روبان قرمز چطور جلوی شکوفایی اقتصاد آلمان را گرفته است؟
ژرمن‌ها در دام بوروکراسی
علیرضا کتانی: در کنفرانس مطبوعاتی سالانه فدراسیون صنایع آلمان (BDI) پیتر لیبینگِر، دبیر کل این فدراسیون اشاره کرد که وضعیت کسب‌وکارها در آلمان «بدتر از هر زمانی است که من دیده‌ام». بسیاری از مدیران شک دارند که بزرگ‌ترین مشکلات آنها یعنی رویه‌های اداری پیچیده، مالیات‌های بالا و هزینه‌های گزاف حق بیمه اجتماعی پس از انتخابات بهبود یابد.
به گزارش اکونومیست، انتظار می‌رود پس از انتخابات، فریدریش مرز، رهبر حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU) به‌عنوان صدر اعظم انتخاب شود. مدیران بر این باورند که هر ائتلافی که شکل بگیرد نسبت به دولت کنونی که توسط اولاف شولتز، صدر اعظم فعلی آلمان، رهبری می‌شود بهتر خواهد بود؛ اما عده‌ای معتقدند که اصلاحات در اقتصاد آلمان به اندازه کافی سریع یا عمیق خواهند بود. در اصطلاح کارشناسان بوروکراسی را به روبان قرمزی تشبیه می‌کنند که مانع از تحرک و شکوفایی کسب‌وکارها می‌شود. به نظر می‌رسد این روبان قرمز در آلمان دست و پای صنایع فراوانی را بسته است.
عوارض دولتی گاز در آلمان
هنگام عبور از در اطراف سایت وسیع تولیدی شرکت (Stickstoffwerke Piesteritz) یا SKW که بزرگ‌ترین تولیدکننده آمونیاک در آلمان است سخنگوی این شرکت به یک شیر بزرگ زرد در حاشیه جاده اشاره می‌کند. او می‌گوید: «معمولا حدود ۲درصد از مصرف صنعتی گاز طبیعی در آلمان از همین وسیله تامین می‌شود.» اما ماه گذشته، شرکت SKW یکی از دو کارخانه آمونیاک موجود در این سایت را تعطیل کرد و تولید کود خود را به‌شدت کاهش داد. پتر چینگر، مدیرعامل چکی شرکت SKW می‌گوید: «عوارض دولتی گاز دارد ما را می‌کشد.» این عوارض که در سال۲۰۲۲ به‌منظور جبران هزینه‌های دولت برای پر کردن ذخایر استراتژیک کشور پس از حمله روسیه به اوکراین معرفی شده بود،
در ابتدای سال جاری 20درصد افزایش یافت و به 2.99یورو (3.10دلار) به ازای هر مگاوات ساعت برق تولیدی از گاز رسید. آقای چینگر می‌گوید شرکت او برای گاز طبیعی 10برابر بیشتر از تولیدکنندگان کود روسی – که همچنان با آنها رقابت می‌کند – و 7برابر بیشتر از رقبای آمریکایی هزینه می‌کند؛ گاز، ۹۰درصد از هزینه‌های تولید این شرکت را تشکیل می‌دهد. قیمت گاز، همراه با هزینه‌های بالای نیروی کار در آلمان و هزینه گواهینامه‌های انتشار CO2 که SKW برای جبران انتشار گازهای خود خریداری می‌کند، به این معنی است که شرکت دیگر نمی‌تواند در نقطه سربه‌سر سود و هزینه قرار بگیرد.
روبان قرمز چگونه صنایع را خفه می‌کند؟
آقای چینگر خواسته‌های مشخصی از دولتی که پس از انتخابات پارلمانی آلمان در ۲۳فوریه به قدرت خواهد رسید، دارد. او لغو عوارض گاز و فشار بر اتحادیه اروپا برای اصلاح سیستم گواهینامه‌های CO2 را خواستار است. در ۲۸ژانویه، این بلوک اعلام کرد که تعرفه‌های وارداتی کود از روسیه و بلاروس در طول سه‌سال آینده به تدریج از 6.5درصد به حدود ۱۰۰درصد افزایش خواهد یافت. آقای چینگر می‌گوید: «این کار بیش از حد کند است.» او استدلال می‌کند که اگر سیاستمداران اقدامات بیشتری انجام ندهند، تولید کود در اروپا فرو از بین خواهد رفت و کشاورزان کاملا به واردات وابسته خواهند شد.
