ملاقات بانک‌های مرکزی به وقت بلاک‌چین

 اکوسیستم‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید مالی طیف گسترده‌‌‌‌‌‌‌‌ای از فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها را پوشش می‌دهند، از توکنیزاسیون دارایی‌ها تا امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) که گاهی با هدف گذشتن از محدودیت‌ها همراه است و گاهی دورزدن واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌ها را شامل می‌شود. در این نشست ابتدا به پیامدهای دیجیتالی‌شدن بانک‌های مرکزی از منظر ثبات مالی و سپس بررسی اهداف و وعده‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که DeFi برای بازار دارد، پرداخته شد. پرتکرارترین سوال این‌روزها از بانک‌های مرکزی نیز دوباره محل بحث قرار گرفت: آیا ارز دیجیتال بانک‌مرکزی (CBDC) می‌تواند در اکوسیستم جدید سهمی از تراکنش‌ها داشته باشد و در عین حال جهت حفظ ثبات پولی و مالی استفاده شود؟

توجه جهانی به CBDCها

برجسته‌‌‌‌‌‌‌‌ترین مقامات حاضر فعلی بانکداری جهان از جمله: جی پاول، رئیس فدرال‌رزرو آمریکا؛ کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا و آگوستین کارستنز، رئیس بانک تسویه‌‌‌‌‌‌‌‌های بین‌المللی، در این نشست گرد‌هم آمده بودند تا درباره همه‌چیز؛ درباره توکنیزاسیون امور مالی بحث کنند. هر چند مباحث مطرح‌شده، مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد تله‌‌‌‌‌‌‌‌های کریپتو بود که اکنون ‌ماه‌ها یا حتی سال‌هاست که مقامات فرصت داشته‌اند که آنها را تکرار کنند، درحالی‌که رویدادهای چند‌ماه گذشته نشان داده است، بی‌هیچ تردیدی نظارت و پاسخگویی بیشتری در حوزه دارایی‌های دیجیتال به‌شدت موردنیاز است.

کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، در این نشست خطاب به حاضران گفت که آشکارا تمایل بیشتری برای پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌های دیجیتالی نسبت به گذشته وجود دارد. او گفت: «ما باید آماده پاسخگویی به تقاضاها در زمینه پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌های دیجیتال باشیم تا بتوانیم جایگاهی که اکنون از آن برخورداریم را حفظ کنیم.»  بانک مرکزی اروپا یکی از اولین بانک‌های مرکزی در کشورهایی با اقتصاد پیشرفته است که اقدامات قابل‌توجهی در بررسی توسعه ارز دیجیتال داشته و در حال کار با همکاری شرکت‌های بخش‌خصوصی برای انتشار نمونه اولیه یورو دیجیتال است. نظرات در این زمینه به طرز قابل‌قبولی از نقطه‌نظرهای متفاوتی بیان شد.

جرمی پاول، رئیس فدرال‌رزرو، خواستار تنظیم بهتر ارزهای دیجیتال شد و به این نکته اشاره کرد که هر چند بحران‌های موجود در صنعت ارزهای دیجیتال تاکنون نتوانسته موجب آشفتگی مالی گسترده‌‌‌‌‌‌‌‌تر شود، اما تضمینی وجود ندارد که در آینده وضع چنین باشد.  پاول گفت: «نیاز مبرمی به وضع مقررات مناسب‌‌‌‌‌‌‌‌تری در این زمینه وجود دارد. افزایش جهانی نرخ‌های بهره مسائل ساختاری مهمی را در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز آشکار کرده است. گمان می‌کنم تنها خبر خوب این است که از نظر دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مورد ثبات مالی، تعامل بین اکوسیستم DeFi و سیستم بانکداری سنتی و سیستم مالی سنتی در این مرحله چندان بزرگ نیست.»  

دیدگاه‌های مخالف CBDCها

پاول همچنان از دلار دیجیتال حمایت نمی‌کند، اگرچه مقامات فدرال‌رزرو در‌ ماه ژانویه مقاله مفصلی درباره ارز دیجیتال منتشر کردند. پاول همچنین در ۸‌سپتامبر در گفت‌وگو با موسسه کاتو اظهارنظر کرده بود که فدرال‌رزرو به احتمال زیاد بدون حمایت کاخ‌سفید و کنگره به بررسی این موضوع ادامه می‌دهد و در نشست اخیر در این‌باره گفت: «در نهایت برای پیشبرد ارز دیجیتال بانک مرکزی به تایید قوه مجریه و کنگره نیاز داریم، بنابراین پروسه انتشار دلار دیجیتال را به‌عنوان فرآیندی حداقل چند‌ساله می‌بینیم، ما حداکثر تلاش خود را در بررسی این موضوع به‌کار می‌‌‌‌‌‌‌‌گیریم و به‌دنبال جلب‌اعتماد عمومی به هنگام ارائه تحلیل و نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌گیری نهایی خود خواهیم بود. همان‌طور که قبلا خاطرنشان کرده‌‌‌‌‌‌‌‌ام، مطمئنا هنوز به این نقطه نرسیده‌‌‌‌‌‌‌‌ایم.»

