پرسش امروز

تحولات رابطه روسیه و چین

احسان آذری‌نیا : روابط چین و روسیه، به‌عنوان دو رقیب آمریکا اهمیت زیادی دارد و به‌طور ‌ویژه از زمان شروع جنگ روسیه علیه اوکراین، بر اهمیت این روابط افزوده شده است. طی دو دهه اخیر، روابط مسکو و پکن عمیق‌تر شده است؛ آیا این به معنای هم‌پیمانی این دو کشور است؟ تحلیلگران معتقدند که پاسخ این سوال منفی است. اگرچه چین و روسیه شرکای استراتژیک هم هستند؛ اما هیچ پیمان رسمی بین دو کشور وجود ندارد که سبب شود، آنها از هم حمایت‌های نظامی کنند.

چین از همان ابتدای جنگ روسیه علیه اوکراین، همواره تلاش کرده است تا طرف‌های درگیر در جنگ را به مذاکره به‌منظور پایان‌دادن به جنگ تشویق کند. از سوی دیگر، پکن کاملا مراقب است، وضعیتی پیش نیاید که به منافع چین لطمه وارد شود. تحلیلگران معتقدند، چین صرفا به حمایت لفظی از روسیه ادامه خواهد داد و سعی خواهد کرد، اهداف خود را تحقق بخشد. عده‌ای نیز معتقدند که جنگ اوکراین سبب عمیق‌تر‌شدن روابط مسکو و پکن شده است؛ زیرا هر دو کشور، آمریکا را رقیب خود می‌دانند و معتقدند که باید از آسیب‌پذیری‌ها در برابر تحریم‌ها و اقدامات غرب کاسته شود. همچنین روسیه و چین مایلند که از نفوذ و هژمونی آمریکا کاسته شود. اما مسلم است که چین هرگز حاضر نیست با حمایت از روسیه، شرکای مهم تجاری خود را از دست بدهد؛ این یعنی پکن از روسیه حمایت نظامی نخواهد کرد و ترتیبی نخواهد داد که روسیه بتواند تحریم‌های غرب را دور بزند. به نظر می‌رسد، روندی که از دو دهه پیش در حوزه افزایش روابط روسیه و چین شروع شده، به دلیل جنگ اوکراین تسریع شده است و در آینده بر عمق این روابط افزوده خواهد شد. در مطالب حاضر، به جنبه‌های گوناگون روابط مسکو و پکن، اولویت‌های چین، پیشینه روابط دو کشور و اثرات جنگ اوکراین بر این روابط اشاره شده است.