آیا خدمات مالی غیر متمرکز به قدیمی‌ترین بلاک‌چین خواهد آمد؟
بهار DeFi بیت‌کوین
انقلاب اولیه مالی غیرمتمرکز (DeFi) در سال۲۰۲۰ حول قراردادهای هوشمند بنا شد که ابزار بلاک‌چین را تکنولوژی فراتر از نگهداری ساده یک دفتر کل و دارایی نشان می‌داد و این فناوری را به بستری برای اکوسیستم‌های مالی گسترده و قابل تعامل تبدیل کرد. در ماشین مجازی اتریوم (EVM)، مردم در سراسر جهان اساسا می‌توانند خودشان به بانک تبدیل شوند و به صدها برنامه کاربردی مالی قابل همکاری دسترسی داشته باشند. این تکامل امیدواری به آینده‌ای از امور مالی را در خود دارد که توسط کدهای تغییرناپذیر به جای انسان‌های بی‌ثبات اداره می‌شود.
همان‌طور که تابستان مالی متمرکز در حال گرم‌تر شدن بود، حرارت به برنامه‌های بلاک‌چین غیرمالی، به‌ویژه توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) گسترش یافت. بلاک‌چین با آغوش باز به قطب هنر، فرهنگ و بازی در دنیای مدرن تبدیل شد و قدرت تطبیق‌پذیری خود را نشان داد. به نظر می‌رسید فناوری بلاک‌چین با حرکت رو به جلو و دائمی در هر مورد قابل تصوری گسترش یافته است و اغلب فراتر از ابزار اصلی و کاربردی آن به اوج می‌رسد.
در نهایت، شور و شوق اولیه درباره NFTها و گسترش بلاک‌چین در زمستان کریپتو۲۰۲۲ به کابوس تبدیل شد؛ اگرچه کماکان همه امیدوار بودند این پایانی برای NFTها نخواهد بود. ۲۰۲۳ شاهد احیای اقبال عمومی به بلاک‌چین بود که بخشی از آن به لطف بازگشت قوی NFTها بود که این‌بار به شکل Ordinals روی بیت‌کوین ظاهر شد. مشابه تابستان گذشته که قابلیت‌های جدید بلاک‌چین را آشکار کرد، توکن‌های Ordinals و BRC۲۰ پتانسیل بیت‌کوین را به نمایش گذاشتند و باعث ایجاد هیجان درباره احتمالات آینده فناوری بلاک‌چین شد. حال این سوال مطرح شده است: اگر بیت‌کوین بتواند از NFTها و توکن‌ها پشتیبانی کند، امنیت و محبوبیت بی‌نظیر این نام، چه برنامه‌های دیگری را نیز می‌تواند پوشش دهد؟
آغاز عصر BTCFi
با نگاهی به گذشته، شور حول محور NFT در سال۲۰۲۱ را می‌توان شبیه اوج گرفتن و سقوط چرخه دیگری از هایپ شدن ناگهانی تعبیر کرد. اگرچه این فناوری ارزشمند بود، اما بیشتر انعکاسی از غوغای بزرگ جاری در فضای فناوری DeFi بود. در مقابل، شور و شوق فعلی پیرامون Ordinals شبیه محو شدن یک چرخه جدید است که نشان‌دهنده تقاضای تازه کشف‌شده است که بدون شک اثرات پایین‌دستی خواهد داشت. از نظر کوهان، کارشناس حوزه بلاک‌چین این دیگر صرفا تکرار چرخه پیشین نیست، بلکه نشان از پیشرفت فناوری دارد که پتانسیل آن تازه در حال آشکار شدن است.
قبل از ظهور Ordinals و BRC-۲۰، این باور عمومی وجود داشت که بیت‌کوین نقشی منفعلانه در اکوسیستم بلاک‌چین ایفا می‌کند و چیزی فراتر از عملکرد اولیه دارایی را ارائه نمی‌دهد. در حال حاضر این تصور به طرز چشمگیری تغییر کرده است. به لطف پیشرفت قابل توجه از نظر قابلیت استفاده، بیت‌کوین اکنون به‌عنوان تامین‌کننده امنیت حیاتی برای DeFi و به‌عنوان یک دارایی با ابزار جدید و قابلیت همکاری در حال ظهور دیده می‌شود.
