تحریم‌های مجدد می‌تواند صادرات یکمیلیون بشکه‌ای نفت‌خام ایران را مختل کند
تیک‌تاک نفت در تقابل قدرت‌ها
یپ جون رونگ، استراتژیست بازار در موسسه IG گفت: «تنش‌ها میان اوکراین و روسیه اخیرا شدت یافته و باعث‌شده تا ریسک تشدید بحران و احتمال تاثیرگذاری آن بر عرضه نفت در قیمت‌ها لحاظ شود.» با توجه به این شرایط، پیش‌بینی می‌شود که این تنش‌ها تا پایان سال‌جاری میلادی ادامه داشته‌باشد و قیمت نفت‌برنت را در محدوده ۷۰ تا ۸۰ دلار نگه دارد.
واکنش ایران به قطعنامه شورای‌حکام
ایران نیز یکی دیگر از عوامل کلیدی تاثیرگذار بر بازار نفت بود، پس از تصویب قطعنامه‌‌‌‌‌ای از سوی شورای‌حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران اعلام کرد؛ ظرفیت تولید سوخت هسته‌‌‌‌‌ای خود را افزایش خواهد داد. این اقدام با انتقاد کشورهای غربی همراه شد و نگرانی‌ها درباره اعمال تحریم‌های جدید توسط دولت احتمالی ترامپ در آمریکا افزایش‌یافت.
ویویک دهار، استراتژیست کالا در بانک مشترک‌‌‌‌‌المنافع استرالیا می‌گوید: «تصویب قطعنامه آژانس و پاسخ ایران، احتمال تحریم‌های دوباره بر صادرات نفت این کشور را افزایش داده‌است.
این تحریم‌ها می‌تواند عرضه حداقل یکمیلیون بشکه در روز از صادرات نفت‌خام ایران را که معادل یک‌‌درصد از عرضه جهانی است، مختل کند.» چین و هند، به‌عنوان ۲واردکننده بزرگ نفت جهان، همچنان نقش کلیدی در پویایی تقاضای بازار ایفا می‌کنند. در ماه نوامبر، واردات نفت‌خام چین به دلیل قیمت‌های پایین‌تر و افزایش تقاضای ذخیره‌سازی، افزایش‌یافت. همچنین پالایشگاه‌های هندی حجم فرآوری نفت‌خام خود را ۳درصد افزایش داده‌اند و این روند به افزایش صادرات سوخت کمک کرده‌است، همچنین چین با تخصیص سهمیه وارداتی جدید حداقل ۱۱۷هزار بشکه در روز برای پالایشگاه‌های مستقل، ممکن است واردات نفت‌خام خود را برای سال‌آینده افزایش دهد. این موضوع نشان‌دهنده تقاضای پایدار از سوی این دو کشور است، عاملی که می‌تواند به تعدیل افت قیمت‌های اخیر کمک کند. گزارش‌ها درباره آتش‌‌‌‌‌بس احتمالی میان اسرائیل و حزب‌‌‌‌‌الله، تا حدی نگرانی‌ها درباره اختلال در تولید نفت در خاورمیانه را کاهش داده‌است. هرچند منطقه همچنان یکی از مهم‌ترین مناطق تولید نفت جهان به‌شمار می‌رود، اما تنش‌های ژئوپلیتیک در این منطقه می‌تواند هر لحظه بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد.
به گزارش رویترز و تا لحظه تنظیم این خبر، در معاملات روز دوشنبه، قیمت آتی نفت‌خام برنت ۴۳سنت (۰.۵۷درصد) کاهش‌یافت و به ۷۴.۷۴دلار در هر بشکه رسید.
در همین حال، قیمت نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمیدیت نیز با ۵۱سنت (۰.۷۳درصد) ۷۰.۷۳دلار در هر بشکه به‌فروش رسید. این افت قیمتی، به‌نوعی واکنش به افزایش شدید هفته گذشته بود. تحلیلگران بر این باورند که سرمایه‌گذاران منتظر نشانه‌های بیشتری از تحولات ژئوپلیتیک و چشم‌‌‌‌‌انداز سیاست‌های فدرال‌رزرو آمریکا هستند.
چشم‌‌‌‌‌انداز آینده
بازار جهانی نفت‌خام با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که هریک می‌تواند به‌طور چشمگیری مسیر آن را تغییر دهد. افزایش تنش‌ها میان قدرت‌های غربی و تولیدکنندگان عمده نفت، از جمله روسیه و ایران، در کنار تحولات منطقه‌ای مانند درگیری‌های خاورمیانه، به افزایش بی‌‌‌‌‌ثباتی در این بازار منجر شده‌است. از سوی دیگر، رشد تقاضای نفت در چین و هند به‌عنوان دو مصرف‌کننده بزرگ جهان، به‌همراه تلاش‌های این کشورها برای ایجاد ذخایر استراتژیک، می‌تواند به تثبیت نسبی قیمت‌ها کمک کند، با این‌حال سیاست‌های انقباضی احتمالی بانک‌مرکزی آمریکا، از جمله داده‌های مربوط به هزینه‌های مصرفی شخصی (PCE) که هفته‌جاری منتشر خواهدشد، ممکن است به کاهش تقاضای جهانی و فشار بیشتر بر قیمت‌ها دامن بزند.
در بلندمدت، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بازار نفت، تقابل‌میان عرضه و تقاضا در سایه گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر است. توسعه فناوری‌های جدید و حرکت به سمت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، به‌ویژه در اروپا و آمریکای‌شمالی، می‌تواند تقاضای جهانی برای نفت را به‌تدریج کاهش دهد. بازار نفت‌خام به دلیل ماهیت بین‌المللی و وابستگی به تحولات ژئوپلیتیک، همواره در معرض نوسانات شدید قرار دارد. در چنین فضایی، همکاری‌های بین‌المللی و سیاستگذاری هوشمندانه اهمیت بسیاری دارند.
سازمان‌هایی مانند اوپک و اوپک‌‌‌‌‌پلاس باید نقش فعالی در ایجاد تعادل در بازار ایفا کنند، همچنین نیاز به گفت‌وگوهای چندجانبه برای حل تنش‌های ژئوپلیتیک و جلوگیری از اختلالات بیشتر در عرضه نفت، بیش از پیش احساس می‌شود. برای ایران، با توجه به تحریم‌های احتمالی و فشارهای بین‌المللی، افزایش تعاملات اقتصادی با قدرت‌های آسیایی مانند چین و هند می‌تواند راهکاری موثر برای مقابله با محدودیت‌ها باشد.
این کشور همچنین می‌تواند از فرصت‌های موجود برای توسعه صنایع پایین‌دستی نفت و گاز استفاده کند تا وابستگی به صادرات نفت‌خام را کاهش دهد. در نهایت، اگرچه بازار نفت با نوسانات کوتاه‌مدت مواجه است، اما فرصت‌هایی نیز در این میان وجود دارد.
