فناوری بلاک چین در نحوه ایجاد و مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی نیز می‌تواند کاربردهای خود را داشته باشد
دپین؛ انقلابی در زیرساخت فیزیکی جهانی
از زمان عرضه بیت‌کوین در سال۲۰۰۹، توسعه و پیشرفت فناوری بلاک‌چین ادامه پیدا کرده و به ایجاد بازار و خدماتی مانند دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز منجر شده است. هم‌اکنون از این فناوری نوین به‌عنوان زیرساختی برای توسعه اینترنت نسل آینده یا وب۳.۰ نیز استفاده می‌شود و خدمات غیرمتمرکز، موفق به جایگزینی بسیاری از خدمات سنتی شده‌اند. با توجه به روند چند سال گذشته، بسیاری بر این باور هستند که در آینده نزدیک، برنامه‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات دیگر به سرور‌ها و سازمان‌های متمرکز وابسته نخواهند بود و این فرصت را خواهند داشت تا با تکیه بر جامعه کاربری و زیرساخت‌های غیرمتمرکز، بدون محدودیت‌های گذشته خدمات را به‌صورت فرامرزی در اختیار کاربران سراسر جهان قرار دهند. هم‌اکنون بسیاری از توسعه‌دهندگان بلاک‌چینی در راستای تحقق این هدف فعالیت دارند و تلاش‌های آنها به ایجاد یک مفهوم و خدمات جدید به نام دپین (DePIN) منجر شده است. دپین اخیرا سر و صدای زیادی در میان علاقه‌مندان فناوری بلاک‌چین به پا کرده است و برخی آن را مقدمات ایجاد یک انقلاب در نحوه ایجاد، نگهداری و استفاده از زیرساخت‌های فیزیکی می‌دانند.
ترکیب بلاک‌چین و دنیای فیزیکی
ظهور فناوری بلاک‌چین تغییرات گسترده‌ای را در بسیاری از صنایع مختلف از جمله امور مالی، بازی و هنر داشته و نحوه تعامل با آنها را دستخوش تغییرات کرده است. با این حال با توجه به ماهیت کاملا دیجیتالی بلاک‌چین، زیرساخت‌های فیزیکی از جمله مواردی به شمار می‌روند که این فناوری موفق به ارائه جایگزین برای آن نشده است. ساخت و مدیریت زیرساخت‌های فیزیکی مانند سرویس‌های ذخیره‌سازی داده و‌هاست، چالش‌های لجستیکی خود را دارد و به سرمایه هنگفتی نیازمند است. به همین دلیل، این نوع از خدمات هم‌اکنون تحت سلطه شرکت‌های بزرگ جهانی قرار دارد. این شرایط رقابت و نوآوری را کاهش داده است و نهاد‌های متمرکز بزرگ جهانی موفق شده‌اند تا با ایجاد انحصار، کنترل قیمت‌گذاری و کیفیت خدمات ارائه‌شده به کاربران را در اختیار بگیرند.
در یک محیط انحصاری، به مرور زمان توجه به نیاز مصرف‌کنندگان و کیفیت خدمات کاهش پیدا می‌کند و در نهایت، شرکت‌ها تنها در راستای کسب حداکثر سود فعالیت خواهند داشت. به همین دلیل، برخی تیم‌های توسعه و شرکت‌ها در تلاش هستند تا از فناوری بلاک‌چین برای زیرساخت‌های فیزیکی نیز بهره ببرند و به این انحصار جهانی پایان دهند. درحالی‌که جایگزینی یک فناوری دیجیتال با زیرساخت‌های فیزیکی غیرممکن است، اما این امکان وجود دارد که فناوری بلاک‌چین با زیرساخت‌های فیزیکی ترکیب شود. این ترکیب امروزه دپین را ایجاد کرده است که از ویژگی‌های زیرساخت‌های متمرکز و غیرمتمرکز، برای ارائه خدمات بهتر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر به هر نقطه از جهان استفاده می‌کند.
دپین چیست؟
دپین مخفف شبکه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز است و به‌عنوان نسخه‌ای غیرمتمرکز از اقتصاد اشتراکی یا مشارکتی عمل می‌کند. سرویس‌هایی مانند اسنپ، نمونه‌ای از اقتصاد مشارکتی هستند که به‌عنوان واسطه‌ای برای ارتباط میان مسافران و رانندگان تاکسی عمل می‌کنند. دپین نیز چنین ماهیتی دارد، با این تفاوت که در مقیاس بسیار بزرگ‌تری فعالیت می‌کند و می‌تواند علاوه بر مصرف‌کنندگان، سازندگان و تولیدکنندگان محصولات و خدمات را نیز به یکدیگر متصل کند. دپین به جای ارائه خدماتی مانند رزرو هتل و تاکسی، در تلاش است تا اقتصاد مشارکتی را برای ساخت و عرضه زیرساخت‌های خدمات غیرمتمرکز و بدون نیاز به شرکت و نهاد‌ها گسترش دهد. در راستای این هدف، دپین برخلاف اکثر خدمات بلاک‌چین که ماهیت کاملا دیجیتالی دارند، با شرکت‌ها و ارائه‌دهندگان فیزیکی همکاری نزدیکی دارد و این فرصت را برای آنها فراهم کرده است تا فعالیت خود را بر بستر بلاک‌چین ادامه دهند.
