«دنیای‌اقتصاد» بی‌ثباتی قیمت مرغ در بازار را بررسی می‌کند
بی‌اعتنایی به خواست تشکل‌ها
این درحالی است که کشور ما در شرایطی نیست که همه نهاده‌های مورد نیاز صنعت مرغداری را تولید کند. تولیدکنندگان برای پرورش مرغ باید از نهاده‌های وارداتی استفاده کنند و برای این کار به ارز نیاز دارند. دولت بارها از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی سخن گفته، اما تولیدکنندگان نسبت به نحوه توزیع این ارز گلایه‌مندند. وجود تعدد سازمان‌های مسوول برای تامین ارز موردنیاز تولید یکی از دردسرهای تولیدکنندگان به‌شمار می‌آید. راه پایدارتر که البته مستلزم گذر زمان هست و صرفا می‌توان برای آینده برنامه‌ریزی کرد و در شرایط کنونی جز پیشنهاد به حساب نمی‌آید کشت فراسرزمینی است. نقدهای اتحادیه‌ها و تشکل‌ها بالاخره به مجلس شورای‌اسلامی رسید و کمیسیون کشاورزی مجلس نسبت به این موضوع اعلام نظر کرد. محمد صادق طباطبایی نماینده اردستان و زواره معتقد است تنها راه ثبات قیمت مرغ در شرایط فعلی تخصیص ارز از سوی دولت به واردکننده‌هاست. اما این پیشنهاد در نظر مسوولان تشکل‌ها با اعمال سیاست‌های فعلی گرهی را باز نمی‌کند.
گم‌شدن ۳ میلیون تن ذرت
ایجاد رانت اطلاعات و انحصار برای عده‌ای خاص یکی از مهم‌ترین دلایلی است که تولیدکنندگان مرغ نسبت به آن انتقاد دارند. محمدعلی کمالی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور از وجود امضاهای طلایی در واردات می‌گوید. به گفته او در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، نورچشمی‌هایی در این بخش وجود دارند که به آنها توجه بیشتری می‌شود. ۷۰درصد واردات در دستان این افراد است که تولید را تحت فشار قرار داده‌اند و اگر استمرار بیابد امنیت غذایی را تهدید می‌کند.کمالی از بی‌عدالتی در توزیع هم گله‌مند است و می‌گوید نهاده‌ای هم که وارد کشور شده به عدالت توزیع نمی‌شود و به همین دلیل نارضایتی تولیدکنندگان بیشتر می‌شود. وی در توضیح امضای طلایی در واردات می‌گوید: برای مثال روز جمعه ۶ نفر را صدا می‌کنند و بینشان ارز توزیع می‌کنند. درحالی‌که این نوع ارزپاشی‌ها درست نیست و ضربه آن به تولیدکننده می‌خورد. مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور می‌گوید: معمای گم شدن نهاده به کمیسیون اصل ۹۰ هم رسید و در جلسه‌ای که مطرح شده مسوولان وزارت صمت می‌گویند ۱/ ۴ میلیون تن ذرت وارد کشور شده است، اما وزارت جهاد که مسوول توزیع این نهاده‌ها در بازار است می‌گوید تنها ۹۰۰ هزار تن توسط وزارت جهاد توزیع شده است. پس این معما باقی می‌ماند که ۳ میلیون تن ذرت کجا رفته است.تعدادی از مرغداران اعلام کردند که محموله‌های نهاده‌ها که از گمرک ترخیص می‌شود تا رسیدن به مقصد اصلی ۴ بار خرید و فروش می‌شود. این نوع خرید و فروش تحت عنوان « روباری» مرسوم شده است. یعنی دلالان و واسطه‌ها محموله‌ها را بین راه خریداری و در انبارهای خود ذخیره می‌کنند و هنگامی که بازار تقاضا تشنه است به چند برابر قیمت می‌فروشند. در برخی مواقع هم که می‌خواهند وجه قانونی پرداخت کنند دو شماره حساب به فروشنده می‌دهند که به شماره اولی معادل نرخ دولتی واریز و به شماره‌ای دیگر مابه‌التفاوت نرخ دولتی و نرخ نجومی را واریز کند.کمالی تاکید کرد: دولت به تعهدات خود در مقابل تولیدکنندگان که همانا تامین دو نهاده ذرت و کنجاله سویا بود عمل نکرده درحالی‌که مرغداران به‌رغم همه مشکلات تمام قد مبارزه کردند و تولید خود را تا حد خودکفایی و حتی صادرات پیش برده‌اند. مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور معتقد است ارز ۴۲۰۰ تومانی از نهاده حذف شود و دولت مابه‌التفاوت آن را برای حمایت از بخش تولید در قالب تسهیلات پرداخت کند و بخشی از این پول هم به‌صورت یارانه به دهک‌های پایین داده شود.
