رشد سه برابری حجم آب «ارومیه»
دریاچه ارومیه جان گرفت
خلیل ساعی با اشاره به اینکه اکنون فصل تبخیر و کاهش سطح آب دریاچه ارومیه به پایان رسیده و سطح آب در حال تثبیت است، اظهار کرد: یکی از تهدیدات دریاچه، تبخیر آب آن بود که به‌طور متوسط سالانه بیش از یک میلیارد مترمکعب تبخیر داشتیم ولی برای احیا، حداقل کردن تبخیر باید در اولویت قرار گیرد. وی با یادآوری اینکه سال گذشته ارتفاع آب دریاچه ۳۶/ ۱۲۷۰ از سطح آب‌های آزاد بود، افزود: امسال سطح آب دریاچه ۴۱/ ۱۲۷۱ از سطح آب‌های آزاد است. مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی وسعت دریاچه را ۲۹۰۳ کیلومترمربع اعلام کرد و گفت: سال گذشته در همین مواقع، وسعت دریاچه ۱۸۳۱ کیلومتر مربع بود که تقریبا امسال دو برابر سال گذشته است.
وی با اظهار اینکه حجم آب دریاچه اکنون ۳میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب است، خاطرنشان کرد: سال گذشته در همین ایام، دریاچه یک میلیارد و ۲۱۰ میلیون مترمکعب آب داشت که حجم آب ۲ میلیارد و ۵۴۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است. خلیل ساعی گفت: برخی معتقدند فقط بارش‌ها باعث افزایش سطح آب دریاچه شده است. امسال ۴۸۸ میلی‌متر متوسط بارندگی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بود و باعث افزایش بیش از یک‌متری ارتفاع سطح آب دریاچه شده است، اما در سال آبی ۸۶ــ۸۵ بیش از ۴۱۴ میلی‌متر بارش داشتیم، اما تراز دریاچه ۱۵ سانتی‌متر کاهش داشت. وی ادامه داد: در سال آبی ۸۹ــ۸۸ بیش از ۴۰۹ میلی‌متر بارش ثبت شده ولی تراز دریاچه ۱۲ سانتی‌متر کاهش داشت، اما با بارش ۴۸۸میلی‌متری سال آبی ۹۸ــ۹۷ بیش از ۱۰۵ سانتی‌متر افزایش ارتفاع سطح آب را شاهد بودیم. اختلاف چندانی در میزان بارش نداریم، ولی افزایش و کاهش تراز آبی دریاچه نشان از اقدامات اثربخش در این حوضه آبی برای احیای دریاچه ارومیه است.
لایروبی ۱۴۲کیلومتر بستر رودخانه‌ها
مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی با اعلام اینکه این ستاد، سال‌ها است نسبت به لایروبی رودخانه‌های منتهی به دریاچه اقدام کرده و تاکنون ۱۴۲ کیلومتر لایروبی در آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی صورت گرفته است، تاکید کرد: یکی از دلایلی که باعث شد تا بارش‌های بیش از ۴۰۰میلی‌متری در افزایش تراز آبی دریاچه موثر نباشد، عدم‌لایروبی رودخانه‌هاست؛ چراکه آب باران به‌دلیل نبود لایروبی به پیکره دریاچه نمی‌رسید و حتی شاهد کاهش سطح آب بودیم. وی با بیان اینکه حقابه دریاچه ارومیه امسال از سدها دریافت شد که ۲ میلیارد و ۲۴۰ میلیون مترمکعب بود اغلب از حوضه آبی آذربایجان غربی بوده است، گفت: از سد علویان و سد قلعه‌چای در آذربایجان شرقی هم بیش از ۹۳ میلیون مترمکعب آب به پیکره دریاچه رهاسازی شد.
