گام بلند ایرلند در خاورمیانه

محمود فاضلی/تحلیلگر امور بین‎الملل سایمون هریس، نخست‎‎وزیر ایرلند هنگام ورود به جلسه کابینه اعلام کرد که به‎رسمیت شناختن کشور فلسطین به‎عنوان یک کشور مستقل توسط ایرلند «یک حرکت تاریخی» و «یک لحظه مهم» است. او معتقد است اروپا می‌تواند برای برقراری آتش‌بس در غزه «کارهای بسیار بیشتری» انجام دهد. او از همه کشورها می‌خواهد از هر اهرمی ‌که در اختیار دارند، برای ایجاد حداکثر فشار برای آتش‌بس استفاده کنند. هریس گفت که امیدوار است این اقدام ایرلند سایر کشورها را تشویق کند تا گامی را بردارند که می‌دانم بسیاری در نظر دارند و من واقعا از آنها می‌خواهم که این کار را انجام دهند. تعدادی از کشورهای دیگر گفته‌اند که ما نیز به انجام این کار فکر می‌کنیم و من واقعا آن کشورها را تشویق می‌کنم که این کار را انجام دهند؛ زیرا اکنون باید حرکتی برای صلح و توقف خشونت ایجاد کنیم.

او اعتقاد دارد یک توافق‌نامه همکاری (که او آن را در واقع یک توافق‌نامه منافع تجاری توصیف کرد) بین اتحادیه اروپا و اسرائیل وجود دارد که او مطمئن است اکثریت قاطع مردم ایرلند اکنون مایلند از دیدگاه حقوق ‎بشری بررسی شود. نخست‎وزیر ایرلند گفت که او از این واقعیت استقبال می‌کند که بلژیک به‎عنوان ریاست اتحادیه اروپا قصد خود را برای تشکیل جلسه‎ای در این زمینه نشان داده است. پس از تصویب در کابینه، روابط دیپلماتیک کامل بین دو کشور برقرار خواهد شد. به‎رسمیت شناختن، اقدامی‌با ارزش سیاسی و نمادین قدرتمند است که به فلسطینیان این پیام را می‌فرستد که در این تاریک‌ترین ساعات، ایرلند در کنار آنها ایستاده است.هنگامی ‌که کابینه به موضوع به‌رسمیت شناختن چراغ سبز نشان دهد و پس از درخواست مقامات فلسطینی، نمایندگی فلسطین در ایرلند به سفارت ارتقا خواهد یافت. همچنین شاهد انتصاب یک سفیر از کشور فلسطین در ایرلند خواهیم بود.

دفتر نمایندگی فعلی ایرلند در رام‌الله به سفارت ارتقا می‎یابد و نماینده فعلی ایرلند در فلسطین سفیر می‌شود. موضع روشن و ثابت ایرلند در دهه‌های اخیر این بوده است که اشغال سرزمین فلسطین توسط اسرائیل پایان یابد و فلسطینی‌ها از آزادی و حق تعیین سرنوشت مانند دیگران برخوردار شوند. تهاجم مستمر اسرائیل به غزه این روند را فوری‌تر کرده است. ایرلند بر این باور است که فلسطین باید بتواند از حقوق کامل یک کشور از جمله تعیین سرنوشت، خودمختاری، تمامیت ارضی و امنیت و همچنین به‎رسمیت شناختن تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی دفاع کند.ایرلند اولین کشور عضو اتحادیه اروپا بود که ایده تشکیل کشور فلسطین را در سال1980 تایید کرد. تعدادی از کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‎اند که تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها دیگر نمی‌تواند تا پایان روند مذاکرات بین طرفین معطل بماند.

