یارانه ۳۰ میلیاردی معاونت علمی برای خرید GPU هوش مصنوعی کافی نیست

 در حوزه هوش مصنوعی بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان در ایران وجود دارد. شرکت‌های بزرگی مانند اسنپ، دیجی‌‌کالا، دیوار و تپسی از جمله مشتریان اصلی راهکارهای هوش مصنوعی در کشور هستند. علاوه بر این، شرکت‌های دانش‌بنیان دیگری نیز در صنایع مختلف به توسعه و کاربردی‌سازی هوش مصنوعی می‌پردازند. معاونت علمی سال گذشته رویدادی تحت عنوان «نکست» برگزار کرد که ۱۰ شرکت برتر حوزه هوش مصنوعی که دارای محصول هستند یا می‌خواهند محصول بعدی خود را توسعه دهند در این رویداد حضور داشتند. شرکت‌های دیگری نیز در این رویداد بودند که در حوزه‌های روبات یا بحث‌های امنیتی محصول داشتند.» 

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و روباتیک معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری بیان کرد: «یکی از اقدامات ستاد هوش مصنوعی در این راستا، ارائه یارانه‌ای برای اجاره GPU به شرکت‌های خصوصی است. به این صورت که این ستاد تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان، نیمی از هزینه اجاره GPU را به شرکت‌ها پرداخت می‌کند. همچنین برای دانشگاه‌ها و اعضای هیات علمی برنامه‌ای ویژه برای اعطای رایگان GPU در نظر گرفته شده است. بودجه اولیه این طرح ۳۰میلیارد تومان بوده که تا شهریورماه نیمی از آن مصرف شده است.»

مینایی در ادامه بیان کرد: «در سال گذشته، ستاد هوش مصنوعی با همکاری ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال، مبلغ ۱۵ میلیارد تومان یارانه برای تامین زیرساخت‌های پردازشی هوش مصنوعی، به ویژه کارت‌های گرافیک (GPU) اختصاص داد. بخشی از این GPUها به صورت رایگان در اختیار یک کنسرسیوم قرار گرفت تا بتوانند یک مدل زبانی بزرگ (LLM) فارسی را توسعه دهند. در همین حال، تقاضا برای GPUهای قدرتمندتر مانند A۱۰۰، H۱۰۰ و RTX۳۰۹۰ برای اجرای الگوریتم‌های پیچیده هوش مصنوعی و توسعه اپلیکیشن‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به‌شدت افزایش یافته است. بعضی از شرکت‌های سرویس‌دهنده داخلی با ایجاد مزارع کوچک GPU، به این نیاز پاسخ داده‌اند. این شرکت‌ها که پیش از این عمدتا در زمینه ارائه خدمات دیتاسنتر فعالیت می‌کردند، با توجه به افزایش تقاضا برای پردازش‌های گرافیکی، خدمات اجاره GPU را نیز به سبد محصولات خود اضافه کرده‌اند.» او در ادامه مطرح کرد: «یکی از پیشنهادهای مطرح شده، تشکیل یک اپراتور به صورت کنسرسیوم بزرگ برای انحصار واردات و ارائه خدمات GPU است.

با این حال، این پیشنهاد با مخالفت‌هایی روبه‌رو شده است و بسیاری بر این باورند که بهتر است به بخش خصوصی اجازه داده شود تا در این بازار رقابتی فعالیت کند. قرار بود صندوق توسعه ملی مبلغ ۲.۵ همت به پروژه توسعه هوش مصنوعی اختصاص دهد. حتی مدیر وقت صندوق، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که این بودجه تامین شده است. این مبلغ ۲.۵ همت از محل جریمه‌های دیرکرد تسهیلات به این پروژه اختصاص یافته بود. این بودجه قرار بود برای واردات پردازنده‌های گرافیکی (GPU)، مورد نیاز برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی، استفاده شود که هنوز محقق نشده است.»