تفاوت دیدگاه تشکل‌ها در مورد عوامل گرانی میوه
در یک اقتصاد سالم و رقابتی، افزایش قیمت پالس مثبتی به سوی سرمایه‌گذاران ارسال می‌کند و از این طریق، به افزایش تولید و در نتیجه تعدیل پایدار قیمت‌ها در میان‌مدت منجر می‌شود اما در شرایطی که فضای کاری از رقابت فاصله بگیرد یا مقررات حاکم بر یک بازار مرتب دستخوش تحول شود، افزایش قیمت‌ها صرفا به کاهش رفاه مصرف‌کننده منجر می‌شود و تاثیری بر شکوفایی اقتصاد ملی نخواهد داشت. یکی از بازارهایی که از نوسان قیمت، تصدی‌گری شدید بخش عمومی در فعالیت‌های تجاری و رویه‌های محافظ انحصار نسبی رنج می‌برد، بازار میوه و صیفی‌جات است. در این میان، برخی از فعالان تشکلی نیز ترجیح می‌دهند با ارائه تحلیل‌هایی جانبدارانه و بعضا مبتنی بر اطلاعات دستکاری شده، رقبای خود را به دستکاری در بازار متهم و مسوولیت خود را انکار کنند.
خانه‌ای برای کشاورزان یا تاجران
خانه کشاورز یکی از تشکل‌های فعال در حوزه محصولات کشاورزی است که گرچه خود را حافظ منافع تولیدکنندگان معرفی می‌کند ولی در عمل بر اساس تفاهم‌هایی که با سازمان میادین میوه‌‌وتره‌بار به عمل آمده، بخشی از زنجیره بنکداری و خرده‌فروشی میوه به‌شمار می‌آید. به همین دلیل در اظهارات مسوولان این تشکل، به دشواری می‌توان تشخیص داد که هدف دفاع از حقوق تولیدکنندگان محصولات کشاورزی است یا تاجران این بخش. عنایت‌الله بیابانی در مصاحبه با برنامه زنده «صبح وگفت‌وگو» با بیان اینکه میوه موجود در بازار برای تولیدکننده زحمت بسیاری دارد و باید به نحوه عرضه آن توجه کرد، گفت: هزینه‌هایی که برای باغدار و تولیدکننده میوه وجود دارد بسیار بالاست که شامل هزینه کارگر، کود، سم و... است و حتی برای حمل نیز هزینه بالایی وجود دارد.
قائم‌مقام خانه کشاورز با ابراز خشنودی از نبود هیچ‌گونه مشکلی در حوزه تولید، اظهار کرد: تولیدکننده وظایف خود را به بهترین شکل انجام می‌دهد و ما تولید می‌کنیم تا مصرف‌کننده راضی باشد اما متاسفانه به‌دلیل گرانی فوق‌العاده‌ای که روی محصولات کشاورزی وجود دارد، مصرف‌کننده راضی نیست. بیابانی اضافه کرد: در این رابطه تولیدکننده گناهی ندارد باید سیاست نظارتی موجود باشد و قیمت‌گذاری بگونه‌ای صورت گیرد که صرف‌کننده با قیمت‌های ارزان روبه‌رو شود ولی اگر نظارت به درستی صورت نگیرد، تولید از بین می‌رود.
قائم‌مقام خانه کشاورز گفت: ما قابلیت داریم که نه تنها در داخل نیازها را تامین کنیم، بلکه برای صادرات نیز فکری بیندیشیم که تولیدکننده بتواند به خوبی از فروش تولیدات بهره‌مند شود.
بیابانی با بیان اینکه باید ساختاری جدید ایجاد شود تا محصولات کشاورزی که با هزار زحمت به‌دست مردم می‌رسد، [قیمتی بهتر داشته باشد]، گفت: کار همه واسطه‌ها خوب نیست و خریدن باغ‌ها به هر قیمتی، به‌دلیل بدهی‌های مختلف باغداران، نکاتی است که مشکلات را زیاد کرده و عرضه محصولات با مشکل روبه‌رو می‌شود.
انگشت اتهام به سمت حمل‌ونقل و کود
همچنین رئیس اتحادیه میوه و سبزی تاکید کرد: مشکلی در تامین میوه نداریم و نخواهیم داشت.
اسدالله کارگر افزود: هر هفته قیمت‌ها توسط کارشناسان میدان مرکزی کشف می‌شود و جدول قیمتی روی سایت ما مندرج است. وی ادامه داد: اگر تورم بابت قیمت‌های میوه لحاظ می‌شود و اعتراضاتی وجود دارد، به حمل‌ونقل و کود و بسته‌بندی و... مربوط می‌شود و این هزینه‌ها همواره به تولیدات اضافه می‌گردد تا به مرحله مصرف برسد.
