استقبال عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران از تجارت الکترونیک و دانش روز
فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در اصناف
مزیت اصناف دانش‌آموخته
رسول جهانگیری عضو هیات‌رئیسه اتاق اصناف ایران معتقد است افرادی که به سمت علم و دانش رفته‌اند در زمان نوسانات اقتصادی و رکود مشکل کمتری دارند و براساس کیفیت کار و علم و دانشی که پیش‌تر آموخته‌اند، پیش می‌روند. به عبارت دیگر تکیه بر دانش از شرایط شکل‌گیری رقابت سالم میان واحدهای صنفی است.
رقابت در دنیای امروز با گذشته تفاوت‌های بسیاری دارد. جلب مشتری با کیفیت بیشتر و قیمت مناسب‌تر از بهترین نوع رقابت در هر صنف به‌شمار می‌آید اما به گفته جهانگیری رقابت واحدهای صنفی با هم، یک اصل است اما این رقابت باید ویژگی‌هایی داشته باشد و در چارچوبی قرار بگیرد.
چندی پیش که قانون سقف و حدود صنفی برداشته شد کسبه و اصناف و مدیران تشکل‌های زیادی به آن اعتراض کردند و معتقد بودند این‌گونه تصمیم‌ها به ضرر مصرف‌کننده تمام خواهد شد. جهانگیری درباره این تغییر قانون می‌گوید: برداشتن سقف و حدود صنفی برای ایجاد رقابت بین واحدهای صنفی اجرایی شد اما این روش مناسبی در شرایط ایران نبود. ورود افراد جدید به اصناف باید ضابطه‌مند باشد.
سیاست قانون سقف و حدود شکل‌گیری اصناف یکی از قوانینی بود که رضایت مشتری را فراهم می‌کرد اما با آلوده شدن فضای رقابت ناراضی‌ترین فرد زنجیره تولید تا مصرف، مصرف‌کننده خواهد بود. در شرایط بحرانی، جوامعی که سرمایه اجتماعی بیشتری داشته باشند قابلیت نجات بیشتری از آن بحران را دارند. جهانگیری درباره وضعیت موجود و فشارهای وارد بر ایران معتقد است: اقتصاد ما شرایط عادی ندارد و تحت فشار خارجی است. از این‌رو گاهی رقابت سالم در آن شکل نمی‌گیرد و فشار آن بر مصرف‌کننده تحمیل می‌شود.
جهانگیری در مثالی اظهار می‌کند: فردی کارگاهی تولیدی یا واحد توزیعی و خدماتی دارد و چند نفر کارگر هم برای او کار می‌کنند. اگر افراد جدیدی به منطقه او وارد شده و فعالیت مشابهی داشته باشند، آن زمان کسب‌وکار آنها دچار خدشه می‌شود و از این رو ممکن است به تقلب، گران‌فروشی، کم‌فروشی و ... دست بزنند که این به معنای هزینه‌های اضافی برای مصرف‌کننده است.
خسارت قوانین اشتباه
وی با توجه به قوانین اشتباه پرسشی می‌پرسد: در این شرایط برای ایجاد رقابت سالم میان واحدهای صنفی باید چه کرد؟ همان‌طور که می‌دانید قطار رشد و توسعه به سرعت درحال حرکت است و کسبه باید خود را با سرعت آن منطبق کنند تا از این رشد و توسعه جا نمانند. شاهد هستیم که بعضی از کسب‌وکارهای اینترنتی از کسب‌وکارهای سنتی پیشی گرفته‌اند که نمود آشکار آن در حوزه حمل‌ونقل است. بنابراین کسبه باید خودشان را به علم روز تجهیز کنند و این یک اولویت است.
رئیس اتاق اصناف مرکز استان اصفهان سخنانش را با مقایسه شکل کسب‌وکار در دنیای امروز با نیم قرن پیش ادامه می‌دهد: جامعه صنفی امروز، مزیتی نسبت به ۵۰ سال قبل و حتی دو دهه گذشته دارد و آن اینکه غالب جامعه صنفی، افراد تحصیل‌کرده هستند. یک روزی غالب افراد تحصیل‌کرده در منصب‌های دولتی وارد می‌شدند و پشت میز می‌نشستند و حالا افراد جدیدی که وارد اصناف شده‌اند، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند و این یک مزیت برای اقتصاد کشور به حساب می‌آید.
بنابراین این افراد علم دارند و از نظر مدرک تحصیلی هم فارغ‌التحصیلان مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد هستند. این یعنی فضای اصناف دیگر بومی و سنتی نیست و بسترهای آموزشی در اصناف فراهم است. نکته حائز اهمیت اینکه، این ویژگی منحصر به تهران نیست. فراوانی دانشگاه‌ها اگر هزار عیب داشته باشد، یک حسن دارد؛ جامعه ما تحصیل کرده شد و سطح سواد ما که روزی ابتدایی بود حالا کارشناسی و کارشناسی‌ارشد شده است. در این فضای رقابتی آن واحد صنفی موفق می‌شود که از ظرفیت علم و دانش بهره ببرد.
خصوصی‌سازی که مد نظر اصناف نبود
میانه دهه ۸۰ سازمان خصوصی‌سازی برای بهبود شرایط کسب‌وکار و اجرای اصل ۴۴ قانون‌اساسی، پرطمطراق مشغول واگذاری بنگاه‌های دولتی به بخش‌خصوصی شد که طی همان سال‌ها به شرکت‌های خصولتی مشهور شد. ابهامات نحوه واگذاری‌ها خاطر اصناف و فعالان اقتصادی زیادی را مکدر کرد و به گفته جهانگیری در گفت‌وگو با اتاق اصناف ایران این خصوصی‌سازی مدنظر ما نبود. او با وابستگی‌های قانونی بخش‌خصوصی به دولت ادامه می‌دهد: با همه این توضیحات، قسمت عظیمی از رونق کسب‌وکار و فعالیت ما به دولت وابسته است. خصوصی‌سازی به شکلی که مدنظر ما بود اجرایی نشد. اگر این چنین می‌شد حالا شرایط بهتر بود.
جهانگیری شرایط کشور را خاص می‌داند و می‌گوید: اقتصاد ما شرایط عادی ندارد. به سبب اعتقاداتی که داریم و حس حمایت از مظلومی که در ما نهادینه شده، افراد زورگوی دنیا موانعی برای ما ایجاد کرده‌اند. گاهی مواد اولیه به موقع به دست تولیدی‌های ما نمی‌رسد و قدرت رقابت سالم را از آنها سلب می‌کند. در این شرایط و بحران‌ها رکود شکل می‌گیرد و اصناف و افرادی متضرر می‌شوند اما افرادی که به سمت علم و دانش رفته‌اند در زمان نوسانات اقتصادی و رکود مشکل کمتری دارند و براساس کیفیت کار و علم و دانشی که پیش‌تر آموخته‌اند، پیش می‌روند. ممکن است در دوره رکود، بعضی از مشاغل به تعطیلی کشیده شوند اما برندها و کسانی که روی برندسازی کار کرده‌اند و رقابت سالم دارند، هزینه‌های خود را براساس علم و دانشی که دارند کاهش داده و در نتیجه در این بازار متلاطم، می‌توانند به کارشان ادامه دهند.
