ریسک تشدید حملات سایبری

برخی شرکت‌های امنیت سایبری، بدافزارهایی را شناسایی کرده‌‌‌اند که سازمان‌های اوکراینی را هدف قرار می‌دهند. از این بدافزارها برای پاک‌کردن اطلاعات سیستم‌های هدف استفاده می‌شود. دو هفته قبل، وب‌سایت‌های تعدادی از وزارتخانه‌‌‌های اوکراین و بانک‌های این کشور مورد حمله سایبری قرار گرفتند و غیرفعال شدند. این حمله به شکل بالا بردن ترافیک وب‌سایت انجام می‌شود که نتیجه آن توقف فعالیت سایت است. قبلا هم چند حمله سایبری به چهار وب‌سایت دولتی اوکراین انجام شده بود که مقامات انگلستان و آمریکا آن را به آژانس اطلاعات نظامی روسیه نسبت دادند. از سوی دیگر، شهروندان اوکراین پیامک‌های فیکی دریافت کردند که در آنها اعلام شده بود، دستگاه‌‌‌های خودپرداز این کشور کار نمی‌کنند.

البته روسیه اعلام کرده که هرگز در این‌گونه حملات سایبری نقشی نداشته است. در هر حال شروع چنین حملاتی که همزمان با شدت‌یافتن تنش‌‌‌ها بین روسیه و اوکراین بوده، دولت‌های غربی را درباره گسترش جنگ دیجیتال نگران کرده و آنها در حال بررسی راه‌‌‌های مقابله با این نوع حملات هستند. مقامات آمریکایی و بریتانیایی به صاحبان کسب‌وکارها هشدار داده‌اند که ممکن است حملات سایبری از سوی روسیه علیه سیستم‌های رایانه‌‌‌ای آنها انجام شود و لازم است اقدامات لازم برای جلوگیری از این عملیات انجام شود. نخست‌وزیر استونی چند روز پیش گفت: «کشورهای اروپایی باید از وضعیت امنیت سایبری در کشورشان کاملا آگاه باشند.» شبکه خبری ان‌‌‌بی‌‌‌سی روز پنج‌شنبه اعلام کرد که گزینه‌‌‌هایی به بایدن معرفی شده که از طریق آنها آمریکا می‌‌‌تواند علیه روسیه حملات سایبری انجام دهد و هدف این حملات، ایجاد اختلال در شبکه اینترنت و قطع برق است. اما یکی از مقامات کاخ‌سفید به این گزارش واکنش تند نشان داد و آن را از اساس دروغ دانست.

متخصصان امنیت سایبری معتقدند، احتمال شروع جنگ سایبری بین روسیه و غرب کاملا وجود دارد؛ اما شدت چنین جنگی زیاد نخواهد بود. یکی از تحلیلگران اطلاعاتی می‌گوید: «شروع این جنگ کاملا ممکن است و دولت‌های غربی باید به این موضوع توجه کنند. البته اکثر جنگ‌های سایبری که تاکنون دیده‌ایم، شدید نبوده و اثرات آن قابل رفع است.» اخیرا اکثر حملاتی که مشاهده شده، در حمایت از حمله فیزیکی روسیه علیه اوکراین بوده است. روسیه به دنبال تصرف سرزمین است و حملات سایبری که ادعا می‌شود از سوی روسیه انجام شده، در حمایت از این هدف بوده است. محققان شرکت «سیمانتک» می‌گویند، بدافزاری که علیه اوکراین استفاده شد بر قراردادهای این کشور با لیتوانی و لتونی اثر گذاشت و این نشان‌‌‌دهنده اثرگذاری حملات سایبری روسیه بر دیگر کشورهاست. این حمله می‌‌‌تواند شروع اثرگذاری جنگ سایبری بر زنجیره‌های بین‌المللی تامین باشد و به‌تدریج شاهد اثرگذاری آن بر دیگر اقتصادهای غربی خواهیم بود.

حملات سایبری که بر داده‌ها اثر می‌‌‌گذارند، در واقع قراردادهای کشورها در حوزه گوناگون را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. برخی کشورهای اتحادیه اروپا از جمله لیتوانی، کرواسی و لهستان، در حمایت از اوکراین در حال تشکیل تیم واکنش سریع به حملات سایبری هستند. یکی از متخصصان امنیت سایبری می‌‌‌گوید: «ما از گذشته به این موضوع باور داشتیم که حملات سایبری بخشی از زرادخانه کشورهاست و در حال حاضر شاهدیم که برای نخستین‌بار در تاریخ بشر، این حملات به سلاح نخستین حمله تبدیل شده است؛ یعنی روسیه قبل از حمله زمینی و هوایی به اوکراین، حملات سایبری علیه این کشور انجام داد. ممکن است روسیه به تلافی تحریم‌‌‌هایی که غرب علیه این کشور اعمال می‌کند، حملات سایبری علیه غربی‌ها انجام دهد.»

از گذشته محققان امنیت سایبری و دولت‌ها، روسیه را به انجام حملات سایبری و کارزارهای انتشار اطلاعات غلط با هدف ایجاد اختلال در اقتصادها و تضعیف دموکراسی متهم کرده‌‌‌اند. حالا متخصصان می‌‌‌گویند، ممکن است روسیه از اشکال پیچیده‌تر حملات سایبری علیه اوکراین و احتمالا دیگر کشورها استفاده کند. اگر روسیه بر این‌گونه حملات تمرکز کند، اثرات اقتصادی آن بزرگ خواهد بود. نگرانی بعدی این است که روسیه زیرساخت‌‌‌ها را هدف حملات سایبری قرار دهد. مسکو قبلا چنین حملاتی را علیه آمریکا، انگلستان و آلمان انجام داده است.