کارگر اضافه کرد: همواره اعلام کرده‌ایم تورم در حوزه میوه‌‌وتره‌بار به‌دلیل این است که قیمت‌گذاری و افزایش قیمت از مراحل مختلف صورت می‌گیرد و بخش‌های مختلف در این قضیه مشارکت دارند. مردم عزیز ما هم باید بدانند که ما با این موضوعات درگیر هستیم و خدای ناکرده کشاورزان قصد نارضایتی را برای مصرف‌کننده‌ها ندارند.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی گفت: در میدان مرکزی هر کشاورزی قادر نیست میوه را به‌صورت مستقل به‌دست مصرف‌کننده برساند و بار باید به بارفروش تحویل داده شود و گاه واسطه‌هایی نیز وجود دارند و هر اتفاقی در زمینه افزایش قیمت رخ دهد، در همین بخش است.
موز ایرانی بازار را تعدیل می‌کند؟
معمولا استارت هر دوره از افزایش قیمت میوه، با تغییر قیمت موز زده می‌شود. به همین دلیل برخی معتقدند که کاشت موز در حجم بالا، می‌تواند تعدیل‌کننده قیمت سایر میوه‌ها در بازار باشد.
رئیس اتحادیه بارفروشان تهران پیش از این از اختصاص ۵۰۰ هکتار زمین برای کشت موز در تمام طول سال خبر داده و گفته بود: این حرکت می‌تواند بیش از ۳ تا ۵ هزار نفر را مشغول به کار کند و در درازمدت منجر به رونق اقتصادی آن منطقه گنبد خواهد شد.
رئیس اتحادیه بارفروشان تهران با تاکید بر تاثیر قیمت میوه موز بر قیمت سایر میوه‌‌های بازار بیان کرد: زمانی که موز به اندازه کافی در بازار موجود باشد قیمت آن متعادل خواهد بود. پیش از این گرانی قیمت موز هندی ۱۰هزار تا ۱۵ هزار تومان و موز فلیپینی از ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان بود. این روند تا زمانی که روزانه ۶ کانتینر ترخیص داشتیم جریان داشت؛ اما اکنون به‌دلیل ممانعت از ورود و تخلیه موز در مرزها با محدودیت و کاهش حجم واردات موز مواجه شده‌ایم که همین موضوع منجر به گرانی شدید موز شده است. عدم‌ترخیص این کالا در مرز ایران منجر به تخلیه این بارها در دیگر کشورها از جمله پاکستان، افغانستان، ترکیه و امارات شده است. با ورود موز به ایران سایر میوه‌ها نیز ارزان خواهد شد.
مصطفی دارایی‌نژاد در ادامه تاکید کرد: پیش از این تاکید کرده بودیم که مسوولان راه ورود موز را باز کنند تا بتوانیم قیمت سایر اقلام را مدیریت کنیم. مدیریت‌ها باید قوی باشد تا بتوانیم میوه را در سبد خانوار حفظ کنیم.
وی با اشاره به اینکه سال پرآبی داشتیم و محصولات باغات بسیار خوب به عمل آمده، گفت: هزینه‌‌های جانبی متعددی مانند سبد، سلفون، سم، بذر، کود، هزینه کرایه حمل‌ونقل و... منجر به افزایش قیمت میوه و گرانی برداشت محصول برای کشاورز می‌شود. این اقلام هر روز به نوعی گران می‌شود و نمی‌توان این مساله را نادیده گرفت.
رئیس اتحادیه بارفروشان تهران با اشاره به تحقیق میدانی و اقداماتی در راستای کاشت نهال موز در برخی از نقاط کشور با مدیریت متخصصان این حوزه بیان کرد: با اقدام به تحقیقات میدانی که در کاشت نهال در مناطق حاصلخیز این میوه صورت پذیرفته، به مسوولان منطقه شهر گنبد نامه‌نگاری‌‌هایی مبنی بر اختصاص ۵۰۰ هکتار زمین با الگوی کشت کشور اکوادور انجام دادیم تا در تمام طول سال به گونه‌‌های مختلف گلخانه‌ای و آزاد، اقدام به کاشت موز کنیم. این حرکت می‌تواند بیش از ۳ تا ۵ هزار نفر را مشغول به کار کند که در درازمدت منجر به رونق اقتصادی منطقه خواهد شد، ضمن اینکه خود موجب ایجاد ارزش افزوده در کار می‌شود. مزارع موز به نوعی جذابیت ویژه‌ای دارد؛ بنابراین با توجه به اقلیم خاص آن منطقه جذب توریست را نیز به‌دنبال خواهد شد. دارایی‌نژاد همچنین افزود: این تجربه در گذشته امتحان خود را پس داده است. برای مثال کیوی میوه‌ای وارداتی بود اما اکنون با کشت گسترده آن در شمال کشور، توانسته‌ایم تولید آن را به جایی برسانیم که نه تنها بازارهای داخلی را تامین می‌کند و قیمت آن شکسته می‌شود بلکه صادرات نیز داشته باشیم.
