محمد مصدق

دنیای‌اقتصاد: محمود حکیمی، نویسنده، پژوهشگر و مترجم در ۸۰ سالگی با کوله‌باری از کتاب و خاطره از میان ما رفت. کسانی که از نزدیک او را می‌شناختند، مهربانی‌ و روی گشاده‌اش را به یاد می‌آورند و آنان که آثارش را مطالعه کرده‌اند، ترکیبی از روحیه دینداری، وطن‌دوستی و آزاد‌اندیشی‌اش را در داستان‌ها، آثار تحقیقی و مقالاتش یافته‌اند؛ کتاب‌هایی چون سلحشوران علوی، رودخانه خروشان عشق: نگاهی به زندگانی دکتر سیدحسین فاطمی، زندگی‌نامه، اندیشه‌ها و مبارزات دکتر محمد مصدق و داستان‌هایی از زندگی امیرکبیر از جمله چنین آثاری هست…

محمود مصدق، نوه محمد مصدق چهارشنبه هفته گذشته جهان را بدرود گفت. او متولد ۱۳۱۳ و متخصص طب زنان بود. محمود مصدق، لیسانس حقوق از دانشگاه هاروارد را داشت و دلش می‌خواست وکیل بشود؛ ولی با خواست پدرش مسیر زندگی‌اش تغییر کرد و دوره پزشکی در دانشگاه لوزان سوئیس را گذراند و به ایران برگشت و تا پایان زندگی‌اش یکی از قدیمی‌ترین پزشکانی بود که تجربه نیم‌قرن معالجه بیماران دچار نازایی را داشت.

ايسنا: نوه رهبر نهضت ملی نفت درگذشت.

اقتصادنیوز: محمود مصدق نوه دکتر مصدق روز یکشنبه ۲۸ مردادماه در دادگاه رسیدگی به پرونده کودتای ۲۸ مردادماه سال ۱۳۳۲ شرکت کرد و تصاویری از او منتشر شد.

در اغلب کتاب‌‌‌ها و مقالاتی که ستایشگران محمد مصدق در خصوص کارنامه سیاسی وی و وقایع ۲۸ مرداد نوشته‌‌‌اند سانسور و هوچی‌‌‌گری نقش پررنگی دارد. البته این رویکرد در رفتار سیاسی و خاطره‌نویسی خودِ مصدق هم قابل مشاهده است و این را می‌‌‌توان به روشنی در جای جای نطق‌‌‌های سیاسی و نیز کتاب خاطرات وی مشاهده کرد. به نظر می‌‌‌رسد این سانسور و هوچی‌‌‌گری ریشه‌‌‌ در تلاش برای لاپوشانی تناقض‌‌‌های آشکار در روایت مرسوم خودِ مصدق و ستایشگران وی از وقایع دارد.

در چهل‌وپنجمین سالگرد انقلاب اسلامی۵۷، پرسش‌ها و ادعاهای بسیاری درباره شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران در سال‌های منتهی به انقلاب در رسانه‌ها و محافل، چه در ایران و چه در خارج از کشور مطرح می‌شود. در این میان، چند تفکر کلان و متقابل به چشم می‌خورد. بعضی، به‌ویژه آنهایی که با شرایط اجتماعی قبل از فروپاشی حکومت پهلوی آشنا هستند، از جمله کسانی که در دولت کار کرده بودند یا در اپوزیسیون معتدل بودند یا در ایران کار علمی می‌کردند، بر این باورند که سیاست‌های حکومت پهلوی دوم شرایط انقلابی و فروپاشی نظام…

طرح مباحثی در نقد کارنامه سیاسی مصدق و اندیشه‌‌های پشتیبان آن از دو دهه پیش به این‌‌سو به افسون‌زدایی از هاله تقدسی که پس از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ درباره وی از سوی برخی روشنفکران عمدتا چپ برساخته شده بود، کمک زیادی کرده است. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که میراث سیاسی مصدق تاثیر عمیقی بر تاریخ کشورمان گذاشته و این تاثیر تا به امروز تداوم داشته است. مصدق با ناسیونالیسم رمانتیک و اجنبی ستیز خود به دستاوردهای حیاتی جنبش مشروطه‌‌خواهی ضربه‌‌های مهلکی وارد ساخت که پس از وی از سوی هوادارانش،…

اگر نبود اتهام‌زنی بی‌پروا و غیر‌اخلاقی آقای نیکولا گرجستانی به منتقدان کارنامه سیاسی دکتر محمد مصدق تحت‌این عنوان که «صنعت مصدق‌ستیزی پدیده‌ای است سازمان‌یافته و من یقین دارم هزینه‌های هنگفتی از آن حمایت می‌کنند»، آن‌هم در گفت‌وگو با «اکو ایران» (۳مهر ۱۴۰۲) که زیر‌مجموعه‌ای از گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» است، تمایلی به نوشتن این یادداشت نداشتم. حدود یک ماه قبل از گفت‌وگوی فوق‌الذکر، به مناسبت هفتادمین سالگرد واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، میزگردی در گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» در نقد و بررسی این…

میزان: محمد مصدق معاون اول قوه قضاییه استعفای خود، از سمت معاون اولی قوه قضاییه را تقدیم رئیس عدلیه کرد.

