تنش‌های تجاری، بازارهای جهانی را آشفته کرد؛
بلاتکلیفی طلا با ریسک تعرفه
با ریزش شدید بازارهای جهانی پس از اعلام تعرفه‌های گسترده از سوی دولت ایالات متحده، بسیاری از سرمایه‌گذاران برای جبران زیان‌های وارده، سرمایه‌های طلایی خود را فرختند. این اتفاق فاز اصلاحی روند طلای جهانی را تشدید کرد و طی هفته گذشته قیمت طلا را با حدود ۳درصد کاهش مواجه کرد. پس از اینکه فلز زرد در هفته گذشته بالاترین قیمت تاریخی خود را در سطح ۳۱۶۷دلار تجربه کرد، روز گذشته هر اونس از این فلز ارزشمند در حدود قیمت ۳۰۳۰دلار معامله شد. با این حال، در شرایط نااطمینانی تجاری و کاهش چشم‌گیر ارزش سایر بازارها، نقش طلا به‌عنوان یک دارایی امن همچنان پررنگ است. در همین راستا موسسه دویچه بانک، پیش‌بینی قیمت پایان سال طلا را به ۳۳۵۰دلار در هر اونس ارتقا داده است. همچنین بانک آمریکا معتقد است که در صورت تداوم فضای نامطمئن اقتصادی، قیمت طلا می‌تواند در دو سال آینده تا ۳۵۰۰دلار نیز افزایش یابد.
با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که طلا بیش از حد خریداری شده است و این احتمال وجود دارد که به‌زودی با اصلاح قیمتی مواجه شود. در روزهای اخیر، برخی سرمایه‌گذاران برای کسب سود یا پوشش زیان در دارایی‌های دیگر، اقدام به فروش طلا کرده‌اند و همین موضوع باعث کاهش موقت قیمت آن شده است. این اتفاق معمولا زمانی رخ می‌دهد که یک دارایی به اوج قیمتی خود نزدیک شده و نسبت ریسک به بازده آن به اندازه‌ای نیست که برای سرمایه‌گذاران جذابیت بیشتری ایجاد کند. اگرچه گسترش جنگ تجاری، تقاضا برای دارایی‌های امن نظیر طلا را افزایش داده اما در عین حال باعث نوسانات شدیدی در بازارها شده است.
در یکی از این واکنش‌ها، شاخص‌های سهام جهانی به‌شدت افت کردند و تقریبا ۶تریلیون دلار از ارزش بازارهای مالی آمریکا از بین رفت. این امر بسیاری از سرمایه‌گذاران را به سمت فروش دارایی‌ها و از جمله طلا سوق داد. در سوی دیگر ماجرا، شرکت تحقیقاتی مورنینگ‌استار سناریوی بدبینانه‌ای ارائه داده و پیش‌بینی کرده که قیمت طلا ممکن است در سال‌های آینده تا ۴۰درصد کاهش یابد و به حدود ۱۸۲۰دلار برسد. ریشه‌های این تحلیل، شامل افزایش عرضه طلا به‌دلیل افزایش استخراج و بازیافت و کاهش احتمالی خرید توسط بانک‌های مرکزی است. همچنین، با فرض بهبود شرایط اقتصادی جهانی، سرمایه‌گذاران ممکن است از طلا فاصله بگیرند و همین امر باعث افت بیشتر قیمت شود. با این حال، برخی تحلیلگران این پیش‌بینی را رد می‌کنند. به گفته کارشناسان شرکت تریدبولز، سقوط ۴۰درصدی قیمت طلا تنها در صورتی رخ می‌دهد که شرایطی نظیر پایان کامل جنگ‌های تجاری، رشد گسترده اقتصادی جهان، رونق بازارهای سهام و نبود بحران‌های ژئوپلیتیک فراهم شود؛ شرایطی که در حال حاضر بسیار بعید به نظر می‌رسد.
نسل جدید طلادوستان
در ماه‌های اخیر، تمایل سرمایه‌گذاران به خرید طلا، افزایش قابل توجهی داشته است. این روند عمدتا در واکنش به نوسانات شدید بازار سهام و اعلام تعرفه‌های جدید از سوی ترامپ شکل گرفته و باعث شده است سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن مانند طلا روی آورند. بر اساس داده‌های موسسه مورنینگ‌استار، از ابتدای فوریه تاکنون بیش از ۱۱میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار سرمایه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری (ETF) با پشتوانه طلا وارد شده که در صورت ادامه، رکوردی بی‌سابقه از زمان اوج کرونا در سال۲۰۲۰ خواهد بود. این سرمایه‌گذاری‌ها هم از سوی تازه‌واردان و هم علاقه‌مندان قدیمی طلا انجام شده است.