آینده «بیت‌کوین دیفای» شامل باز کردن چتر امنیت شبکه بیت‌کوین به قراردادهای هوشمند سازگار با EVM است. راه‌حل‌های پیشرو بیت‌کوین سازگار با EVM، روش‌های نوآورانه‌ای برای تشویق استخراج‌کنندگان بیت‌کوین برای ایمن‌سازی دارایی BTC و قراردادهای هوشمند به‌طور همزمان اما مستقل هستند. اطمینان از کسب ارزش استخراج‌کنندگان و در نتیجه خود بیت‌کوین، برای گسترش شبکه بیت‌کوین فراتر از حفاظت از دارایی بیت‌کوین ضروری است.
عصر جدید بیت‌کوین
از لحاظ تاریخی، بیت‌کوین عمدتا به شکل ذخیره انفعالی ارزش عمل می‌کرده و به‌طور فعال در امنیت DeFi یا تجارت شرکت نداشته است. با این حال، مانند نقش دوگانه اتریوم در ایمن‌سازی اتریوم و خدمت به‌عنوان ارز، بیت‌کوین این پتانسیل را دارد که به یک دارایی همه‌کاره فراتر از زنجیره اصلی بیت‌کوین تبدیل شود. معرفی سهام بیت‌کوین در سال۲۰۲۴ امید می‌رود آن را از یک دارایی غیرفعال به دارایی مولد پاداش تبدیل کند و تغییر قابل توجهی را در کاربرد آن رقم بزند.
هنگامی که اکوسیستم‌های سیستم مالی غیرمتمرکز با استخراج‌کنندگان بیت‌کوین و دارندگان/سهامداران بیت‌کوین همسو شوند، آن اکوسیستم‌ها می‌توانند به بهترین و ایمن‌ترین پلتفرم برای «BTCFi» تبدیل شوند. از آنجا که پیشرفت‌هایی مانند مبادله اتمی HTLC و راه‌حل‌های نوآورانه بر موانع فنی غلبه می‌کنند، انتظار می‌رود بیت‌کوین در سراسر پروتکل‌های DeFi جاری شود. سرایت بیت‌کویت به کل سیستم را می‌توان خبر خوبی برای دیفای و ابزار فوق‌العاده‌ای را برای قابل اعتمادترین دارایی مبتنی بر بلاک‌چین در نظر گرفت.
بیت‌کوین برای اولین‌بار در سال‌های اخیر، پیشتاز خط مقدم نوآوری بلاک‌چین است. اکنون که بیت‌کوین در نگاه عموم به‌عنوان «همیشه امن» شناخته شده است، زمان آن رسیده که برای رساندن آن به قله‌های جدیدتر گام بردارد. با توجه به اینکه دارایی BTC دارایی قطعا مستقل است، از نظر کارشناس سایت کوین‌دسک منطقی است که شبکه بیت‌کوین خود را محافظ اصلی آینده امور مالی غیرمتمرکز مستقل بداند.
جامعه بیت‌کوین، به خوبی از پتانسیل قدرتمند که در شبکه و واحد پول آن نهفته است، آگاه است. شاید زمان آن رسیده است که به جلو قدم بردارد و قدرت نهان و بالقوه این شبکه را به ظهور برساند و در این راستا نوآوری‌هایی را تقویت کند که بیت‌کوین، DeFi و استقلال مالی را در سراسر جهان تقویت می‌کند.
زمان حل مشکل ریسک دیفای فرا رسیده است
جف اونز می‌نویسد درحالی‌که مجموع ضررهای ناشی از شکست‌ها و سقوط‌های کمپانی‌ها در بازار از ۵۴میلیارد دلار در سال قبل به یک‌میلیارد دلار کاهش یافته، اما هنوز یک تهدید غیرقابل قبول برای کاربران است. با نزدیک شدن به تابستان جدید کریپتو، بازار مالی غیرمتمرکز (DeFi) بار دیگر در حال ارزیابی آسیب‌های ناشی از هک‌ها و کلاه‌برداری‌ها است. طبق گزارشی که اخیرا از IntoTheBlock منتشر شده است، ۲۰۲۳ هرچند تقریبا به بدی ۲۰۲۲ نیست، زیان از ۵۳.۵میلیارد دلار در آن سال به تنها یک‌میلیارد دلار در سال۲۰۲۳ رسیده است. اما «فقط» یک میلیارد دلار واقعا ضرر سالانه قابل قبولی برای صنعت در حال رشدی است که در تلاش برای ورود به جریان اصلی است؟
پاسخ، بدون تردید، منفی است. زیان سالانه یک‌میلیارد دلاری حتی برای یک بخش مالی سنتی نیز نگران‌کننده خواهد بود. برای سیستم مالی غیرمتمرکزی که تازه پس از یک سال کاملا فاجعه‌بار در سال۲۰۲۲ شروع به بهبود می‌کند، کماکان سطح غیرقابل قبولی از ریسک برای همه سرمایه‌گذاران به جز غول‌های سرمایه‌گذاری است. DeFi کماکان یک صنعت چند تریلیون دلاری نیست. ارزش کل آن (TVL) به سختی از مرز ۵۰میلیارد دلار عبور کرده است و هنوز هم بیش از ۷۰درصد کمتر از بالاترین رکورد تاریخی ۱۸۰میلیارد دلاری در اوج بازار صعودی در نوامبر۲۰۲۱ است. در آن سال، IntoTheBlock مجموع ضررهای ناشی از سقوط‌ها در DeFi را حدود ۴میلیارد دلار گزارش کرد.
