صندوق بین‌المللی پول اهمیت مدیریت انتظارات تورمی را بررسی کرد
فرمان سیاستی مهار تورم
در سال‌گذشته، تورم در تمام دنیا به بالاترین سطح خود نسبت به دهه‌های گذشته رسیده‌است. با اینکه تورم کلی به‌طور پیوسته در حال کاهش است، تورم هسته در بسیاری از اقتصادها چسبنده‌تر شده و افزایش رشد دستمزدها را به‌همراه داشته‌است. تورم هسته به‌معنای افزایش قیمت سبد مصرفی بدون درنظرگرفتن مواد خوراکی و انرژی است. به بیان دیگر در محاسبه تورم هسته، تغییرات قیمت اقلام خوراکی و انرژی لحاظ نشده‌است.انتظارات مردم نسبت به تورم آینده، نقشی کلیدی در هدایت تورم ایفا می‌کند، چراکه این انتظارات می‌توانند بر مصرف و سرمایه‌گذاری مردم در روزهای جاری تاثیر بگذارند.
یافتن بهترین روش برای آگاه‌کردن مردم در مورد قیمت‌های آینده، موضوعی حیاتی است؛ زیرا افزایش قیمت‌ها، به نگرانی مردم در مورد تورم دامن خواهد زد و تورم را به موضوعی ریشه‌ای تبدیل خواهد کرد.در بخشی از گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهان که در اکتبر ۲۰۲۳ توسط صندوق بین‌المللی پول منتشر شد، به تاثیر انتظارات بر تورم پرداخته‌شده‌است، همچنین این گزارش، به بررسی چارچوب سیاست‌های پولی در جهت هدایت انتظارات و دستیابی به فرود نرم، بدون ایجاد رکود عمیق در رشد و اشتغال پرداخته است.
تاثیر عمیق انتظارات تورمی
مطالعات آینده‌پژوهی نشان می‌دهند که انتظارات تورمی از سال۲۰۲۱ هم در اقتصادهای پیشرفته و هم در اقتصادهای در حال رشد، افزایش پیوسته‌ای را شاهد بوده‌است. سپس با افزایش نرخ تورم در سال‌گذشته، افزایش این انتظارات نیز شتاب گرفته‌است. با‌این‌حال، انتظارات تورمی بلندمدت ثابت مانده و حول اهداف بانک‌مرکزی لنگر شده‌است.با بررسی این تحقیقات، به‌نظر می‌رسد که اخیرا انتظارات تورمی کوتاه‌مدت، حرکت تدریجی در مسیر نزولی را شروع کرده‌است. جدا از دیدگاه محققان آینده‌پژوه، به‌طور میانگین، همزمان شاهد الگوهای مشابهی از انتظارات تورمی رایج در بین شرکت‌ها، افراد و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی هستیم.
تغییرات رخ‌داده در انتظارات کوتاه‌مدت، از نظر اقتصادی برای پویایی تورم مهم است. همان‌گونه که بر اساس آمار و ارقام صندوق بین‌المللی پول، پس از رخ‌دادن شوک‌های تورمی در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، نرخ تورم با انتظارات کوتاه‌مدت، به‌خوبی توضیح داده شد.انتظارات تورمی، اکنون در اقتصادهای پیشرفته محرک اصلی برای پویایی تورم محسوب می‌شود. برای اقتصادهای در‌حال‌توسعه نیز این انتظارات اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند، اما تورم گذشته همچنان ارتباط بیشتری با این موضوع دارد و گذشته‌نگر‌بودن مردم در این اقتصادها را نشان می‌دهد. این موضوع می‌تواند منعکس‌کننده تجربه تورمی بالاتر و بی‌ثبات‌تر آنها در این اقتصادها باشد.
