کرونا در خدمت آمازون
فروشندگان کالا در سایت آمازون که در مجموع بیش از نیمی از فروشها در سایت یاد شده را تشکیل میدهند، باید برای استفاده از این سایت پول پرداخت کنند. شرکت آمازون برای فراهم کردن این امکان ماهانه از فروشندگان پول دریافت میکند، در نتیجه سود فروشندگان از محل فروش محصولات خود کاهش پیدا میکند. طی دوره همهگیری کرونا وضعیت برای آنها بدتر شد. زیرا آمازون از سلطه خود بر بازار تجارت الکترونیک آمریکا بهره برد و قوانین جدیدی برای فروشندگان کالا در سایت اعلام کرد.
برای مثال در ماه مارس این شرکت به فروشندگان کالا اعلام کرد در دوران همهگیری، انبارهای شرکت تنها کالاهای پزشکی و دیگر محصولاتی که نیاز قابل ملاحظه و فوری به آنها وجود دارد خواهند پذیرفت، اما جزئیات این برنامه جدید را اعلام نکرد. در نتیجه فروشندگان با سردرگمی مواجه شدند و بسیاری از فروشندگان که کالاهای خود را برای انبارهای آمازون ارسال کرده بودند شاهد بودند کالاهایشان چندین هفته در انبارها خاک میخورد و هیچ مدیریت درستی بر آنها اعمال نشده است. نکته دیگر که به زیان فروشندگان تمام شده ارسال اشتباه کالاها از سوی آمازون برای مشتریها بود. این ارسال اشتباه سبب شده رتبه فروشندگان در سایت آمازون پایین بیاید و میزان فروش آنها کاهش پیدا کند.
حالا این سوالات مطرح است که این فروشندگان اگر از خدمات آمازون ناراضی باشند، کدام شرکت دیگر را میتوانند به جای آمازون انتخاب کنند و به کجا میتوانند شکایت کنند؟ میزان خرید کالا از آمازون بین ماههای مه و ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۶۰ درصدی داشت. سهم آمازون از بازار تجارت الکترونیک و آمریکا ۳۸ درصد است و پس از آمازون، شرکت فروشگاههای زنجیرهای والمارت با سهم ۶ درصدی قرار دارد.
قبل از آغاز بحران کرونا، قدرت و نفوذ آمازون در تجارت الکترونیک زیر ذرهبین قانونگذاران قرار داشت اما قرنطینه و در خانه ماندن مردم سبب افزایش سلطه این شرکت شد و همین امر توجهات را به تبعات جایگاه بالای آمازون در تجارت الکترونیک معطوف کرد. وضعیت به وجود آمده سبب شده لزوم بیشتری برای بهروزرسانی قوانین فدرال که یک سده پیش نوشته شدهاند، احساس شود. ضروری است این قوانین تغییر کنند تا اثرات منفی شرکتهای بزرگ بر اقتصاد تصحیح شود. آمازون به ۱۱۵ میلیون خانوار آمریکایی خدمات ارائه میکند. آیا واقعا همه مایلند این شرکت چنین قدرت فراگیری در حوزه تجارت الکترونیک داشته باشد.
بحرانهای اقتصادی همواره برندهها و بازندههایی دارند. برای مثال شرکت تارگت پس از رکود سال ۲۰۰۱ توسعه پیدا کرد و سود آن ۵۰ درصد افزایش یافت. قبل از بحران همهگیری کرونا آمازون سهم قابل ملاحظهای از کل خردهفروشیهای آمریکا را تشکیل میداد اما بانک یو بیاس پیشبینی کرده با تغییر عادات مصرفکنندگان آمریکایی، تا سال ۲۰۲۵ تجارت الکترونیک ۲۵ درصد کل خردهفروشی را تشکیل خواهد داد. این رقم سال پیش ۱۵ درصد بود. همچنین انتظار میرود در پنج سال آینده ۱۰۰ هزار فروشگاه تعطیل شوند، زیرا مصرفکنندگان به سمت خریدهای آنلاین در حرکت هستند.
تغییرات بزرگی که در اثر همهگیری ویروس کرونا در بخشهای مختلف اقتصادی و نیز عادات مصرفکنندگان ایجاد شده وضعیت و موقعیت شرکتها بهویژه شرکتهای بزرگی نظیر آمازون را تغییر داده و بر نفوذ و قدرت آنها افزوده است. برای مثال اکنون آمازون پس از فیسبوک و گوگل، سومین پلتفرم درج آگهی دیجیتال در ایالات متحده است و نیز انتظار میرود در سالهای آینده بر گستره نفوذ و سهم آن در ارائه خدمات افزوده شود. بسیاری از فعالان اقتصاد، کارشناسان بازاریابی و تجارت الکترونیک و نیز قانونگذاران معتقدند همزمان با افزایش حوزه قدرت و اثرگذاری شرکتها، ضروری است رویهها و سیاستهای آنها بیشتر مورد نظارت قرار گیرد و نیز ترتیبی داده شود که محیط فعالیتها در اقتصاد به شکل انحصاری در نیاید.