طلا به‌عنوان یک پناهگاه امن در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی شناخته می‌شود. خبرنگاران وال‌استریت ژورنال نیز اشاره کردند که سیاست‌های تجاری ترامپ موجب شده تا افراد بیشتری به طلا به‌عنوان دارایی‌ای پایدار نگاه کنند. اصطلاح طلادوست (gold bug) به افرادی اطلاق می‌شود که علاقه شدیدی به نگهداری طلا دارند. این افراد ضمن علاقه‌ی زیاد به خرید طلا، باور دارند که طلا تنها دارایی مطمئن برای سرمایه‌گذاری است.
سرمایه‌گذاری در طلا به دو شکل رایج انجام می‌شود؛ یکی خرید فیزیکی طلا مانند سکه و شمش و دیگری خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا (ETF) که به‌طور غیرمستقیم به قیمت طلا وابسته‌اند و مدیریت آسان‌تری دارند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که طلا برخلاف سهام، سود دوره‌ای یا نقدی ندارد و قیمت آن ممکن است به‌شدت نوسان داشته باشد. یکی از مشاوران مالی تاکید کرده که سرمایه‌گذاران جوان بهتر است به استراتژی‌های بلندمدت خود پایبند بمانند و از تصمیم‌های هیجانی پرهیز کنند. به علاوه، سرمایه‌گذاری در طلا نباید تنها واکنشی احساسی به بی‌ثباتی بازار باشد. طلا می‌تواند حس امنیت مالی ایجاد کند، اما تصمیم‌گیری‌های مالی باید بر اساس برنامه‌ریزی دقیق و واقع‌بینانه انجام گیرد.
تداوم رشد ذخایر طلایی چین
به گزارش بلومبرگ، بانک مرکزی چین برای پنجمین ماه پیاپی در ماه مارس به ذخایر طلای خود افزود و در بحبوحه تشدید تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیک جهانی، سرمایه‌گذاری خود بر این فلز گرانبها را به‌عنوان یک دارایی امن افزایش داد. این موضوع نشان‌دهنده تداوم تقاضای نهادهای رسمی برای طلاست که یکی از عوامل پشتیبان قیمت این فلز گرانبها محسوب می‌شود. طبق داده‌هایی که روز گذشته منتشر شد، میزان طلای نگهداری‌شده توسط بانک مرکزی چین در ماه گذشته ۹۰هزار اونس افزایش یافت. افزایش ذخایر طلا توسط این بانک از نوامبر آغاز شد.
خرید طلا توسط بانک مرکزی چین بخشی از روندی جهانی است که در آن بانک‌های مرکزی در سراسر جهان تلاش دارند به سبد ذخایر خود تنوع ببخشند و با افزایش ذخایر طلا از وابستگی به دلار آمریکا بکاهند؛ به‌ویژه در شرایطی که دولت ترامپ بی‌سابقه‌ترین سطوح از عدم‌اطمینان را به اقتصاد جهانی وارد کرده است. قیمت طلای جهانی سه‌ماهه نخست سال را با رشد حدود ۱۹درصدی به پایان رساند. با وجود آنکه در روزهای اخیر بخشی از این رشد قیمت به‌دلیل ریزش گسترده بازارها در پی سیاست تعرفه‌ای تهاجمی ترامپ از بین رفت، انتظار می‌رود که خریدهای بانک‌های مرکزی و ورود سرمایه به صندوق‌های ETF جهانی همچنان از قیمت طلا در سال جاری حمایت کنند.
کمرنگ شدن سایه دلار در تجارت جهانی
در پی تحولات اخیر ناشی از سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ و کاهش ارزش دلار آمریکا، تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که نظم سنتی بازارهای مالی ممکن است به شکلی بنیادین تغییر کند. برای سرمایه‌گذاران آمریکایی که طی 15سال گذشته از رشد همزمان ارزش دلار و بازار سهام آمریکا بهره‌مند شده‌اند، این تغییرات می‌تواند به معنای پایان یک دوره طلایی و آغاز دورانی پیچیده‌تر باشد که در آن تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری، نه فقط توصیه‌ای محافظه‌کارانه، بلکه ضرورتی حیاتی خواهد بود.
پس از اعلام تعرفه‌های جدید تجاری از سوی دولت ترامپ، دلار در برابر سایر ارزهای معتبر جهان تضعیف شد و بازارهای مالی دچار نوسان شدند. این کاهش ارزش دلار، بسیاری از سرمایه‌گذاران بین‌المللی را که به‌شدت به دارایی‌های آمریکایی وابسته بودند، به بازنگری در استراتژی‌های خود وادار کرده است. در این میان، سرمایه‌گذاران آمریکایی نیز که اغلب از سرمایه‌گذاری در بازارهای خارجی چشم‌پوشی می‌کردند، حالا دیگر نمی‌توانند این گزینه را نادیده بگیرند. لوکا پائولینی، استراتژیست ارشد شرکت مدیریت دارایی پیکتت در سوئیس، پیش‌بینی کرد که طی پنج سال آینده دلار بین ۱۰ تا ۱۵درصد دیگر از ارزش خود را از دست بدهد. در این حین، خروج سرمایه از سهام شرکت‌های بزرگ فناوری مانند اپل، آمازون، مایکروسافت، و انویدیا نیز ادامه دارد.