دکتر مصدق موقعی که در مدرسه علوم سیاسی تدریس می کرد کتابخانه شخصی خود را به آنجا بخشید. کتابخانه آن مرحوم حاوی مقداری کتاب‌های چاپ سنگی ایران و هند بود. دیگر کتاب‌های حقوقی بود که از اروپا تهیه کرده بود. این قسمت حاوی دوره منشورات حقوقی دالوز Dalloz و سیری Sirey و نظایر آنها بود. همه آن کتاب‌ها به مهر اهدایی او و به رنگ سرخ ممهور شده بود.

اخیرا به مناسبت هفتادمین سالگرد کودتای ۲۸مرداد۱۳۳۲ که دولت ملی و دموکراتیک دکتر محمد مصدق را سرنگون کرد، نوشتارها و مصاحبه‌های زیادی در ایران و خارج منتشر و برگزار شد. بعضی از این نوشتارها و مصاحبه‌ها منش حکومتداری مصدق را نقد و او را متهم به پوپولیسم می‏کنند.

روزنامه فرهیختگان روز دوشنبه در گزارشی با عنوان اطلاعات تازه ‌این روزنامه از یک پرونده مهم نوشت: فرزندان مقام ارشد قضایی از ۸ ماه قبل بازداشت هستند. این گزارش می‌افزاید: پیگیری‌های خبرنگار «فرهیختگان» از منابع آگاه نشان می‌دهد که آن مقام ارشد قضایی که فرزندانش دستگیر شده‌اند، حجت‌الاسلام محمد مصدق، معاون اول قوه‌قضائیه است.

فارس: امروز، سالروز کودتای ۲۸ مرداد علیه دولت دکتر محمد مصدق است، روزی که یک دانش آموخته علوم سیاسی درباره آن می گوید: دوره ۲۸ ماهه نخست‌وزیری مصدق یکی از مهمترین دوره‌ها در تاریخ ایران است.

در این واقعیت نمی‌توان تردید کرد که بین ۲۵ و ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دو کودتای پیاپی به دست نیروهای خارجی و داخلی دولت ملی دکتر محمد مصدق را ساقط کرد.

اقتصادنیوز: فهرستی از درجه‌داران ارتشی دخیل در سرنگونی مرحوم محمد مصدق در ۲۸ مرداد را مشاهده می کنید.

فاطمه نصیری: با گذشت ۷۰سال از واقعه ۲۸مرداد ۱۳۳۲ هنوز این موضوع از جذابیت زیادی برخوردار است و ناگفته‌های فراوانی پیرامون آن وجود دارد. دکتر محمد مصدق نیز مانند بسیاری از شخصیت‌‌‌های برجسته تاریخ معاصر ایران، موافقان و مخالفان خود را دارد. عده‌‌‌ای معتقدند که مصدق با تعطیل‌کردن مجلس، قانون اساسی ایران را زیرپا گذاشت و با ملی کردن صنعت نفت، استفاده از درآمدهای نفتی در بودجه و به عبارت دیگر نفتی شدن اقتصاد ایران را تشدید کرد.

دنیای‌اقتصاد: «دیوید اوئن» وزیر خارجه بریتانیا بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹گفت که بریتانیا باید به‌خاطر اعتبارش در نهایت به نقش کلیدی خود در کودتای ۱۹۵۳ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲) که منجر به سرنگونی دولت «محمد مصدق» نخست‌‌‌وزیر وقت ایران شد، اعتراف کند.روزنامه گاردین ۱۵ اوت- ۲۴ مرداد در این خصوص نوشت: ایالات متحده ۱۰ سال پیش با افشای حجم زیادی از اسناد اطلاعاتی رسما به نقش خود در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ایران اعتراف کرد.

