نقش موثر در تصحیح بینش اقتصادی جامعه

دکتر محمد نهاوندیان

رییس اتاق بازرگانی ایران

گسترش حضور و نقش‌آفرینی بدنه جامعه در فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و مولد طی سال‌های اخیر از جمله کلیدی‌ترین راهبردی‌های کلان در جمهوری‌اسلامی ‌ایران بوده است. ابلاغ سیاست‌های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی توسط بالاترین مقام کشور و تاکیدات مکرر و مستمر ایشان بر تلاش مسوولان تصمیم‌ساز و اجرایی در راستای تحقق این راهبرد، علاوه بر اینکه اهمیت و الزام قانونی زمینه‌سازی برای حضور فعال بخش خصوصی را نشان می‌دهد، خط مشی کلی اقتصاد کشور را نیز نمایان می‌سازد.

گذشته از این رویکرد قانونی، اقتضائات اقتصادی و تجارت کشورهای موفق نیز ضرورت تبعیت از راهبرد کوچک‌سازی دولت و حضور بیش و پیش بخش خصوصی را در عرصه‌های مختلف از جمله حوزه اقتصادی نمایان می‌سازد.

در این باره و الزامات و موانع تحقق چنین حضوری در سال‌های اخیر بسیار گفته و شنیده شده و اقدامات قابل تاملی نیز انجام گرفته و البته تجربیات تلخ و شیرین فراوانی نیز فراگرد آمده است که در جای خود قابل بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد بود.

نکته مهم اما توجه به این واقعیت است که نیل به هدف بزرگ و صد البته دشواری مانند شکست انحصار نهاد دولت در کشوری مانند ایران که طی سال‌های متمادی به اقتصادی تک محصولی خو گرفته و تمام مناسبات آن بر مبنای همین رویکرد شکل یافته، امری به غایت پیچیده و پرمخاطره است. این پیچیدگی و ظرافت در... توجه به اقتضائات و الزاماتی را فراهم می‌آورد که بدون در نظر گرفتن آنها امید چندانی به موفقیت گذر از اقتصاد دولت‌محور به اقتصادی مدنی و مردمی نمی‌توان داشت. یکی از این اقتضائات، درک این واقعیت است که تغییر وضعیت از شرایط دولت‌محوری در اقتصاد به وضعیتی که در آن بخش خصوصی، نقش و سهمی اصلی را بر عهده داشته باشد، در واقع یک فرآیند است؛ فرآیندی که تحقق آن نیازمند تعریف نقش نهادهای مختلفی اعم از نهادهای اقتصادی صرف است. به دیگر سخن فرآیند مردمی‌سازی اقتصاد، مستلزم بهره‌مندی از ظرفیت سایر نهادهای فعال در جامعه از جمله رسانه‌ها است. رسانه‌ها در ادبیات و نگرش سیاست مدرن، یکی از ارکان جوامع مردم‌سالار تلقی و تعریف می‌شوند و بدون شک نقشی غیرقابل انکارنکردنی در فرآیندهای مختلف اجتماعی و اقتصادی بر عهده دارد.رسانه‌ها به‌عنوان واسطه انتقال اطلاعات و پیام‌ها از این قابلیت برخوردارند که نقشی موثر در آگاهی بدنه جامعه از بایدها و شیوه‌های حرکت به سمت اقتصادی مردمی ایفا کنند. رسانه‌ها خصوصا رسانه‌های متعلق به بخش خصوصی می‌توانند و باید با انتقال اطلاعات و پیام‌های متناسب با شرایط امروز اقتصاد کشور و نقاط مطلوب و پسندیده‌ای که در آینده باید به آن برسیم، تحقق اهدافی مانند حضور بیش از پیش نهادهای عمومی در اقتصاد، نقش‌آفرینی در فرآیند دگردیسی به اقتصاد مردمی را به یک آرمان و هدف ملی تبدیل کنند. اهمیت این آرمان‌سازی نیز در این حقیقت نهفته است به این ترتیب شاهد هم‌افزایی تلاش‌ها و هم‌راستایی بیشتر رویکرد خواهیم بود.

طی سال‌های اخیر نیز همزمان با تلاش‌های صورت گرفته برای تحقق الزامات اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ در حوزه اقتصاد، شاهد حرکت‌های مثبتی در حوزه اطلاع‌رسانی نیز بوده‌ایم، فعالیت صدها سایت و وبلاگ تخصصی اقتصاد، تقویت و گسترش بخش اقتصادی و خبرگزاری‌ها و انتشار روزنامه‌های تخصصی اقتصادی نشانه‌هایی برای این جنب‌و‌جوش و تحول است. روزنامه دنیای اقتصاد نیز یکی از برکات و محصولات تفکر و نگرش هوشمندانه و متعهدانه عده‌ای از فعالان حوزه اطلاع‌رسانی کشورمان است که توانسته طی یک دهه اخیر نقش موثری در ارتقای دانش و تصحیح بینش اقتصادی بدنه جامعه ایفا کند و محملی برای تضارب آرای فعالان اقتصادی را فراهم آورد که امید است بتواند در سال‌های پیش‌رو به شکلی موثرتر در این زمینه رشد و توسعه یابد.