در شرایطی که بازار سهام آمریکا دچار رکود می‌شود، داده‌های تاریخی نشان می‌دهند که بازارهای بین‌المللی می‌توانند این جای خالی را پر کنند. تحلیلگرانی مانند جف شولتزه از شرکت سرمایه‌گذاری کلیربریج گفت که در دوره‌هایی که شاخص اس‌اندپی۵۰۰ عملکرد ضعیفی داشته، شاخص‌های بین‌المللی در اقتصاد‌های در حال توسعه بهتر عمل کرده‌اند. ضعف دلار همچنین به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند تا از نظر مالی انعطاف‌پذیرتر شوند. از طرفی، در اروپا نیز امیدها به سیاست‌های صنعتی، انرژی و مالی جدید برای کاهش فاصله رشد با آمریکا افزایش یافته است.
افزایش احتمال وقوع رکود جهانی
در هفته‌های اخیر که بازارهای مالی جهان به‌شدت تحت تاثیر جنگ تجاری ترامپ قرار گرفته‌اند، نگرانی‌ها مبنی بر وقوع رکود جهانی افزایش یافته است. روند نزولی بازارها تنها به سهام محدود نماند. قیمت نفت کاهش یافت، قیمت مس سقوط کرد و حتی سهام بانک‌ها که حساسیت زیادی به چرخه‌های اقتصادی دارند، کاهش شدیدی را تجربه کردند. اینها همه نشانه‌هایی از ترس و بی‌اعتمادی گسترده در بازار هستند. گرچه شرایط بازار آمریکا از سایر کشورها بدتر است، اما بازارهای جهانی نیز کم‌وبیش درگیر این نوسانات شده‌اند. شاخص MSCI World، که حدود ۸۵درصد از ارزش بازار در ۲۳کشور توسعه‌یافته را بررسی می‌کند، افتی مشابه شاخص‌های آمریکایی داشته است.
در اروپا و ژاپن نیز وضعیت مشابهی حاکم است. تحلیل‌های آکادمیک نیز تایید می‌کنند که سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ به همان اندازه که به آمریکا آسیب می‌زند، به کشورهای دیگر نیز لطمه وارد می‌کند. در همین راستا، موسسه گلدمن‌ساکس نیز با توجه به سیاست‌های تجاری ترامپ، برآورد خود از احتمال رکود در ۱۲ماه آینده را از ۳۵درصد به ۴۵درصد افزایش داده و رشد اقتصادی آمریکا در سال۲۰۲۵ را از یک‌درصد به نیم درصد کاهش داده است.
تحلیلگران این موسسه پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت اجرای کامل تعرفه‌ها در ۹آوریل، نرخ موثر تعرفه‌ها ۲۰درصد افزایش خواهد یافت و این می‌تواند پیش‌بینی‌های اقتصادی را به سمت سناریوی رکودی سوق دهد. در چنین حالتی، انتظار می‌رود فدرال‌رزرو نرخ بهره را به‌طور تهاجمی‌تر (معادل 2درصد) کاهش دهد. همزمان، جیمی دایمون، مدیرعامل بانک جی‌پی‌مورگان، در نامه سالانه خود به سهامداران هشدار داده است که جنگ تجاری ترامپ می‌تواند آمریکا را وارد رکود کند، نرخ تورم را بالا ببرد و روابط بلندمدت اقتصادی این کشور با دیگر کشورها را تضعیف کند. او در خصوص تاثیرات انباشته و بلندمدت تعرفه‌ها هشدار داده و تاکید کرده است که حل سریع این بحران می‌تواند جلوی بسیاری از پیامدهای منفی را بگیرد. دایمون معتقد است این تعرفه‌ها اگرچه ممکن است برخی منافع کوتاه‌مدت را برای آمریکا به همراه داشته باشند، اما در بلندمدت می‌توانند به سرمایه‌گذاری، اعتماد تجاری و جریان سرمایه آسیب جدی بزنند.
او همچنین اشاره کرد که با وجود این چشم‌انداز نگران‌کننده، مصرف‌کنندگان آمریکایی هنوز در حال خرج کردن هستند و کسب‌وکارها نیز در ظاهر وضعیت خوبی دارند؛ هرچند اخیرا نشانه‌هایی از ضعف مشاهده شده است. دایمون که از منتقدان سیاست‌های بیش‌ازحد مداخله‌گرانه دولت است، از تلاش‌های دولت برای تامین امنیت مرزها حمایت کرده اما در عین حال پیامدهای اقتصادی جنگ تجاری را بسیار آسیب‌زا توصیف کرده است. افزایش احتمال وقوع رکود گسترده، می‌تواند توجه بیشتری را از سوی سرمایه‌گذاران به بازارهای طلا معطوف کند.