شرکت SKW تنها یکی از شرکت‌های بحران‌زده در میان کسب‌وکارهای آلمانی است. صنایع تولیدی آلمان در حال ضعیف شدن هستند. تولید صنعتی در 2سال گذشته حدود یک‌دهم کاهش یافته است. غول‌هایی مانند فولکس‌واگن، بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو در جهان از نظر فروش، تولید خود را در آلمان کاهش داده‌اند. ماتیاس لاپ، مدیرعامل شرکت لپ Lapp که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کابل آلمان است، دولت این کشور را «کودک خرابکار» اقتصاد این کشور توصیف کرد. در ۳فوریه، شرکت او گزارش داد که فروش سال مالی اخیرش به 1.8میلیارد یورو رسیده که نسبت به سال قبل 5.3درصد کاهش داشته است. فروش این شرکت در آلمان ۱۵درصد کاهش یافته، درحالی‌که در آسیا، آمریکا و خاورمیانه صنعت در رونق است.
استانداردهای حقوق بشر در صنایع؟
نیکولاس شتیل، رئیس هیات نظارت شرکت استیهل (Stihl) تولیدکننده زنجیر برقی که در صنایع به‌کار می‌رود در مصاحبه اخیر خود با روزنامه آگزبرگر آلگماینه (Augsburger Allgemeine) به دولت بعدی یک اولتیماتوم داد. او گفت: «اگر در 5سال آینده محیطی مساعد‌تر برای کسب‌وکار ایجاد شود، شرکت طبق برنامه یک سایت تولید جدید در لودویگزبورگ خواهد ساخت؛ در غیر این صورت، سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی‌شده به سوئیس منتقل خواهد شد،
هم‌اکنون اره‌ها، تیغه‌ها و دمنده‌ها در این کشور تولید می‌شود.» تورالف هاگ، مدیرعامل یک شرکت تولیدکننده مس مستقر در هامبورگ به نام آوربیوس (Aurubis) بر این باور است که امسال، یک سال مهم برای صنعت آلمان خواهد بود. برترام کاوالت، مدیر عامل شرکت شوبرت و سالزر (Schubert & Salzer) تولیدکننده شیرآلات و دبیر انجمن ماشین‌آلات آلمان (VDMA) نیز معتقد است که آلمان به نقطه عطفی رسیده است، او اگرچه نسبت به سایر مدیران کمتر بدبین است؛ اما می‌گوید که: «شرکت‌های متوسط ما تعطیل نخواهند شد، با این حال، درصورتی‌که آلمان محیطی مساعد برای کسب‌وکارها نباشد، در این کشور سرمایه‌گذاری نخواهند کرد.»
انجمن VDMA دارای ۳۶۰۰عضو است که اکثر آنها کسب‌وکارهای خانوادگی مشابه شرکت آقای کاوالت هستند. بزرگ‌ترین شکایت آقای کاوالت، در رابطه با رویه‌های اداری پیچیده در آلمان است؛ به‌ویژه قانونی که شرکت‌های دارای بیش از ۱۰۰۰کارکن در آلمان را ملزم می‌کند تا نظارت کنند که آیا تامین‌کنندگان مواد اولیه آنها در سراسر جهان استانداردهای حقوق بشر و محیط زیست را رعایت می‌کنند یا نه؟
آیا دموکرات مسیحی‌ها آلمان را نجات می‌دهند؟
فردریش مرز، رهبر حزب اتحادیه دموکرات مسیحی از نگرانی‌های مدیران آلمانی آگاه است. او می‌گوید کشور «با رویه‌های اداری پیچیده خفه شده است» و وعده داده است که نرخ اصلی مالیات بر شرکت‌ها را از ۳۰درصد به ۲۵درصد کاهش دهد. این حزب وعده داده است که اگر انتخابات را ببرد، مالیات بر برق و هزینه‌های شبکه را حداقل به میزان پنج سنت به ازای هر کیلووات ساعت کاهش دهد، رویه‌های اضافه اداری را از بین ببرد، قوانین مربوط به ساعات کاری را تسهیل کند، به بازنشستگان شاغل اجازه دهد تا ماهانه ۲۰۰۰یورو اضافی بدون مالیات درآمد کسب کنند و محدودیت‌های ساخت‌و‌ساز را نیز تسهیل کند.
اکثر مدیران از این تعهدات استقبال می‌کنند. آنها نگرانند که حزب CDU قادر به عمل به وعده‌های خود نباشد؛ چراکه کشور در آستانه تشکیل دولتی ائتلافی است و این ائتلاف احتمالا از دو یا حتی سه حزب تشکیل خواهد شد. اگر مرز در ۲۳فوریه پیروز شود، وظیفه‌ای چالش‌برانگیز پیش روی او خواهد بود. او از حمایت مدیران کسب‌وکار برخوردار است، همان‌طور که شولتز هنگامی که به قدرت رسید نیز این‌گونه بود. زیگفرید روسورم، رئیس سابق فدراسیون صنایع آلمان اکنون از «سال‌های از دست رفته» در دوران شولتز سخن می‌گوید. به نظر می‌رسد آلمان نمی‌تواند سال‌های بیشتری را این‌گونه از دست بدهد.
