اپل تیم کوک میراث‌دار بنیان‌گذارش است؟
مدال آزادی برای استیو جابز
اما شاید بزرگ‌ترین دستاورد استیو جابز تنها اضافه کردن چند نوآوری به یک تلفن همراه نبود، بلکه او مجموعه‌ای از چند محصول مختلف را در داخل یک تلفن همراه قرار داد که باعث شد انقلابی در این صنعت ایجاد شود. روز پنج‌شنبه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به استیو جابز و ۱۶نفر دیگر ارزشمندترین مدال آزادی ایالات‌متحده را اعطا کرد. او گفت که جابز و دیگر کسانی که این جایزه را گرفته‌اند تجسم پشتکار و سختکوشی هستند و بر موانع عمده‌ای برای دستیابی به دستاوردهای قابل توجه در هنر و علوم غلبه کرده‌اند و شجاعت خود را برای تغییر در سراسر جهان نشان داده‌اند. به گفته بایدن آنها مسیرهای درخشانی را برای نسل‌های آینده به همگان نشان داده‌اند. تیم کوک، مدیرعامل اپل که در سال ۲۰۱۱ جایگزین جابز شد در توییتر به این جایزه واکنش نشان داد و گفت امروز استیو جابز مدال آزادی بزرگ‌ترین افتخار مدنی آمریکا را دریافت کرد. او فردی دوراندیش بود و همه ما را به این چالش دعوت کرد که جهان را نه برای آنچه هست، بلکه برای آنکه می‌تواند باشد ببیند. کوک نوشت که ما یاد جابز را گرامی می‌داریم و میراث‌دار او خواهیم بود.
اپل پیشرو
تیم کوک در شرایطی از میراث استیو جابز سخن گفته که این شرکت از جهاتی موفق و از جهاتی دیگر از آرزوهای بنیان‌گذارش دور شده است. از نظر آمارهای مالی و درآمد،
تیم کوک می‌تواند خود را موفق‌ترین جایگزین جابز فقید بداند. درآمد اپل در فصل مالی بهار امسال بالغ بر ۲۵ میلیارد دلار بوده که نسبت به همین فصل در سال قبل از آن ۸۴/ ۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. حتی آمارهای مجموع درآمد سالانه اپل نیز بسیار حیرت‌انگیز است. درآمد یک‌سال اپل منتهی به فصل مالی بهار بالغ بر ۱۰۱ میلیارد دلار است که حدود ۳۳ درصد رشد نشان می‌دهد. برای مقایسه خوب است بدانیم که درآمد سالانه اپل در سالی که استیو جابز فوت کرد از ۲۵ میلیارد دلار تجاوز نمی‌کرد و این به آن معنی است که تیم کوک مسیر موفقیت کسب‌و‌کار اپل را که از اواخر دهه ۲۰۰۰ شروع شده بود به خوبی طی کرده است.
اپل امروز یک شرکت دو تریلیون دلاری است و مسیرهای درآمدی آن بسیار متنوع‌تر از قبل شده است. هرچند هنوز درآمد اصلی اپل از فروش آی‌فون است، اما بخش سرویس‌ها (سرویس‌های ابری، فروشگاه اپلیکیشن، اپل موزیک، پرداخت و...) حالا بسیار پردرآمدند.
به جز اینها اپل حالا محصولات پرفروشی در حوزه‌های دیگر هم دارد. از جمله ساعت هوشمند اپل که حالا پرفروش‌ترین ساعت هوشمند جهان است. این محصول پای اپل را به بازارهای دیگری مثل سلامت هوشمند هم باز کرده که مسیرهای تازه‌ای برای درآمدزایی به شمار می‌آیند. از سوی دیگر اپل بعد از استیو جابز وارد حوزه بزرگی چون سرگرمی و ویدئو هم شده است. اپل حالا یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولید فیلم و سریال به شمار می‌رود و با توجه به رشد سرویس اپل تی‌وی می‌توان انتظار داشت در سال‌های آینده نام و لوگوی اپل را روی فیلم‌ها و سریال‌های بیشتری ببینیم.
اپل در کنار اینها برخی خطوط قدیمی محصولی خود را هم تقویت کرده است. به لطف داشتن تکنولوژی مرتبط با تولید پردازنده اپل موفق به تولید کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌های قدرتمندی شده که هرچند تحولی انقلابی در این عرصه به شمار نمی‌آیند اما از نظر سرعت و کارآیی مثال‌های نخست بازار را تشکیل می‌دهند.
