفت دست یافت یا خیر؟ بنابراین، رابین با اعزام «یوری ساویر» مدیرکل خود در…

اگر دینیتز نقش خود را به‌عنوان یکی از حافظان روابط ایالات‌متحده و اسرائیل انجام می‌داد، نیاز به شفافیت درباره آنچه فورد از اسرائیل می‌خواست، داشت. او با عجله به دفتر کیسینجر در وزارت امور خارجه رفت تا از او بپرسد: «آیا به نخست‌وزیر بگویم که رئیس‌جمهور از اسرائیل انتظار دارد... از گذرگاه‌ها عقب بنشیند یا بگویم که رئیس‌جمهور می‌گوید مواضع اسرائیل به‌قدر کافی پیش نیامده است؟» نامه به‌عمد در این مورد مبهم بود. پاسخ کیسینجر نیز واضح نبود. با وجود این همه خطر و جایگزینی ژنو که امیدبخش نبود، کیسینجر…

«سیاست خارجی دولت بایدن و حتی آمریکا در خاورمیانه شکست خورده است.» آیا این یک گزاره شعاری و از جنس پروپاگانداست؟ چقدر می‌توان این گزاره را جدی گرفت؟ و در صورت اقامه استدلال‌های متقن برای این ادعا پیامدهای چنین شکستی برای منطقه ما چیست؟ آیا همان‌طور که برخی تحلیلگران اعتقاد دارند خاورمیانه وارد جنگ گسترده منطقه‌ای می‌شود؟ این دو جمله از مشاور امینت ملی بایدن را در نظر بگیرید: «منطقه خاورمیانه امروز ساکت‌تر از دو دهه گذشته است.» (سالیوان، ۲۹سپتامبر۲۰۲۳، شورای آتلانتیک)؛ « «اگرچه خاورمیانه…

دنیای اقتصاد: از لحاظ تاریخی منطقه‏‏‌ای که به شدت به ذخایر عظیم نفت و گاز خود متکی بوده است، خاورمیانه، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک سردمدار در انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر است. ظرفیت انرژی پاک در این منطقه بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ دو برابر شده و به ۴۰ گیگاوات رسیده است و قرار است این رقم تا سال ۲۰۲۴ دوباره دو برابر شود. این انتقال با تغییرات در قوانین در این منطقه آغاز شده است، زیرا تعداد فزاینده‏‏‌ای از کشورها متعهد به اهداف انرژی پاک و صفر خالص هستند. برای چند دهه، ترکیب انرژی خاورمیانه تقریبا به طور انحصاری…

هنگامی‌که او به پرز و آلون گزارش داد که نقشه‌ای را با خطِ کشیده‌شده در خط‌الرأس شرقی به کیسینجر نشان داده است، پرز به او یادآوری کرد که کابینه به او اجازه‌ این کار را نداده و از او انتقاد کرد که آن را خیلی به عقب برده است. رابین گفت درحالی‌که اصرار داشت بر یال شرقی در گذرگاه‌ها بماند، کیسینجر این پیشنهاد را رد و تهدید کرد که «تمام فشارهای لازم را بر ما وارد خواهد کرد.» علاوه بر این، فورد تهدید می‌کرد که به دنبال یک طرح جامع می‌رود که شبیه طرح راجرز باشد و بسیاری در جامعه‌ یهودیان آمریکا از…

دنیای‌اقتصاد: ایالات متحده نتوانسته است یمنی‌های نزدیک به تهران را از حملات بیشتر بازدارد. این امر احتمال درگیری گسترده‌تر در منطقه را بیشتر می‌کند. کان کوفلین سردبیر دفاع و امور خارجه در روزنامه تلگراف می‌نویسد: با قضاوت بر اساس مقیاس حملات اخیر علیه کشتیرانی بین‌المللی، یمنی‌ها به هشدارهای تعدادی از رهبران غربی در مورد عواقب نظامی وخیمی که ممکن است با آن مواجه شوند، توجه چندانی ندارند.

کیسینجر ترتیبی داد که رئیس‌جمهور با رابین تماس بگیرد. فورد به‌صراحت گفت: «باید با صراحت به شما بگویم که آن‌قدر پیش نرفتید که به من این احساس را بدهید که پیشرفتی داشته‌ایم... من ناامید شده‌ام.» او مایل بود که کیسینجر پیشنهاد رابین را به سادات ارائه دهد؛ اما ایالات‌متحده آن را تایید یا حمایت نکرد. رابین فهمید که به این معنی است که سادات آن را رد می‌کند. او به‌صراحت و قاطعانه به فورد گفت که مایل به تغییر موضع نیست: «ما به خط‌الرأس شرقی گذرگاه‌ها وفادار خواهیم بود.» فورد آمادگی تسلیم شدن نداشت.

