دردسرهای اژدهای زرد برای اقتصاد۲۰۲۵ چیست؟
نمره قبولی رشد چین
با وجود آنکه سیاست‌های دولت توانست موثر باشد، اما صادرکنندگان این کشور به‌دلیل تورم منفی همچنان درآمد کمتری نسبت به گذشته دارند و از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان در سال۲۰۲۴ نسبت به سال۲۰۲۳ کاهش ۱۰.۶درصدی داشته و بدترین رکود خود را از سال۱۹۸۷ تجربه کرده است. از آنجا که یکی از بزرگ‌ترین نقاط روشن اقتصاد چین صادرات است، آغاز ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا و جنگ‌های تجاری، تهدیدی جدی برای رشد اقتصادی محسوب می‌شود. دولت چین برای مقابله با این تهدیدها متعهد شده است تا در سال۲۰۲۵ نیز سیاست‌های پولی انبساطی اتخاذ کند و با افزایش هزینه‌های عمومی تقاضای داخلی را نیز افزایش دهد تا به هدف خود یعنی رشد اقتصادی ۵درصد در سال۲۰۲۵ دست یابد.
تصویر رشد اقتصادی
رشد اقتصادی چین در سه‌ماه چهارم سال با افزایش ۰.۸واحد درصدی نسبت به سه‌ماهه سوم به ۵.۴درصد رسید. این بیشترین رشد از نیمه سال۲۰۲۳ است. این رشد چشمگیر موجب شد تا چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان در سال۲۰۲۴ به هدف خود برای دستیابی به رشد اقتصادی ۵درصدی برسد که کمی بیش از پیش‌بینی‌ها یعنی رشد ۴.۹درصدی بود. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین نیز در شب سال نو اعلام کرده بود که رشد اقتصادی سال۲۰۲۴ حدود ۵درصد خواهد بود.
در آخرین ماه سال نرخ بیکاری شهری با افزایش ۰.۱واحد درصدی نسبت به ماه نوامبر به ۵.۱درصد رسید. همچنین سرمایه‌گذاری در بخش املاک با کاهش ۱۰.۶درصدی در سال۲۰۲۴ مواجه بود که بدترین رکورد خود از سال۱۹۸۷ تاکنون است. نگاهی به تحولات اقتصادی چین در سال۲۰۲۴ نشان می‌دهد که دولت این کشور با اتخاذ سیاست‌های مختلفی رشد اقتصادی این کشور را تحریک کرد. برای مثال بانک مرکزی چین اعلام کرد که سیاست‌های پولی انبساطی اتخاذ خواهد کرد و همچنین از بازار سهام حمایت خواهد کرد. علاوه بر این، دولت مرکزی چین برنامه‌ای را برای بازپرداخت بدهی‌های خود به دولت‌های محلی راه‌اندازی کرده است. این برنامه برای حمایت از دولت‌های محلی برای تقویت مالی آنها و تسهیل رشد اقتصادی در سطوح مختلف کشور اجرا شده است. این اقدام به دولت‌های محلی این امکان را می‌دهد تا با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها مسیر رشد اقتصادی این کشور را تسهیل کنند.
جهش صادرات شکننده
یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای اقتصاد چین در سال۲۰۲۵، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و احتمال افزایش تعرفه‌های وارداتی بر کالاهای چینی است. این تعرفه‌ها که ممکن است به ۶۰درصد برسند، تهدیدی جدی برای صادرات چین و یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی این کشور محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی، با وجود دستیابی چین به هدف رشد اقتصادی خود، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این رشد ظاهری و ناپدار است و موجب می‌شود تا برخی از نقاط ضعف زیربنایی اقتصاد چین پنهان بماند. برای مثال، یکی از دلایل رشد اقتصادی چین، رشد بالای بخش صنعت بوده است. اما گفته می‌شود که دلیل اصلی افزایش رشد بخش صنعت پیش‌بینی محدودیت‌های احتمالی صادرات در سال۲۰۲۵ است. در واقع بسیاری از صنایع برای مقابله با شرایط احتمالا نامساعد آینده، افزایش تولیدی داشته‌اند که آینده نمی‌تواند پایدار باشد. این مساله به خوبی خود را در تحولات صادرات این کشور نشان می‌دهد. صادرات نقطه به نقطه چین در دسامبر سال۲۰۲۴ رشد ۱۰.۷درصدی را تجربه کرده که بیشترین میزان رشد در ۳ سال اخیر است. این در حالی است که صادرات چین در سال۲۰۲۴ معادل ۳.۵۸تریلیون دلار بوده که نسبت به سال۲۰۲۳ رشد ۵.۹درصدی را تجربه کرده است. علاوه بر این، در سال ۲۰۲۴، چین توانست مازاد تجاری خود را به رکوردی نزدیک به یک‌تریلیون دلار برساند. این یعنی صادرات چین به سایر کشورهای جهان بسیار بیشتر از واردات آن بوده است. در چنین شرایطی می‌توان گفت که جهش رشد صادرات در آخرین ماه‌های سال۲۰۲۴ به دلیل ارسال پیش از موعد سفارش‌ها از سوی تولیدکنندگان چینی برای مقابله با محدودیت‌های احتمالی دولت ایالات متحده در دوران ترامپ است. البته می‌توان گفت که تنها دلیل رشد اقتصادی چین، رشد صادرات نبوده است؛ زیرا دولت چین توانسته است تا با اعطای یارانه تقاضای داخلی را نیز تحریک کند که به نظر کارشناسان این اقدام نیز نمی‌تواند دلیلی برای رشد اقتصادی پایدار باشد. با این حال، دولت چین در مواجهه با چنین شرایطی متعهد شده است که سیاست‌های انبساطی پولی و همچنین افزایش هزینه‌های عمومی را در سال۲۰۲۵ ادامه دهد.
چالش کاهش جمعیت
یکی از چالش‌های ساختاری بلندمدت چین کاهش جمعیت است. جمعیت این کشور در سال۲۰۲۴ حدودا یک‌میلیون و ۴۰۰هزار نفر کاهش یافت. نکته قابل توجه آن است که این سومین سال متوالی است که جمعیت این کشور کاهش می‌یابد. کارشناسان معتقدند که عوامل مختلفی مانند هزینه‌های بالای نگهداری از کودکان، تحولات فرهنگی و سیاست‌های تنظیم خانواده که در گذشته اتخاذ شده‌اند، موجب شده است جمعیت این کشور کاهش یابد. کاهش جمعیت در چین در بلندمدت فشار زیادی بر رشد اقتصادی این کشور وارد می‌کند؛ برای مثال، افزایش جمعیت بازنشستگان در آینده صندوق‌های بازنشستگی این کشور را تحت فشار قرار می‌دهد. دولت چین برای مقابله با این چالش سال گذشته اعلام کرد که برای اولین بار از سال۱۹۷۸، سن بازنشستگی را به تدریج افزایش می‌دهد که این تصمیم با مخالفت‌های عمومی مواجه شده است.
