تور حمایتی در عصر کرونا
در این حوزه برخی صاحبنظران بر این باورند، کرونا در نخستین روزهای پاندمی، در ایران توسط سیاستگذاران و تصمیمگیران جدی گرفته نشد و همین موضوع به افزایش بیکاری دامن زد. در این بین «روشهای حمایت» از مشاغل و بیکاران هم مورد نقد برخی اقتصاددانان، کارشناسان و صاحبنظران قرار گرفت. به هر روی در ماههای ابتدایی همهگیری کرونا حمایت از بیکاران با پرداخت بیمه بیکاری بهعنوان نخستین اقدام حمایت از مشاغل در دستور کار قرار گرفت و ۵ هزار میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی برای این منظور اختصاص یافت. البته به دلیل تقاضای بالای دریافت مقرری، دولت تصمیم گرفت تا مبلغ پرداختی بهعنوان بیمه بیکاری را به «میزان حداقلی» پرداخت کند و سابقه کار که طبق قانون باید مبنای پرداخت بیمه بیکاری قرار گیرد، مدنظر قرار نگرفت.
البته سیاست «حمایت از بیکاران در قالب بیمه بیکاری» بهعنوان اولین اقدام مهم دولت هم مورد نقد برخی کارشناسان قرار گرفت، به این ترتیب که برخی بر این باورند: «رویکرد سیاستگذاری برای حمایت از نیروی کار و مشاغل در ایران در مقابله با کووید-۱۹ تقریبا برعکس رویکرد کشورهای توسعهیافته بوده است بهطوریکه ابتدا حمایت از بیکاران با پرداخت بیمه بیکاری در دستور کار قرار گرفت سپس طرحهای حمایت از مشاغل».
حالا بعد از گذشت بیش از یکسال از همهگیری کرونا، مقایسه کشورها در نحوه حمایت از کسبوکارها میتواند ضمن مقایسه عملکردی، نقشه راهی برای استفاده از تجربیات موفق دنیا باشد.
در این پرونده، یکی از نویسندگان معتقد است: «به منظور شروع رشد مجدد اقتصاد کشورها در دوران پس از کرونا لازم است که مداخلات دولتها مرحله به مرحله حذف شود و از وابستگی کسبوکارها به حمایتهای دولتی، جلوگیری شود و اقتصادها به مسیر میان مدت قبلی خود بازگردند. تجربه اکثر کشورهای درگیر، حاکی از این است که گام به گام کرونا را مدیریت کردند تا از این وضعیت خارج شوند.»
در عین حال نویسنده دیگری با بررسی میزان مشارکت و اقبال بنگاههای اقتصادی از طرحهای حفظ مشاغل در برخی کشورها به این نتیجه رسید که برخی از بنگاهها بهرغم موافقت دولت با درخواست آنها در برخورداری از مزایای این طرح، در عمل تصمیم گرفتهاند که از آن استفاده نکنند.
«دنیایاقتصاد» در این پرونده ضمن بررسی و مقایسه عملکرد ایران در حوزه حمایت از مشاغل در دوران کرونا، رویکرد برخی کشورها در این حوزه را مورد ارزیابی قرار داده است.