«چرا کشورهای بزرگ خاورمیانه به یکدیگر وابستگی اقتصادی ندارند؟» این نوشته در پی پاسخگویی به این پرسش است. محمد بن‌سلمان، در نشست «ابتکار آینده سرمایه‌گذاری» در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد: «اروپای جدید، خاورمیانه خواهد بود.»

در کلاس درس روابط خاورمیانه، اولین درس، در مورد نرسیدن‌‌‌های بی‌‌‌پایان به صلح و دوستی در این منطقه است. از همان ابتدا هشدار داده‌‌‌ می‌شود که با منطقه‌‌‌ای پرتنش روبه‌رو هستیم و قبل از حضور در این کلاس باید تمام تعصبات و پیش‌‌‌فرض‌های خود را رها کنیم. اغلب کتاب‌های آکادمیک و غیر‌آکادمیک در مورد این منطقه به جنگ‌های قومی و مذهبی و ملی که از دیرباز در این منطقه به وقوع می‌‌‌پیوسته‌‌‌اند، می‌‌‌پردازند.

پس از جلسات صبح، تیم آمریکایی مقاله‌ای را تدوین کرده بود که با استفاده از زبانی که به پیش‌نویس توافق‌نامه نزدیک می‌شد، زمینه‌های اجماع را فهرست‌بندی می‌کرد. کیسینجر این را با رابین مرور کرد. آنها درباره پنج محور اول توافق کردند؛ اما زمانی که کیسینجر با صدای بلند خواند که خط اسرائیل در انتهای شرقی گذرگاه‌ها خواهد بود، رابین گفت که این «به‌عنوان ورودی گذرگاه‌ها» ترجمه شده، اما به معنای «خط‌الرأس شرقی» است. وی تاکید کرد که اسرائیل باید بالای خط ‌الرأس باشد که در واقع در وسط گذرگاه‌ها قرار داشت.

دنیای‌اقتصاد: استفان والت، نظریه‌پرداز روابط بین‌الملل همزمان با افزایش تنش‌ها در منطقه و به‌ویژه در دریای سرخ و حضور ناوشکن البرز در باب‌المندب، در گفت‌وگو با فارن‌پالیسی با اشاره به اینکه هرچقدر جنگ غزه طولانی‌تر شود، احتمال ورود ایران و آمریکا و طرف‌های دیگر به یک نبرد منطقه‌ای افزایش می‌یابد، تاکید کرد که دامنه و شدت جنگ بزرگ در خاورمیانه در طول چند دهه اخیر بی‌سابقه خواهد بود. البته بر اثر تحولات در منطقه نیز شاهد افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی هستیم.

مهدی برزین: رابین هود را دیده اید، منظور همان کارتون قدیمی است، شاید وقتی حرف از مالیات در مقاصد مختلف دنیا می‌شود به یاد باج و خراج زوری آقای داروغه داستان بیافتید، اما در واقع مالیات موضوعی است که به سرویس دهی و خدمات دولت به مردم وابسته بوده و به عنوان یک مورد حیاتی و الزامی هر کشور، شباهت چندانی به موضوع باج و خراج داستان‌ها ندارد.

مساله نابرابری مدت‌ها است که از کانون پژوهش در حیطه اقتصاد فرا‌تر رفته و به موضوعی میان‌رشته‌ای تبدیل شده است. در این حوزه کارهای تجربی ارزشمندی صورت گرفته که به‌عنوان نمونه می‌توان به تحقیق ارزشمند آلبرتو آلسینا درخصوص نابرابری قومی و نقشی که در عقب‌ماندگی جوامع داشته است، اشاره کرد. کار آلواردو و آسواد نیز یک نمونه از کارهای ارزشمند در این حیطه است که با تمرکز بر خاورمیانه انجام شده است.

اقتصادنیوز: با گسترده شدن آتش جنگ حماس با اسرائیل در منطقه، پیش‌بینی‌ها درباره تکرار جنگی بزرگ و فراگیر در خاورمیانه به راه افتاده است.

به پایان سال۲۰۲۳ رسیدیم و جهان همچنان در تب و تاب تحولات اقتصادی-سیاسی است. نگاهی به وضعیت ژئوپلیتیک دنیا نشان می‌دهد که شاید فقط جرقه کوچکی لازم باشد تا جنگ ناخواسته جهانی سوم آغاز شود. در منطقه خاورمیانه جنگ غزه در جریان است؛ هرچند در این جنگ، دو قطبی کشورهای اسلامی و اسرائیل و حامیانش شکل نگرفت، اما این جنگ به خاطر سبعیت اسرائیل این پتانسیل را دارد که در صورت ادامه بتواند این دو قطبی را شکل دهد.