با داشتن این پیش‌زمینه، کاهش ضرر به یک‌میلیارد دلار دیگر چندان مثبت به نظر نمی‌رسد. به‌عنوان درصدی از TVL، هک‌هایی که در سال۲۰۲۳ رخ داده‌اند، نشان‌دهنده کاهش اندک از ۲.۲درصد در سال۲۰۲۱ به حدود ۲درصد در سال۲۰۲۳ است. اگر به داده‌های منابع دیگر نگاه کنیم، این روند حتی نگران‌کننده‌تر است. تحقیقات Immunefi نشان می‌دهد که در سه‌ماه سوم۲۰۲۳ کاهش ارزش رمزارزها در سه‌ماه دوم حدود ۶۰درصد افزایش یافته است و به این ترتیب این ۸۰.۵درصد، کل ضررهای ارزهای دیجیتالی است که Immunefi در سال۲۰۲۲ به DeFi نسبت داد، بالاتر نیز رفته است. بنابراین، به نظر می‌رسد که DeFi به دور از ایمن‌تر شدن، در حال تبدیل شدن به فرزند مشکل صنعت کریپتو درباره خطر کلاه‌برداری است.
می‌توان نتیجه گرفت نه تنها خطر کاهش نیافته، بلکه حملات نیز پیچیده‌تر می‌شوند. به‌عنوان مثال، هک KyberSwap را در نظر بگیرید که منجر به زیان ۵۴.۷میلیون دلاری شد. در آن زمان، پروتکل این عمل را «یکی از پیچیده‌ترین در تاریخ DeFi» نامیده شد که به «توالی دقیقی از اقدامات روی زنجیره» نیاز داشت. به‌طور مشابه، هک اخیر لجر، که شاهد تخلیه ۴۸۴هزاردلار از کیف پول‌ها بود، پیچیده و چندلایه بود و به هکرها این امکان را می‌داد تا به‌طور مخفیانه دارایی‌ها را از کیف‌پول‌های کاربران ناآگاه خارج کنند.
واقعیت این است که اکثر کاربران فاقد دانش و تجربه لازم برای محافظت از خود در برابر چنین خطراتی هستند. حتی سرمایه‌گذاران باتجربه DeFi نیز مرتبا تحت تاثیر حملات سایبری پیچیده‌تر قرار می‌گیرند و این دقیقا دلیلی است که DeFi در تلاش برای جذب سرمایه‌گذاران جریان اصلی است که اکثر آنها خطرات را بسیار بزرگ می‌دانند. یک نظرسنجی که اخیرا Haven۱، شرکتی که اوانز یکی از بنیان‌گذاران آن بود، انجام داد، نشان داد که بیش از ۵۰درصد از کاربران DeFi به‌دلیل عدم آگاهی و ترس از سوءاستفاده از تجارت فعال اجتناب می‌کنند.
نقش سرمایه‌گذاران نهادی در این صنعت به حدی کم است که قابل اغماض است. یک صندوق بازنشستگی یا مدیر دارایی هرگز نمی‌تواند دارایی‌های مشتری را در صنعتی سرمایه‌گذاری کند که هرسال معادل ۲درصد از ارزش بازار خود را به‌دلیل حملات سایبری از دست می‌دهد. نسبت ریسک به پاداش در دیفای به سادگی غیرقابل قبول است. با این حال، بدون سرمایه‌گذار نهادی، اکوسیستم دیفای به‌عنوان یکی از بخش‌های بدقلق بازار کریپتو به زوال خود ادامه خواهد داد.