به‌عنوان مثال، تولیدکنندگان خودرو‌های برقی در آینده نزدیک می‌توانند از مزایای فناوری بلاک‌چین بهره‌مند شوند و با ارائه یک سیستم دپین، ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه الکتریکی را به شبکه بلاک‌چین متصل کنند و به رانندگان این امکان را دهند تا به راحتی و سرعت، تراکنش‌های مرتبط با شارژ خودرو‌های خود را انجام دهند. علاوه بر آن، دپین در زیرساخت‌های دیجیتال مانند خدمات ابری و شبکه‌های توزیع داده نیز کاربرد دارد. فایل‌کوین یکی از این نمونه خدمات در بازار است که خدمات میزبانی داده را به شکل غیرمتمرکز ارائه می‌دهد. در فایل کوین، کاربران و شرکت‌ها از هر نقطه از جهان می‌توانند فضای ذخیره‌سازی فیزیکی خود را در اختیار شبکه قرار دهند و مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند از این فضای ذخیره بازی برای حفظ و انتقال داده‌های خود بر بستر بلاک‌چین استفاده کنند.
بنابراین به کمک فایل‌کوین و دیگر پروژه‌های مشابه، این امکان فراهم شده است تا خدمات زیرساخت‌های فیزیکی میزبانی داده ماهیتی غیرمتمرکز پیدا کند و در اختیار کاربران و مصرف‌کنندگان شبکه‌های بلاک‌چینی قرار بگیرد. ترکیب مزایای فناوری بلاک‌چین و زیرساخت‌های فیزیکی جهانی، دپین را در بسیاری از حوزه‌ها و صنایع جهانی کاربردی می‌کند و هم‌اکنون برخی مجموعه‌های تحقیقاتی بر این باور هستند که ارزش بازار دپین تا سال۲۰۲۸، می‌تواند به بیش از ۳.۵تریلیون دلار افزایش پیدا کند و به یکی از بزرگ‌ترین فناوری‌های رو به رشد در نیم دهه آینده تبدیل شود.
بهبود خدمات گذشته
فناوری دپین مزایای قابل توجهی را نسبت به زیرساخت‌های فیزیکی گذشته ارائه می‌دهد. یکی از اولین برتری‌های دپین نسبت به زیرساخت‌های فیزیکی سنتی، مشارکت بیشتر کاربران و پاداش به آنها است. به کمک ارز‌های دیجیتال، پروژه‌های دپین این امکان را دارند تا با ارائه پاداش، کاربران و شرکت‌ها را به ایجاد و حفظ زیرساخت‌های فیزیکی تشویق کنند. همچنین برخلاف شرکت‌های سنتی، شرکت‌های دپین توسط بخش کوچکی از سهامداران هدایت نمی‌شوند و متعلق به تمام مشارکت‌کنندگان خود هستند.
با حذف عدم نیاز به ایجاد زیرساخت فیزیکی در یک محیط مشخص، دپین هزینه‌ها و پیچیدگی‌های مرتبط با این خدمات را نیز کاهش می‌دهد. به‌عنوان مثال، استفاده از ۱۰۰گیگ فضای ذخیره‌سازی اشتراک‌گذاری شده توسط کاربران در یک زیرساخت غیرمتمرکز می‌تواند هزینه کمتری نسبت به خرید این فضا از یک سرور مرکزی در شرکتی متمرکز داشته باشد. فناوری بلاک‌چین به امنیت زیرساخت‌های خدمات نیز کمک می‌کند و ساخت یک شبکه به صورت غیرمتمرکز آن را در برابر هک، سرقت دارایی‌ها یا دستکاری داده‌ها مقاوم می‌کند.
دپین همچنین منجر به افزایش رقابت می‌شود و از ایجاد انحصار جلوگیری می‌کند. با حذف هزینه‌ها و پیچیدگی‌های راه‌اندازی شبکه‌های زیرساخت سنتی، دپین به توسعه‌دهندگان، ارائه‌دهندگان خدمات و مشارکت‌کنندگان این فرصت را می‌دهد تا خدمات مورد نیاز خود را پیاده‌سازی کنند که به نوآوری و رقابت بیشتر صنایع مختلف جهان منجر می‌شود. شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز می‌توانند مقدمات رقم خوردن یک انقلاب در نحوه فعالیت زیرساخت‌های فیزیکی را فراهم کنند و وابستگی به فعالیت شرکت‌های متمرکز در برخی کشورهای خاص جهان را کاهش دهند. با استفاده از ارز‌های دیجیتال و فناوری بلاک‌چین، امروزه دپین‌ها می‌توانند راهی کارآمدتر، غیرمتمرکز و عادلانه‌تر را برای استقرار و استفاده از زیرساخت‌ها امکان‌پذیر کنند.
با کاربرد‌ها و مزایای خود، دپین این پتانسیل را دارد تا به بخش مهمی در دنیای زیرساخت‌های جهانی تبدیل شود و با توسعه و عرضه بیشتر این پروژه‌ها می‌توان انتظار داشت که به زودی تغییرات و نوآوری‌های قابل توجهی در نحوه ساخت و نگهداری شبکه‌های زیرساخت رخ دهد.پروژه‌های دپین همچنین فرصت‌های سرمایه‌گذاری را برای کاربران و علاقه‌مندان بازار دارند و هم اکنون بسیاری از معامله‌گران ارز‌های دیجیتال به فعالیت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فیزیکی غیرمتمرکز علاقه نشان داده‌اند.
