جزئیات اقدامات بانک مرکزی در رصد تراکنشهای مشکوک
دهقان، مدیر اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی اظهار کرد: چند مدل حساب اجارهای داریم که یک مدل آن به این صورت است که افراد میآیند کلا به جای یکی دیگر حساب را خودشان باز میکنند؛ ولی تمام ابزار برداشت در اختیار افراد دیگری است که معمولا شبکهای هم فعالیت میکنند؛ در این حالت از هویت افتتاحکنندگان حسابهای بانکی در واقع سوءاستفاده میشود. او ادامه داد: در مدل دیگر شیوه کار به این شکل است که قسمتی از این حساب در اختیار خود شخص است؛ ولی قسمت دیگر ابزار برداشتش هم در اختیار کلاهبردارها قرار میگیرد؛ یعنی در واقع عملا هم خود فرد دارد از حساب استفاده میکند و هم کلاهبردارها. حالت سومی هم بعضا وجود داشته که این در حالت سوم خود فرد تمام عملیات بانکی را خودش انجام میدهد ولی پولهای حساب متعلق به خودش نیست و متعلق به یک شبکه خلافکاری است؛ در اینجا شاید بتوان گفت که خود آن فرد هم در استخدام اجارهکنندگان قرار گرفته است.
این مقام مسوول در بانک مرکزی با بیان اینکه در مدلهای مختلف این شبکهها به دنبال شکار طعمه هستند، تاکید کرد: بهصورت حضوری و غیر حضوری سعی در فریب مشتریان بانکی دارند؛ در روش غیرحضوری بعضا در فضای مجازی با پیشنهادهای اغواکننده عمدتا افرادی که کمسواد هستند و مشکلات مالی هم دارند، فریب میدهند. در موارد حضوری هم مواردی داشتیم که اول اصلا بحث حساب اجارهای مطرح نمیشود شاید فرد به استخدام یک شرکت در میآید ولی فیالواقع از هویت این فرد سوءاستفاده میشود؛ یعنی این استخدامِ پوشش کار است که حقوقی هم تحت عنوان استخدام میگیرد؛ ولی از هویت سوءاستفاده میشود، حسابهایی به نامش افتتاح میشود، ابزار برداشت حالا کارتش هست، چِکش هست اینها در اختیارش قرار میگیرد که در خیلی از پروندههای کلانی که متاسفانه بوده ما شاهد این معضل بودیم.
دهقان در ادامه تصریح کرد: مردم باید درباره این موضوع بیشتر توجیه شوند، ریسکهایش را نمیدانند. شاید درباره حساب اجارهای، خیلیها فکر میکنند چون پول خودشان در این حسابها نیست بنابراین ریسکی هم متوجه آنها نیست؛ درحالیکه در اختیار قرار دادن حساب در واقع قرار دادن قسمتی از هویت است. آیا این افراد کلید خانهشان را هم به این راحتیها به کسی میدهند؟ متاسفانه ما در خیلی از پروندهها شاهد بودیم دسترسی به افرادی که واقعا خلافکارهای اصلی بودند در حوزههای مختلف از جمله قمار، شرط بندی، اخلال اقتصادی و فرار مالیاتی، خیلی ساده نبود و بعضا افراد اصلی خارج از کشور بودند.
او با بیان اینکه با رصد سیستمی لایه دفاعی ایجاد میشود، افزود: دراین حالت قبل از اینکه جرمی به وقوع بپیوندد شبکه بانکی تا آنجا که امکانش هست، مانع خواهد شد. دهقان افزود: من میخواهم یک اِنذار بدهم به بعضی از خلافکارها و بعضا مردمی که شاید مورد سوءاستفاده قرار گرفتند، بانک مرکزی بر این است که تا حد امکان مردم دچار مشکل نشوند؛ خلافکارها این را بدانند که بانک مرکزی علاوه بر ابلاغ بخشنامهها بهصورت سامانهای با الگوریتمهای هوشمند تمام بحث حسابها و تراکنشها را رصد میکند و شبکههای تخلف را به درستی شناسایی میکند.