دندانسازی در طهران
«چهار از دسته رفته، رفتم منزل هنیت دندانساز، قالب دندان را برداشت قرار شد دو دست دندان بسازد. خودش گفت دستی الی چهل تومان می‌سازم. گفتم دو دست را خوب بسازید به شما صد تومان می‌دهم. خیلی مشعوف و خوشحال شد.» (ص۴۷)
او در این سفر چندین بار برای امتحان دندان مصنوعی به منزل دکتر هیبنت مراجعه کرده است:
«صبح را رفتم منزل دندانساز. او را احضار به جاجرود فرموده بودند.» (ص۴۸)
چند روز بعد می‌نویسد:
«صبح را رفتم منزل دندانساز. دندان را تمام کرده بود گذاشتم.» (ص۵۹)
مولف در سفر بعدی که پنج سال بعد در ۱۲۷۴ ه.ش. انجام شده هم مجددا دو دست دندان مصنوعی سفارش داده است و از اصطلاح «دهن» به‌عنوان واحد شمارش دندان مصنوعی استفاده کرده است:
«سه ساعت از دسته گذشته رفتم منزل مسنن‌السلطنه مسیو هنیت‌خان دندانساز. سفارش دادم دو دهن دندان بسازد.» (ص۱۱۴)
در سفر دوم می‌بینیم که برخلاف سفر اول در توصیف دندانساز از لقب مسنن‌السلطنه استفاده کرده و به نظر می‌رسد در سفر اول هنوز این لقب به دندانساز تعلق نگرفته بوده است:
«چهار ساعتی رفتم منزل مسنن‌السلطنه که مسیو هنیت دندانساز باشد. دندان‌های سفارشی مرا ساخته بود. امتحان کرده برگشتم منزل.» (۱۱۸) در روزهای بعد برای امتحان و تحویل دندان‌ها مراجعه کرده و از کار دندانساز هم تعریف می‌کند: «رفتم منزل دندانساز. یک دهن دندان ساخته بود گذاشتم. خیلی خوب ساخته است.» (ص۱۱۸)
در شرح خاطرات روزهای بعد آورده است:
«از آنجا رفتم منزل دندانساز. هر دو دست دندان را ساخته بود. گفت عصری می‌آورم.» (ص۱۲۳)
از این اشارات کوتاه به مقوله دندانسازی متوجه می‌شویم که در آن دوران پدیده نوظهور ساخت دندان مصنوعی چقدر برای مردم مطلوب و جذاب و مفید بوده است و تا چه اندازه برای دستیابی به آن اشتیاق وجود داشته است که این خان معتبر در هر سفر به تهران به دندانساز مراجعه کرده و دو دندان مصنوعی با صرف هزینه‌ای قابل‌توجه تهیه می‌کرده است.
همچنین می‌بینیم دکتر هیبنت که علم و هنر دندانسازی در ایران منحصر به او بوده است، اجازه داشته تا علاوه بر انجام درمان‌های مخصوص شاه به خدمات دندانپزشکی و دندانسازی برای سایرین هم بپردازد.
این روایات و اشارات و این سفرنامه‌ها مربوط به دورانی است که هنوز دسترسی به دندان مصنوعی برای مردم عادی در ایران مقدور نبود و تنها به شاه و گروه اندکی از درباریان و امرا منحصر می‌شد.
ارسال نظر