در صورت تداوم سریع نزولی، دریاچه خشک می‌شد
خلیل ساعی با تاکید بر اینکه اگر فعالیت‌های ستاد احیای دریاچه نبود، با این روند دریاچه تا سال ۹۵ خشک شده بود، اضافه کرد: تا سال ۹۵ تلاش کردیم تا تثبیت شود، ولی روند صعودی آغاز شد و در ۹۸ کنار اقدامات ستاد احیا، عنایات الهی و بارش مناسب هم کمک کرد که به تراز مناسب برسیم. وی با اظهار اینکه دولت نتوانست تمام اعتبارات ستاد احیا را تامین و تخصیص دهد، اظهار کرد: تاکنون ۴۲ درصد تخصیص یافته است که اگر ۱۰۰ درصد تخصیص می‌یافت، لایروبی و در نتیجه انتقال آب به پیکره دریاچه افزایش می‌یافت، ضمن اینکه آموزش و تغییر الگوی کشت که نیازمند اعتبار نبود، با جدیت پیگیری می‌شود. مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی گفت: مطالعات علمی مرکز فضایی ایران نشان می‌دهد به‌دلیل ورود آب شیرین به دریاچه و انحلال نمک در آب، کف دریاچه عمق می‌یابد چراکه دریاچه به حد کافی نمک دارد و اکوسیستم آن تغییر نمی‌یابد. وی ادامه داد: ۱۰ تا ۱۳ میلیون تن نمک در بستر دریاچه ارومیه داریم که هر چقدر نمک محلول در آب کمتر شود و به ۲۵۰ میلی‌گرم در لیتر برسد، قابلیت پرورش آرتمیا در دریاچه افزایش می‌یابد.
خلیل ساعی پرورش آرتمیا در دریاچه را موضوع مهمی برای منطقه دانست و گفت: اکنون ۹۰ درصد آرتمیای کشور در کرمان تولید می‌شود؛ در‌حالی‌که دریاچه ارومیه می‌تواند محل مناسبی برای تولید و پرورش آن باشد که بندر رحمانلو و استخرهای حاشیه دریاچه، در صورت کاهش نمک محلول در آب تا ۲۵۰ میلی‌گرم در لیتر، بهترین مکان برای این منظور است. وی با تاکید بر اینکه برای تغییر الگوی کشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، باید معیشت و اشتغال جایگزین کشاورزی تعریف شود، خاطرنشان کرد: ستاد مرکزی احیای دریاچه ارومیه ۴ محصول «انگور، گل محمدی، بوم‌گردی و گیاهان دارویی» را به‌عنوان اشتغال و کشت جایگزین تعریف کرده، و زنجیره ارزش تعریف می‌کند که صفر تا صد تولید و بازار در این حوزه را راه‌اندازی کند. مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی، با یادآوری اینکه بعضی از گیاهان دارویی نیاز به آب ندارند و دیم هستند، ادامه داد: تمرکز و اولویت ستاد احیا، اکنون بر تولید، فرآوری و بازاریابی گیاهان دارویی است، چراکه معتقدیم بهترین گزینه برای کشت جایگزین و ظرفیت عظیم اقتصاد مقاومتی است.
احیای کامل دریاچه تا سال ۱۴۰۶
وی گیاهان دارویی را صنعت نوظهور ایران دانست و گفت: منطقه حوضه آبریز دریاچه ارومیه قطب مستعد تولید ۷ گیاه دارویی «زعفران، شیرین‌بیان، گل محمدی، زیره، آویشن، موسیر، سالیکورنیا و تخم شربت» است که تاکنون ۶۳ مزرعه نمونه در این منطقه تعیین شده تا به‌صورت پایلوت کشت این گیاهان دارویی تجربه و آسیب‌شناسی شود. خلیل ساعی وضعیت کنونی دریاچه را «خوب» دانست و اظهار کرد: خوب بودن حال کنونی دریاچه ما را فریب نمی‌دهد. تا سال ۱۴۰۲ قول احیا داده بودیم که به‌دلیل عدم‌تخصیص اعتبارات ستاد احیای دریاچه، تا سال ۱۴۰۶ باید تراز آبی دریاچه ارومیه را به ۱/ ۱۲۷۴ برسانیم. وی در ادامه افزود: برای رسیدن به این تراز ۸/ ۲متر باید سطح آب دریاچه بالاتر برود که برای این موضوع ۱۰ میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد. در مجموع برای اینکه احیای کامل صورت گیرد و کشور از توفان نمکی و ریزگردهای نمکی مصونیت یابد، باید ۵/ ۱۴ میلیارد مترمکعب آب در دریاچه وجود داشته باشد. مدیر دفتر منطقه‌ای ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی در مورد مطالب مطرح‌شده در مورد انتقال آب خزر یا وان به دریاچه ارومیه نیز گفت: مطالعه سنخیت آب وان به دریاچه در دانشگاه ارومیه در حال انجام است که این انتقال هم نیازمند پروتکل بین‌دولتی است و امر بعیدی بوده و ضرورتی هم احساس نمی‌شود، ولی بر اساس مطالعه سنخیت آب خزر به دریاچه ارومیه نشان داد که اگر دریاچه عمر ۵۰۰ساله می‌داشت، با انتقال آب خزر به ۵۰ سال کاهش می‌یابد.
ارسال نظر