تاثیر کیسینجر بر سادات نیز این بار محدودتر بود. کیسینجر نتوانسته بود به وعده‌ خود مبنی بر تامین تسلیحات عمل کند تا جایی که وعده‌های مجدد او اعتبار خود را از دست داده بود. اگرچه کیسینجر در سفر رفت‌وبرگشت خود سه سفر جانبی به دمشق داشت، اما نتوانست مشکل سوریه‌ایِ سادات را کاهش دهد؛ زیرا نمی‌توانست به اسد چیزی را پیشنهاد دهد که در معامله سادات با اسرائیل باید با آن موافقت کند: توافق دوم خودش. بااین‌حال، درباره سوریه، کیسینجر علاقه‌ اسد را برای دستیابی به توافق دوم با اسرائیل دست‌کم گرفت.

کیسینجر می‌خواست آنها [مقام‌های اسرائیلی] بدانند که وی [کیسینجر] را به‌عنوان شریک در استراتژی‌ای که این وزیر کارآزموده به‌شدت برای حمایت از اسرائیل طراحی کرده بود، ناامید کرده‌اند. جبران برای آنها در امتیازات سیاسی مصر نبود، بلکه بیشتر «در این بود که ما را قادر به کنترل دیپلماسی کند و همه‌ شرکت‌کنندگان را خسته کند.» کیسینجر ادعا کرد که در مقایسه با آن، مکان خط اهمیتی ندارد. به‌علاوه، درهرصورت، او تمام عناصر نظامی غیر خصومت‌آمیز را که از مصریان خواسته بودند، به‌دست آورده بود. از دیدگاه کیسینجر،…

لحن قاطع و تهدید به «ارزیابی مجدد» روابط با اسرائیل، وزرای کابینه را تکان داد. شکی وجود نداشت که فورد و کیسینجر قصد داشتند اسرائیل را مسوول این شکست بدانند و اینکه روابط با ایالات‌متحده - تنها مدافعِ اسرائیل در مجامع بین‌المللی و تضمین‌کننده امنیت کشور یهود- شاید به‌طور چشمگیری در آستانه وخامت بود. اما این شبح برای تعدیل مواضع هیچ‌یک از اعضای کابینه کافی نبود. در واقع، نتیجه عکس داشت و بیشتر وزرا را متقاعد کرد که محکم بایستند و به عبارتی «پای خود را در یک کفش کنند»؛ واکنش پیش‌فرض یک قدرت کوچک…

رئیس دانشگاه جراح پاشا در ترکیه با حضور در دانشگاه علوم پزشکی تبریز با رئیس دانشگاه، معاونین و مدیران دانشگاه دیدار و گفت‌وگو کرد.

فارس: رئیس‌جمهور سابق آمریکا مدعی شد اوضاع فعلی در خاورمیانه (غرب آسیا) از کنترل خارج شده و او تنها کسی است که می‌تواند از وقوع جنگ جهانی سوم جلوگیری کند.

مهر: «پوتین» درگذشت شیخ نواف الاحمد الصباح را به امیر جدید کویت تسلیت گفت.

دنیای‌اقتصاد: تغییرات اقلیمی از مباحث پرتنش در فضای عمومی کشورهای توسعه‌‌‌‌‌یافته است اما در کشورهای درحال توسعه رونق کمتری دارد؛ برخی مطالعات پیشنهاد می‌کنند که این تغییرات در خاورمیانه، به‌ویژه در بخش کشاورزی تاثیراتی عمیق‌تر از هرجا دارند.

اسرائیلی‌ها از طریق ابزارهای مسالمت‌آمیز پاسخ دادند تمایل ندارند بپذیرند سادات محدودیت‌هایی درباره این مساله دارد که تا چه حد می‌تواند جلوتر از سایر اعرابی حرکت کند که اسرائیل در آن مرحله حاضر به دادن هیچ‌گونه امتیازی به آنها نبود. آنها دوباره سعی کردند ایده‌ آلون را درباره تعهد ۱۰ساله به‌عنوان جایگزین ترویج کنند. کیسینجر درک نمی‌کرد که اگر اسرائیل از عقب‌نشینی در جبهه‌ دیگری امتناع کند، سادات چگونه می‌تواند این را برای برادران عرب خود توجیه کند.

سه‌شنبه، ۱۱فوریه۱۹۷۵ وقتی تیم آمریکایی وارد اتاق کابینه اسرائیل شد، جایی که ساعت‌های زیادی را با گلدا مایر و مشاورانش گذرانده بودند، متوجه تغییری در ترتیب صندلی‌ها شدند. رابین، آلون، پرز، گور و تمام دستیارانشان رو به روی پنجره‌ها بودند؛ آمریکایی‌ها اکنون روبه‌روی دیواری بودند که نقشه‌ توپوگرافی بزرگی که خطوط جدایی مصر و سوریه را نشان می‌داد روی آن آویزان شده بود. این انتظار آنها را افزایش داد که آنها [هیات آمریکایی] در آستانه‌ مشاهده‌ پیشنهاد جدید اسرائیل برای خط عقب‌نشینی در سینا بودند.