دور از رویای جابز
با وجود همه موفقیت‌های مالی، اپل امروز با اپل جابز متفاوت است. آنچه استیو جابز را متمایز می‌کرد تلاش او برای ساخت محصولات انقلابی بود که تحولی در زندگی انسان ایجاد کنند. به جز آی‌فون، جابز با معرفی آی‌پد، انقلابی در عرصه تبلت ایجاد کرد و جالب آنکه هم گوشی موبایل لمسی و هم تبلت پیش از آی‌فون و آی‌پد هم وجود داشت. در واقع جابز با نوآوری‌های خود محصولاتی را که پیش از آن موفقیت بزرگی در عرصه تجارت نداشتند، به محصولات انقلابی تبدیل کرد که زندگی انسان را تغییر دادند.
بسیاری از منتقدان امروز اپل معتقدند که اپل بعد از جابز بهبودهایی در حوزه محصولی ایجاد کرده، اما محصولی انقلابی به بازار معرفی نکرده است. به عقیده آنان معرفی محصولات گوناگون توسط اپل طی سال‌های اخیر نشان‌گر یک خط‌مشی تحولی در حوزه تکنولوژی نبوده است و از همین‌رو منتقدان اپل را متهم به تمرکز روی درآمدزایی و نه نوآوری می‌‌کنند.
برخی معتقدند روحیه کارآفرینی و شخصیت شگفت‌انگیز استیو جابز برای تحول هم در ایجاد چنین خط‌مشی‌ای در اپل موثر بوده است. بر خلاف جابز مدیران جانشین او دارای ریسک‌پذیری تولید محصولات انقلابی نیستند و شاید از همین‌رو است که برخی محصولات مانند عینک اپل(که چندین سال است شایعاتی در مورد ساخت آن توسط اپل وجود دارد) به دلیل محافظه‌کاری مدیران امروز اپل معرفی نشده‌اند. محافظه‌کاری در دیزاین محصولات نیز از دیگر نقدهایی است که بر اپل امروز وارد می‌شود. جانی آیو طراح برجسته محصولات اپل چند سال بعد از استیو جابز این شرکت را ترک کرد او کسی بود که در طراحی و دیزاین محصولات انقلابی نقش قابل توجهی داشت.
فرمول موفقیت جابز
بر خلاف تصور عمده ثروت جابز در زمان مرگ نه به خاطر اپل بلکه به خاطر موفق کردن شرکتی بود که جابز در دوران اخراج از اپل آن را موفق کرد. در سال ۱۹۸۵ مدیران و سهامداران اپل استیو جابز را از مدیرعاملی این شرکت کنار گذاشتند و او به سراغ تاسیس شرکت نکست و تملک شرکت پیسکار رفت. پیکسار در آن زمان یک استودیوی انیمیشن بود که جورج لوکاس فیلمساز برجسته برای تولید صحنه‌های انیمیشن جنگ ستارگان تاسیس کرده بود. پیسکار در زمان تملک توسط جابز اوضاع مالی بدی داشت و رابطه آن با بهترین مشتری‌اش – دیزنی - هم متزلزل بود. جابز با هوشمندی و بهره‌گیری از تیمی نخبه پیکسار را در طی چند سال به یک شرکت بزرگ در حوزه انیمیشن تبدیل کرد به‌طوری که هم وارد بازار سهام شد و همزمان بزرگ‌ترین موفقیتش یعنی تولید انیمیشن داستان اسباب‌بازی، آن را به استودیوی اول انیمیشن هالیوود تبدیل کرد. این دو موفقیت هم باعث ورود جابز به دنیای میلیاردرها شد و هم بار دیگر درهای شرکت اپل را به روی او باز کرد. سهامداران اپل بار دیگر در ۱۹۹۷ استیو جابز را به مدیرعاملی اپل برگزیدند و اپل شرکت Next را هم خرید.
جابز بعد از بازگشت دوباره به اپل نشان داد تا چه اندازه حضور او به عنوان یک مدیر رویایی متحول‌کننده این شرکت است. اپل حتی با وجود آنکه سال‌ها از مرگ استیو جابز می‌گذرد و دیگر نوآوری‌های انقلابی‌اش دست به دست نمی‌شود به رشد خود ادامه می‌دهد. موفقیت جابز و اپل امروزه الهام‌بخش بسیاری از شرکت‌ها و کارآفرینان دیگر شده است.
