دلیل چسبندگی نرخها پس از افت ارز
حجتالله فرزانی، دلیل متناسب نبودن قیمت کالاها با کاهش نرخ دلار را در گفتوگو با ایبِنا چنین توضیح داد: رابطه افزایش بهای دلار یا به نوعی کاهش ارزش پول ملی کشور با رشد قیمت کالاها محرز و مشخص است، اما وقتی ارزش پول ملی کشور تقویت میشود و بهدنبال آن بهای ارز خارجی کاهش پیدا میکند، قیمت کالاها به راحتی پایین نمیآید، دلیل آن هم «چسبندگی قیمتها» است. وی در این خصوص ابراز کرد: دلیل «چسبندگی قیمتها» انجام تولیدات در زمان افزایش نرخ دلار است. به این معنا که محصولات برای تولیدکننده گران تمام شده و تا زمانی که اثرکاهش نرخ دلار بر عوامل تولید تحقق پیدا نکند، قیمت محصولات به راحتی کاهش پیدا نخواهد کرد زیرا مقاومتی از سوی فعالان بازار یعنی تولیدکننده و فروشنده در این زمینه صورت میگیرد که نتیجه آن حفظ ارزش ریالی کالا مربوط به زمان سابق قیمت دلار خواهد بود.
این کارشناس امور اقتصادی درخصوص دلیل این مساله اظهار کرد: مغازهداران و خردهفروشان تا خرید بعدی که از سوی تولیدکننده با قیمت ارزان صورت میگیرد، مقاومت زیادی برای ارزان کردن جنس از خود نشان میدهند، در نتیجه براساس شرایط اقتصادی کشور به اندازه دو یا سه ماه به طول میانجامد تا بر قیمت بازار اثر گذارد. فرزانی درباره تاثیر کاهش قیمت دلار بر زندگی مردم بیان کرد: تقویت ارزش پول ملی حرکت خوبی به حساب میآید، اما تاثیر مثبت آن یک شرط دارد و آن هم ثبات است. اینکه افزایش یا کاهش به صورت هیجانی شکل گیرد، اثر مثبت نخواهد داشت زیرا تولید و تولیدکننده را دچار رکود میکند. در حقیقت مشاهده میشود بازده بازارهای تولید و مالی در اثر کاهش ارزش دلار کم شده و نرخ سود سپردههای بانکی مانند سابق به قوت خود باقی خواهد ماند و از میزان آن کسر نمیشود.
حتی تولیدکنندگان هم حاضرند منابع نقدی خود را که باید پای کار تولید به هزینه در آورند در بانکها سپردهگذاری کنند که این کار موجبات رکود در تولید را فراهم میسازد. وی در ادامه افزود: ارزش ذاتی نرخ دلار پس از کاهش چنانچه ثبات نداشته باشد، خیلی کمککننده نخواهد بود زیرا از نوسانات قیمت نمیکاهد و مردم و جامعه از این کاهش قیمتها منتفع نخواهند شد. زیرا بخش عمدهای از ۵/ ۱۸ میلیون خانوار ما که نزدیک به سه میلیون آن کارمند و ۶ میلیون خانوار با درآمد ثابت هستند، اگر ثبات در نرخ دلار وجود داشته باشد، میتوانند برای پساندازهای خود برنامهریزی کنند و در نتیجه آن رفاه قشر متوسط افزایش یابد. این کارشناس امور اقتصادی درباره تاثیر نوسانات دلار بر کالاها تصریح کرد: اگر کاهش نرخ دلار با ثبات همراه باشد در بخش تامین مواد و محصولاتی که در حقیقت متکی به واردات هستند، اثرگذار خواهد بود، اما چنانچه غیر از این اتفاق روی دهد حرکت فوق در عوامل تولیدی که از داخل تامین میشود و سطح عمومی قیمتها یا تورم اثر نخواهد گذاشت. در حقیقت اجازه کاهش قیمت مواد و محصولاتی که تماما به صورت ملی در درون کشور تولید میشود را نمیدهد.