در سوی دیگر بازه اظهارنظرها، نظراتی مبنی‌بر عدم‌لزوم دخالت بانک‌های مرکزی در وضع قوانین و مقررات امور مالی غیرمتمرکز بیان شد. فرانسوا ویلروی، عضو شورای‌حکام بانک مرکزی اروپا و رئیس‌کل بانک مرکزی فرانسه، در این زمینه گفت: «رکود در صنعت رمزارزها به این معنی نیست که لازمست پای مقامات به تنظیم آنها کشیده شود. زمستان کریپتو، نشانه رضایت یا انفعال در این بازار نیست.» ویلروی در حالی به چنین اظهارنظری می‌پردازد که اروپا پیشگام در وضع مقررات در زمینه کریپتو، در حال طراحی چارچوب نظارتی به‌نام قانون MiCA - بازارهای دارایی‌های رمزنگاری‌‌‌‌‌‌‌‌شده - بوده است و سایر سیاستگذاران قضایی در فرآیندهای مشابهی کمتر پیشرفتی داشته‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

ویلروی همچنین به بیان دیدگاه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در مورد نقش بانک‌های مرکزی در نوسازی روش‌های پرداخت‌‌‌‌‌‌‌‌، از جمله بهبود زیرساخت‌های مورد‌استفاده موسسات مالی پرداخت. بانک مرکزی فرانسه، در حال طراحی و اجرای آزمایش‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مرتبط با عرضه عمده پول بانک مرکزی است. از جمله این طرح‌ها می‌توان به انتشار و توزیع اوراق قرضه توکن‌‌‌‌‌‌‌‌شده بر پایه بلاک‌چین اشاره کرد. در جواب راوی منون، رئیس بانک مرکزی سنگاپور که به تلخی گفت: «چه کسی به نظرات بانک‌های مرکزی در این زمینه گوش می‌دهد؟» ویلروی چنین پاسخ داد که: «باید سختگیرانه تلاش کنیم که از اتخاذ قوانین متناقض و متعارض خودداری کرده و از دام اینکه بسیار دیر به تنظیم قوانین بپردازیم، بپرهیزیم.»  دارایی‌های کریپتو در سال‌جاری رکود چشمگیری را تجربه کردند، چراکه بانک‌های مرکزی در سرتاسر جهان با سیاست‌های پولی انقباضی به تورم فزاینده پاسخ دادند، درحالی‌که مقامات اروپایی در حال نزدیک‌‌‌‌‌‌‌‌تر شدن به نهایی‌کردن قوانین یکپارچه برای بازار کریپتو هستند، نظرات ویلروی نشان می‌دهد؛ این احتمال وجود دارد که تلاش‌ها برای قانون‌گذاری در این زمینه متوقف شود. ویلروی به درستی هشدار داد که فعالان حوزه کریپتو به‌طور پراکنده‌‌‌‌‌‌‌‌ای در سطح جهانی فعالیت می‌کنند و حتی تعیین محل استقرار آنها گاهی اوقات دشوار است.

درحالی‌که بانک‌های مرکزی دلایل قانع‌‌‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای تکرار هشدارهای خود داشتند، سیاستگذاران اکنون با تعدد بحران‌های حاد مالی مواجه شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. در سایه سیاست‌های انقباض پولی فدرال‌رزرو و اوج‌گرفتن ارزش دلار، به‌نظر می‌رسد رکود جهانی غیرقابل‌اجتناب شده است. چگونه اولویت سیاستمداران آلمانی می‌تواند استیبل‌‌‌‌‌‌‌‌کوین باشد درحالی‌که صنعت ممکن است در زمستان امسال از برق محروم باشد؟ یا لیز تراس، نخست‌وزیر جدید بریتانیا که با سقوط آزاد ارزش پوند و چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز کاهش رتبه اعتباری مواجه است؟ جای تعجبی نیست که در چنین شرایطی بازنگری قوانین کریپتو پشت گوش انداخته شود. شاید تغییر واقعی در راه باشد؛ اما اینکه آیا این موضوع در نتیجه تبادل‌نظر روسای بانک مرکزی صورت پذیرد، جای سوال دارد.