۹مرداد سال۱۳۳۱ محمد مصدق، نخست‌وزیر وقت، طی دستوری بانک شاهنشاهی را تعطیل کرد. این بانک بیش از ۵دهه در ایران فعالیت داشت. سال۱۲۶۷ شمسی، انگلیسی‌ها بانک جدید کمپانی شرقی را در هندوستان تاسیس کردند، با وجود مخالفت‌های ناصرالدین‌شاه، یک شرکت بازرگانی شعبه‌ای از آن بانک را در تهران راه‌اندازی کرد. «علی‌خان امین‌الدوله»، نماینده ناصرالدین‌شاه در وزارت رسائل و همچنین هم‌رکاب او در سفرهای خارجی ضمن اشاره به مخالفت شاه قاجار با تاسیس بانک در ایران می‌نویسد: «ناصرالدین‌شاه احداث بانک را در ایران به…

۲۵تیر۱۳۲۶ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی افتتاح شد و در ۶مرداد۱۳۲۸ به پایان رسید. نخستین جلسه رسمی این دوره مجلس نیز در روز ۶مرداد۱۳۲۶ برگزار شد. ریاست مجلس پانزدهم در دست رضا حکمت بود. ۱۳۴نماینده به مجلس راه یافتند و نمایندگان ارامنه جنوب و مهاباد تعیین نشدند.

صبار فرمانفرماییان (زاده ۲۳ تیر ۱۲۹۱) پزشک و سیاستمدار ایرانی، وزیر بهداری دولت محمد مصدق و رئیس انستیتو پاستور ایران بود. او فرزند معصومه‌خانم، همسر چهارم عبدالحسین میرزا فرمانفرما بود. عبدالحسین میرزا فرمانفرما، نوه عباس میرزا و از شاهزادگان قاجار محسوب می‌شد که در دوره فترت مجلس بین دوره‌های سوم و چهارم نخست‌وزیر ایران بود. فرزندان فرمانفرما پس از اجرایی شدن قانون نام خانوادگی به نام‌های فرمانفرما و فیروز شناخته می‌شوند.

حق دخالت حاکمیت برای بی‌حجابی درخیابان: محمد مصدق، معاون اول قوه‌قضائیه گفت: حجاب واجب شرعی و سیاسی است. تعجبم از کسانی است که ادعای علم دارند و گاهی در حوزه و دانشگاه مطرح می‌کنند که حجاب حریم خصوصی است و حاکمیت نباید دخالت کند، اما این‌گونه نیست. حجاب در حریم خانواده، حریم خصوصی است و حاکمیت دخالتی در آن ندارد، اما اگر حجاب در خیابان رعایت نشود، حاکمیت حق دخالت دارد./ ایسنا

دنیای‌اقتصاد: ملی‌کردن منابع زیرزمینی، نفت و مواد معدنی، در تاریخ معاصر بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه نیست. حداقل برای ایران ملی‌کردن طنینی ویژه دارد. اگر نام جنبش ملی‌شدن در ایران ‌با نام محمد مصدق گره خورده است، ملی‌شدن منابع معدنی شیلی، سالوادور آلنده را به‌خاطر می‌آورد.

جماران: اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور در دولت های یازدهم و دوازدهم نوشت: آخرین روز هر سال - ۲۹ اسفند- یاد و نامی را زنده می‌کند که از مفاخر تاریخ معاصر ایرانند؛ ملی شدن صنعت نفت و پیشوای دور اندیش آن "مرحوم دکتر محمد مصدق" آغازگر نهضتی بودند که هم در ایران و هم در منطقه افقی نو به سوی استیفای حقوق ملی و توسعه ملی گشودند.

دکتر محمد مصدق، ملقب به مصدق‌السلطنه، سیاستمدار و حقوقدان ایرانی، ‌زاده ۲۹ اردیبهشت ۱۲۵۸ است، او ماه اسفند را با ملی کردن نفت در ۲۹ اسفند در دوران نخست وزیری خود و مرگ در ۱۴اسفند به نام خود ثبت کرده است. او طی سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ نخست‌وزیر ایران بود که با کودتای ۲۸ مرداد، دولتش سقوط کرد. او بعد از تحمل سه سال زندان، به قلعه احمدآباد تبعید شد و بعد از مرگ به دلیل بیماری سرطان، در همان‌جا دفن شد.

دنیای‌اقتصاد-محمد آزاد: در یادداشت قبل، لحظه‌ای دکتر محمد مصدق به داستان وارد شد و مانند تمام داستان‌های دیگری که او در آن حضور دارد اعتراضی کرد و رفت. اما درباره سال‌های منتهی به کودتا و جریان ملی شدن نفت در ایران بزرگان چندان سخن گفته‌اند و چنان در حافظه تاریخی ملت ایران حضور قاطع دارد که اظهارنظر درباره آن بیش از دانش به جرات نیاز دارد. هرچه بود، با اعمال تحریم‌های غربی و شرقی علیه ایران اوضاع تجارت در کشور در بحرانی‌ترین شرایط قرار داشت و عملا تجارتی به شکل رسمی انجام نمی‌گرفت.