آغاز زراعت پنبه در ایران

زراعت پنبه آمریکایی در ایران در ۱۲۲۸ ه. ش آغاز شد؛ بنیان‌گذار آن «ستاکینگ» کشیش آمریکایی در ارومیه بود؛ در همان سال وزیر تجارت عثمانی نیز تخم پنبه را به کشور خود برد که کشت آن را ترویج کند؛ ستاکینگ اما در ایران نخست تخم پنبه را در مساحت سه طناب زمین کاشت و مردم به تماشا آمدند. گل‌هایی از آن چیدند و به دیگران نشان دادند، نمونه‌ای از غوزه شکفته آن را نزد دولت فرستاد و نوشت: مردم از تخم آن طالب شدند و دور نیست که چند وقت بعد از این به طور کلی از این پنبه بکارند و چنین می‌دانم که هوای صاف و آفتاب گرم ولایت ایران این پنبه را خوب به عمل بیاورد. نمونه پنبه را هم فرستاد که نرم‌تر از پنبه ایران و مانند ابریشم سفید بود.

امیرکبیر به ترویج زراعت پنبه آمریکایی برآمد و مقداری از تخم آن را خواست و بذر را توسط عیسی خان بیگلربیگی میان زارعان و مالکان اطراف تهران برای آزمایش پخش کرد؛ از جمله علیقلی میرزا در خانی‌آباد، حاجی جعفر خان معمار در امیرآباد و حاجی محمدخان در ورامین به کشت آن پرداختند که نتیجه‌‌‌ای نیکو داد چراکه از پنج سیر تخم آن، یک خروار و نیم غوزه پنبه برداشته شد که هر بوته آن تا ۳۰۰ غوزه داشت در ضمن جهت آگاهی و تشویق مردم به زراعت آن مطالب متعددی در روزنامه وقایع اتفاقیه منتشر شد.

منبع: فریدون آدمیت؛ امیر کبیر و ایران، انتشارات خوارزمی