«دنیای‌اقتصاد» گزارش می‌دهد
بازار غیر رسمی مرغ مزهدار
عكس: دنیای اقتصاد
سینی‌های پنهان شده
مرغ‌فروشی در خیابان فاطمی می‌گوید این طرح دوام نمی‌آورد و «تا دو سه روز دیگر درست می‌شود.» او درباره فروش مرغ قطعه‌بندی شده برای دور‌زدن قیمت مصوب گفت: «منم شنیدم برخی از همکارها مرغ را خرد می‌کنند و گران‌تر به قیمت آزاد می‌فروشند. شرایط بدی است، اگر اون همکار مرغ دولتی را اینجوری آزاد فروخته که خب، تخلف است. موضوع اینجاست بعضی مرغ را به قیمت آزاد می‌خرند و مردم قیمت آزاد را قبول نمی‌کنند. کاسب هم مرغ را خرد و مزهدار می‌کند که چیزی بالاتر بفروشد. چاره‌ای ندارد.» این فروشنده درباره کمبود مرغ گفت: «بعید می‌دانم کمبودی وجود داشته باشد. تا قبل از اینکه فروش مرغ به قیمت آزاد را ممنوع کنند هر مقدار مرغ آزاد که می‌خواستیم تحویل می‌دادند. من فکر می‌کنم کمبودی وجود ندارد و این کارها فقط برای جمع‌کردن بازار است که بعید می‌دانم کارساز باشد. به همین دلیل فکر می‌کنم تا دو سه روز دیگر درست شود.» عصر پنج‌شنبه است و او مرغ تمام کرده: «صبح ساعت ۷ که مرغ را می‌آورند بازنشسته‌ها اینجا صف بسته‌اند. تا ظهر تمام می‌شود و چیزی برای عصر نمی‌ماند.» این فروشنده مرغ خردشده نمی‌فروشد و به گفته او «دو سه روز سختگیری زیاد شده. چه مرغ با قیمت آزاد و چه خردشده و مزهدار پیدا کنند جریمه می‌کنند.» پروتئینی دیگری در خیابان جمالزاده شمالی مرغ به قیمت آزاد هم ندارد؛ «تا همین هفته گذشته مرغ به قیمت آزاد می‌فروختیم تا اینکه ممنوع شد.» او می‌گوید: «واحدهای خاصی مجاز به فروش مرغ دولتی هستند.» این پروتئینی علاوه بر مرغ، ماهی و گوشت‌قرمز هم می‌فروشد: «بازار ماهی که دم عید گرم شد و دوباره خوابید. گران است و مردم نمی‌توانند بخرند. برای گوشت قرمز هم فقط مشتری‌های ثابت مانده‌اند که آنها هم حجم خریدشان کم شده. بیشتر دخل روی فروش مرغ قطعه‌بندی شده می‌چرخید که الان ممنوع شده.» این فروشنده هم در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید این طرح تا کجا دوام بیاورد می‌گوید: «همین فردا، پس فردا کنسل می‌شود. چهارشنبه و پنج‌شنبه در میدان بهمن مرغ خرد شده نمی‌فروختند. به ظاهر البته، وگرنه هرکس آشنا داشته باشد مرغ خرد شده پیدا می‌کند. وقتی شرایط اینجوری می‌شود کسانی که با بازار آشنا هستند از جنس بی‌نصیب نمی‌مانند.»
در ستارخان اما شرایط متفاوت است. خبری از سینی سینه و ران‌های خردشده مزهدار پشت ویترین‌ها نیست و اما باد، بوی کباب در پیاده‌رو پخش کرده است. مرغ خردشده مزهدار مثل قبلا ۵ تا ۱۰ هزار تومان بالای نرخ فروش فروخته می‌شد، اما موضوع این است که اکنون بازار مرغ درگیر دونرخی است. نرخ مصوبی که دولت آن را۲۴هزارو ۹۰۰ تومان تعیین کرده و نرخ آزادی که دوروبر ۳۰ هزار تومان می‌چرخد. مرغ خردشده مزهدار در ستارخان بین ۳۲ تا ۳۵ هزار تومان فروخته می‌شود. مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در کمتر از یک هفته که قرارگاه ساماندهی بازار مرغ فروش محصول قطعه‌شده را ممنوع کرده بازاری غیررسمی حول این کالا شکل گرفته است. یکی از مرغ‌فروشی‌های ستارخان سینی پاچین و فیله مرغ مزهدار شده را از یخچال آخر مغازه بیرون می‌کشد. او کیلویی ۳۴ هزار تومان نرخ‌گذاری کرده است. این مغازه‌دار درباره بازار مرغ قطعه‌شده می‌گوید: «اینجوری نیست که دولت بگوید ممنوع است و مردم نخرند. همین آخر هفته ۱۰۰ کیلو مرغ مزهدار شده فروختم.» این فروشنده می‌گوید در میدان بهمن هم مرغ قطعه‌شده نمی‌فروشند و «از خرید قبلی برای مرغ خردشده استفاده می‌کنیم.» این فروشنده هم می‌گوید این طرح «دوام نمی‌آورد. قیمت‌ها که اصلاح شود بازار هم درست می‌شود.»
فعلا قطعات بسته‌بندی شده نیست
در فروشگاه‌های همواره تخفیف هم مرغ نیست. این فروشگاه‌ها که از مراکز فروش مرغ بسته‌بندی شده هستند، در روزهای گذشته جای این کالا را در قفسه‌ها خالی گذاشته‌اند. یکی از فروشندگان این فروشگاه‌ها به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «شرکت‌های پخش می‌گویند مرغ نداریم. الان چهار روز است که مرغ بسته‌بندی توزیع نمی‌شود. البته شاید برخی از فروشگاه‌ها داشته باشند.» فروشگاه‌های همواره تخفیف با شرکت‌های پخش مواد پروتئینی کار می‌کنند و این فروشنده احتمال می‌دهد که «بعضی از شرکت‌های پخش مرغ داشته باشند. شرکتی که ما با آنها کار می‌کنیم موجودی ندارد و می‌گوید فعلا نیست.»
همچنین مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد جوجه‌‌کبابی‌ها هم مشکلی در تامین مواد اولیه خود ندارند. یکی از کبابی‌های جمالزاده شمالی به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «همین دیروز از میدان بهمن مرغ خردشده خریدم. ممنوع است ولی خب بنکداران میدان بهمن کار مشتری‌ها را راه‌می‌اندازند.» بازار مرغ از زمانی آشفته‌شد که تولیدکنندگان به سبب افزایش هزینه‌های تولید خواستار افزایش قیمت شدند اما دولت مخالفت کرد. البته قرارگاه ساماندهی بازار مرغ نرخ مصوب را به ۲۵ هزار تومان نزدیک کرد که بازار مرغ جان تازه‌ای بگیرد اما همچنان بازار دچار التهاب است. نشانه‌ای که به گفته ناظران بازار دلیل آن اصرار دولت بر قیمت‌گذاری دستوری و همچنین دونرخی بودن بازار است.