در ماه‌های اخیر شاهد تلاش‌های کشورهای عربی برای ترسیم راهی برای خروج از بحران کنونی بوده‌ایم که نتیجه آن توسعه «چشم‌انداز صلح عربی» است که گام‌های مشخصی را برای اجرای راه‌حل دو کشور، بر اساس اصول کشورهای عربی، در اولویت قرار می‌دهد.مارتین، وزیر امور خارجه ایرلند نیز اخیرا در بروکسل در یک رویداد با حضور کشورهای اروپایی و عرب درباره این موضوع رایزنی کرده است. او اعلام کرد وزرای خارجه اتحادیه اروپا برای اولین‌بار درباره چشم‌انداز تحریم‎ها علیه اسرائیل درصورت عدم تبعیت از دستور دیوان بین‎المللی دادگستری گفت‎وگو کرده‎اند. تعدادی از وزرای خارجه همچنین دورنمای تحریم‌ها را علیه مقامات اسرائیلی که به شهرک‌نشینان خشن کرانه باختری کمک می‌کنند، مطرح کرده‌اند.

به اعتقاد مارتین این اولین دیدار وزرا است که در آن شاهد «بحث مهمی درباره تحریم‎ها» بوده است. درصورتی‌که اسرائیل از احکام دیوان بین‌المللی دادگستری پیروی نکند، بین افرادی که نیاز به رویکرد تحریم‌محور را بیان می‌کنند، فاصله وجود دارد و بدیهی است که با توجه به دیدگاه‌های مختلف آنجا، توافقی در سطح شورای اتحادیه اروپا وجود ندارد.او موضوع استقلال دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) را مطرح کرد که پس از کیفرخواست یکی از دادستان‌های این دادگاه برای نخست‌وزیر اسرائیل، نتانیاهو و وزیر جنگ او و همچنین یک مقام ارشد، مورد انتقاد شدید قرار گرفت. موضع من بسیار روشن بود: در وهله اول، اتحادیه اروپا باید درباره اجرای دستورات دیوان بین‌المللی دادگستری و همچنین حمایت از دیوان و استقلال آن و همچنین استقلال دیوان بین‎المللی کیفری اقدام کند.مارتین خواستار تشکیل شورای اتحادیه اروپا و اسرائیل شد تا وزرای اتحادیه اروپا بتوانند این نگرانی‌ها را بیان کنند و درباره تعهدات و آمادگی اسرائیل برای تبعیت از [حکم دیوان بین‌المللی دادگستری] پرسش‌های مستقیم مطرح کنند.مارتین در یک کنفرانس مشترک با همتایان اسپانیایی و نروژی خود در بروکسل گفت: «همه اینها توسط تمام آژانس‎های سازمان ملل و گروه‌های بشردوستانه‌ای که من ملاقات کردم پیش‎بینی شده بود. به باور آنها هرگونه عملیات نظامی در رفح عواقب ناگواری برای مردم غزه خواهد داشت و این دقیقا همان چیزی است که در حال حاضر در حال رخ دادن است.

این علاوه بر گرسنگی، امتناع از کمک‌رسانی به حجم کافی است. آنچه ما دیشب شاهد آن بودیم، وحشیانه بود.» پس از احضار سفیر ایرلند به وزارت امور خارجه اسرائیل و انتقاد از تصمیم ایرلند برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین مارتین گفته است که توبیخ اسرائیل از سفیر ایرلند «کاملا غیرقابل قبول»بود. به نظر من این کاملا غیرقابل قبول است و هیچ راهی برای رفتار با دیپلمات‎ها وجود ندارد و خارج از هنجاری است که با دیپلمات‎ها در هر کشوری می‌شود. هر وزارت خارجه می‌تواند هر سفیری را فراخواند؛ اما چیزی که من تحمل نمی‌کنم این است که هر کشوری موضع مردم ایرلند را نادرست معرفی کند. سایمون هریس، نخست‎وزیر ایرلند، گفته است که هیچ کشوری را که دیدگاه‌های مردم ایرلند را نادرست بیان کند، تحمل نخواهد کرد، سفیر ایرلند در اسرائیل درعین حال که دیدگاه‎های ایرلند را نمایندگی می‎کند، در حال انجام کار بزرگی است. آنچه در فلسطین و آنچه در غزه در حال وقوع است، یک فاجعه انسانی است؛ اینکه بچه‌ها گرسنه می‌مانند، از غذا محروم می‌شوند و بچه‌هایی که شب‎ها در غزه می‌خوابند و مطمئن نیستند که صبح بیدار می‎شوند یا نه.