تصمیم‌گیری بدون حضور تشکل‌ها
امین شالچیان مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی‌های کشاورزی معتقد است: پس از لغو قانون انتزاع، کنترل بخش تولید از مسیر خود خارج شده، چراکه برنامه‌ها و سیاست‌ها به وزارت صمت محول شده که آنها از نظر ساختاری هیچ ارتباطی با بخش تولیدات کشاورزی ندارند، حتی از نظر عاطفی هم عرقی به این بخش در آنها دیده نمی‌شود، به‌طوری‌که از تیر ۹۸ تاکنون هیچ ارزی به بخش تولید داده نشده است. نکته دیگر اینکه آنها به هیچ عنوان در تصمیم‌گیری‌های کلان تولیدکنندگان و تشکل‌های تولید را دخالت نمی‌دهند و نتیجه آن یکسری تصمیم‌گیری‌های اشتباه است که به ضرر بخش تولید تمام می‌شود.وی درخصوص تبعات عدم اختصاص ارز به واردات نهاده گفت: قیمت نهاده‌ها در بازار سرسام‌آور افزایش یافته است، به‌طوری‌که دولت جو را به قیمت کیلویی ۱۵۰۰ تومان تصویب کرده، اما در بازار ۲۲۰۰ تومان فروش می‌رود. همچنین ذرتی که ۱۵۰۰ تومان باید فروش برود در بازار ۲۸۰۰ تومان است و کنجاله که به نرخ دولتی ۲۴۵۰ تومان باید به فروش برود، در بازار سیاه بیش از ۹ هزار تومان معامله می‌شود.
سامانه بازارگاه به سود دلالان
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور گفت: بی‌توجهی مسوولان به اشکالات و نواقص سامانه بازارگاه، این سامانه را به جولانگاه واسطه‌ها و دلالان تبدیل کرده است.
عباس حاجی‌زاده درباره اشکالات سامانه بازارگاه توضیح داد: وجود نهاده‌های دامی با نرخ آزاد در بازار، مهر تاییدی بر اشکالات اساسی سامانه بازارگاه در طراحی و نحوه اجرای آن و همچنین تاکید و اصرار بر اجرای یک طرح دارای اشکال است.وی گفت: در شرایطی که حتی یک کیلو نهاده دامی بدون تایید و دریافت حواله عرضه از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط امکان خروج از گمرک یا انبار کارخانه تولیدی را ندارد شاهد فروش نهاده‌های دامی با نرخ آزاد در بازار هستیم که این امر به درستی نشان می‌دهد ساختار سامانه بازارگاه از طراحی تا اجرا با اشکالات جدی مواجه است.دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران تصریح کرد: بیش از یک سال است مسوولان ذی‌ربط در طراحی و اجرای سامانه بازارگاه، وعده رفع اشکالات این سامانه را با مشورت و همفکری ذی‌نفعان داده‌اند اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است.
حاجی‌زاده با انتقاد از عدم بررسی سوابق خریداران نهاده‌های دامی در سامانه بازارگاه خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اشکالات اساسی سامانه بازارگاه این است که خریداران معرفی شده در سامانه بازارگاه در برخی موارد با گذشت چند روز، اقدام به خرید نکرده‌اند؛ این امر نشان می‌دهد افراد معرفی شده به‌عنوان خریدار نهاده‌های دامی در سامانه بازارگاه در واقع نیازی به نهاده‌های دامی نداشته‌اند.
