بسته دردسرساز
افزایش مستمر نرخ تورم در ماههای اخیر سبب شده است تا دستاوردهای اقتصادی دولت در یک سال اخیر، تحتالشعاع قرار گیرد و به نظر میرسد، کسی به نرخ بالای رشد اقتصاد، افزایش سطح دستمزدها و... توجه ندارد. به همین دلیل، شاهد کاهش شدید محبوبیت بایدن و کاهش احتمال تصویب لایحه ۱۷۵۰میلیارد دلاری رونق اقتصاد در کنگره هستیم.تا چند ماه پیش، تیم اقتصادی دولت آمریکا مثل بسیاری از اقتصاددانها معتقد بود که نرخ تورم، هرگز به ارقام کنونی نخواهد رسید و بهتدریج کاهش خواهد یافت؛ اما در عمل، این پیشبینی تحقق نیافته است؛ در نتیجه، کاخ سفید اکنون با تمام توان تلاش میکند تا زمینه کاهش سریعتر نرخ تورم را فراهم آورد. بایدن برنامههایی برای رفع اختلالها در عملیات بنادر آمریکا اجرا کرده و از اوپک خواسته است با سرعت بیشتری عرضه نفت را بالا ببرد و تلاش کرده است، از رشد مصنوعی قیمتها جلوگیری کند؛ اما این اقدامات اثرات فوری ندارند. بنابراین دولت برای مهار تورم مجبور است به بانک مرکزی اتکا کند تا ترتیبی داده شود که قبل از انتخابات میاندورهای کنگره، نرخ تورم به میزان چشمگیری کاهش یابد.
یکی از مقامات پیشین بانک مرکزی که اکنون در موسسه بروکینگز مشغول فعالیت است، میگوید: «تورم قابل کنترل است. بانک مرکزی همواره میتواند برای مهار آن اقداماتی انجام دهد. به نظر من سوال مهمتر این است که بانک مرکزی چه اقداماتی انجام خواهد داد و آیا این نهاد میتواند ترتیبی دهد که کاهش نرخ تورم به بهبود وضعیت اقتصاد لطمه نزند؟» مقامات کاخ سفید معتقدند که به دلایل منطقی، فشارهای تورمی در ماههای آینده کاهش خواهد یافت؛ زیرا اختلالها در زنجیرههای تامین کمتر میشود و وضعیت اقتصادی تا اندازه زیادی به حالت طبیعی باز خواهد گشت. از سوی دیگر، با آنکه رشد قیمتها در ماههای اخیر در طیفی گستردهتر از کالاها مشاهده شده، اما در برخی کالاها نظیر خودروهای نو و دستدوم، نشانههایی از کند شدن رشد قیمتها مشاهده میشود؛ این یعنی نرخ تورم بهزودی کاهش خواهد یافت. یکی از مقامات کاخ سفید میگوید: «هنگامیکه به روند تحولات در سالجاری نگاه میکنیم، همچنان معتقدیم که در ماههای آینده، نرخ تورم به میزان قابل ملاحظهای کاهش خواهد یافت.»
اما واقعیت این است که از پیش لطمات بزرگی به موقعیت سیاسی بایدن وارد شده است. ششماه پیش، ۵۱درصد آمریکاییها معتقد بودند که عملکرد اقتصادی دولت خوب است؛ اما حالا تنها ۳۵درصد چنین دیدگاهی دارند. نکته مهم دیگر این است که بالا رفتن نرخ تورم سبب شده است تا نقاط قوت اقتصاد نادیده گرفته شود. نگرانیها درباره اثرات نرخ بالای تورم شدید است. برخی دموکراتها میگویند، نرخ بالای تورم در حال ایجاد زیانهای بزرگ و جدی به اقتصاد است و دیگر نمیتوان آن را نادیده گرفت. بانکمرکزی باید با سرعت، اقداماتی برای مهار قیمتها انجام دهد. مخالفان بایدن، سیاستهای او را عامل اصلی وضعیت نرخ تورم میدانند. آنها میگویند برنامه ۱۹۰۰میلیارد دلاری حمایت از اقتصاد که سال پیش تصویب شد، عامل اصلی وضعیت کنونی است؛ زیرا بر تقاضا افزوده، در حالی که عرضه کافی نبوده است. از سوی دیگر برخی معتقدند که اگر بایدن تعرفه اعمالشده بر کالاهای صادراتی چین را لغو کرده بود، فشارهای تورمی تا این حد شدید نبود.