در واقع، با بررسی آمار و ارقام گزارش صندوق بین‌المللی پول، می‌توان پی برد که در اقتصادهای پیشرفته معمولا به ازای هریک‌درصد افزایش در انتظارات کوتاه‌مدت، تورم حدود 0.8واحد‌درصد افزایش می‌یابد؛ این در حالی است که در اقتصادهای درحال‌رشد، این نرخ 0.4واحد‌درصد است.گزارش یاده‌شده افراد جامعه را به دو گروه یادگیرندگان آینده‌نگر و یادگیرندگان گذشته‌نگر تقسیم می‌کند و به این وسیله یکی از دلایل تفاوت بین اقتصادهای پیشرفته و اقتصادهای در‌حال‌توسعه را شرح می‌دهد. هنگامی که اطلاعات موجود در مورد چشم‌انداز تورم، کمیاب و ارتباطات بانک‌مرکزی، غیرشفاف یا فاقد اعتبار باشند، مردم مایل‌اند که دیدگاه خود را در مورد آینده تورم، بر‌اساس تجربیات تورمی فعلی یا گذشته شکل دهند. این افراد طبیعتا یادگیرندگان گذشته‌نگری هستند. در مقابل، کسانی که آینده‌نگرتر هستند، انتظارات خود را بر اساس مجموعه وسیع‌تری از اطلاعات مرتبط با آینده شکل می‌دهند.
سیاستگذاری بر اساس تفاوت در یادگیری
تفاوت‌های ذکرشده پیامدهای مهمی برای بانک‌مرکزی دارند. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، زمانی‌که سهم بیشتری از مردم جزو یادگیرندگان گذشته‌نگر باشند، سفت و سخت‌شدن سیاست‌های پولی، تاثیر کمتری بر انتظارات تورمی کوتاه‌مدت و نرخ تورم خواهد داشت؛ زیرا افرادی که نگاهشان بیشتر به‌سوی گذشته است، این موضوع را مدنظر قرار نمی‌دهند که کاهش نرخ بهره امروز، با تاثیر گذاشتن بر تقاضا، تورم را کاهش خواهد داد، در نتیجه در جوامعی که افراد گذشته‌نگر بیشتری دارند، بانک‌مرکزی باید برای رسیدن به اهداف تورمی خود، فشار بیشتری را اعمال کند. همچنین سیاست‌های مهار تورم در این جوامع هزینه‌های بیشتری را به‌همراه خواهد داشت.
افزایش اثربخشی سیاست‌های بانک‌مرکزی
بانک‌های مرکزی می‌توانند به وسیله بهبود استقلال، شفافیت و اعتبار سیاست‌های پولی و با برقراری ارتباطات شفاف‌تر و موثرتر با مردم، آنها را به آینده‌نگر‌بودن تشویق کنند. این اقدامات می‌توانند به درک مردم از سیاست‌های بانک‌مرکزی و اثرات اقتصادی آن، کمک کنند و تعداد یادگیرندگان آینده‌نگر را افزایش دهند. شبیه‌سازی‌های انجام‌شده در این پژوهش‌ها، بیانگر تاثیرات مهم بهبود چارچوب سیاست‌های پولی و ارتباطات، بر کاهش هزینه‌های مورد‌نیاز برای اجرای این سیاست‌ها هستند. این اقدامات می‌توانند به بانک‌مرکزی کمک کنند که به یک فرود نرم دست‌یابد.یکی از راه‌های بهبود بخشیدن به ارتباطات بانک‌مرکزی، ارسال پیام‌های ساده و مکرر درباره اهداف و اقداماتشان است. با‌این‌حال، بهبود چارچوب سیاست‌های پولی و ایجاد استراتژی‌های ارتباطی جدید برای کمک به تقویت پویایی تورم ممکن است زمان‌بر باشد یا اجرای آن با دشواری‌هایی صورت گیرد. مداخلات این‌چنینی، مکمل سیاست‌های سنتی و سختگیرانه‌تر پولی هستند که برای مهار به‌موقع تورم نقش کلیدی را ایفا می‌کنند.
