«دنیای اقتصاد» روند بازارهای کالایی را تحت تاثیر وقایع خاورمیانه و اروپا بررسی کرد
دو کانون تحول در بازارهای پایه
نکته سوم آنکه برخی کشورها مثل کشورهای عضو اتحادیه اروپا در وضعیت کنونی چندان از ثبات اقتصادی برخوردار نیستند و برآوردها حکایت از آن دارد که رشد اقتصادی اکثر این کشورها در نیمه اول امسال از سال گذشته پایین‌تر است و حتی برخی گمانه‌زنی‌ها از تداوم روند کاهشی سرعت رشد آنها حکایت دارد و این مساله باعث شده در مورد برخی کالاها مثل فولاد تصمیم به اتخاذ سیاست‌های حمایتی سختگیرانه‌ای بگیرند. نکته چهارم آنکه جنگ تجاری چین و آمریکا هنوز به‌عنوان یک عامل مهم روی تحرکات بازارهای کالایی اثر می‌گذارد و هنوز این مساله به سرانجام نرسیده و به‌عنوان یک ریسک در محاسبات مربوط به این بازارها وارد می‌شود. با تمام این احوال هنوز خوش‌بینی‌هایی نیز برای بازارهای کالایی وجود دارد به‌عنوان مثال طی هفته قبل نظرسنجی‌ها از احتمال بهبود بازارهای پایه حکایت داشتند.
فلزات پایه کاهشی؛ کشاورزی افزایشی
به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از منابع آماری بازارهای مختلف، مس در هفته گذشته ۴/ ۲ درصد افت قیمت را در کارنامه خود ثبت کرد. این میزان کاهش برای فلز آلومینیوم حدود ۳ درصد بود که قیمت آن را به هزار و ۸۰۲ دلار در هر تن رساند. قیمت قلع و روی هر کدام ۱/ ۱ درصد افت کرد و نیکل با کاهش ۶ درصدی بیشترین میزان افت را در بین فلزات پایه تجربه کرد که مجموع این تغییرات باعث افت ۷۵/ ۰ درصدی شاخص قیمت LME شد. روند مثبت قیمت‌های فلزات در هفته‌های پیش باعث شده بود شاخص در بازه ماهانه با رشد روبه‌رو شود اما وقایع هفته قبل از سرعت این تغییرات کاست. این روند کاهشی در هفته پیش حتی در مورد سنگ آهن که در یک ماه گذشته ۱۰ درصد رشد را تجربه کرده دیده شد و این کالا ۷/ ۰ درصد کاهش را در کارنامه خود ثبت کرد. افت قیمت فلزات پایه در شرایطی رخ داد که قیمت نفت هفته گذشته حدود یک و نیم درصد رشد کرد و همین امر روی بازارهای محصولات گوناگون پتروشیمی اثر گذاشت به‌طوری‌که قیمت نفتا هفته قبل نیم درصد رشد کرد. با این حال در بازار محصولات کشاورزی در این بازه زمانی شرایط بهتر از فلزات پایه بود، به‌طوری‌که وضعیت نسبتا باثباتی را با میل به رشد قیمت شاهد بودیم اما این موضوع باعث نشد شاخص CRB که شاخص قیمت‌های نقدی در بازارهای کالایی است در هفته گذشته مثبت باشد برعکس این شاخص افتی معادل ۷۶/ ۰ درصد را تجربه کرد. اما در بازار آتی چشم‌اندازها مثبت است. شاخص S&P GSCI که شاخصی مبتنی بر بازارهای آتی است در هفته گذشته مثبت بود و رشد ۲۲/ ۱ درصدی را نشان می‌داد که این موضوع از خوش‌بینی بازارهای کالایی در مجموع حکایت دارد.
تاثیر خاورمیانه و نفت روی بازارهای کالایی
اما روز گذشته businesstimes در گزارشی به بررسی اثر مسائل خاورمیانه روی بازارهای کالایی پرداخت که در نوع خود تحلیل جالب و کارآمدی محسوب می‌شود. به گزارش «دنیای اقتصاد» businesstimes در این گزارش می‌نویسد رشد قیمت نفت و گاز از یکسو و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و بیمه و ریسک‌های موجود در این منطقه که متوجه بخش نفت و گاز است همگی می‌توانند روی قیمت نفت و بالطبع سایر بازارهای کالایی اثر بگذارند. همچنین درگیری خاورمیانه با یک جنگ می‌تواند رکود شدیدی را بر اقتصاد جهان حاکم سازد و همه این موضوعات قطعا بازارهای کالایی را با افت قابل‌توجهی در آینده روبه‌رو می‌سازد. حتی ریسک‌های فعلی در همین حد که به جنگ منتهی نشده طی هفته‌های اخیر باعث واکنش بازارهای پایه شده و به عبارتی بازارهای کالایی در شرایط بحرانی واکنش‌های تندتری از خود نشان داده‌اند که به معنای کشش‌پذیری بازارهای کالا به وقایع ژئوپلیتیک است.
مدیر ارشد مرکز مطالعات انرژی دانشگاه رایس در این باره می‌گوید نفت نقش مهمی در بازارهای کالایی دارد. این عامل در یک نزاع ژئوپلیتیک می‌تواند با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو شده و در نتیجه دو اتفاق رخ خواهد داد؛ در کوتاه‌مدت قیمت نفت افزایش می‌یابد و این موضوع روی قیمت فلزات پایه، محصولات پلیمری و شیمیایی، مواد معدنی و... اثر مستقیم بر جای خواهد گذاشت اما در میان‌مدت و به‌خصوص بلندمدت جهان وارد یک فاز رکودی شدید شده و با یک اثر غیرمستقیم علاوه بر اینکه قیمت نفت را با کاهش روبه‌رو خواهد ساخت همه بازارهای کالایی بالاتفاق با افت روبه‌رو خواهند شد. نفت این قابلیت را دارد که در صورت بروز یک تنش جدی به ۱۰۰ دلار برسد و این رقم می‌تواند تا ۲۵ درصد قیمت کالاهای پایه را تقویت کند. رشد این میزان قیمت برای این کالاها به همان نسبت روی هیجانات در بازارهای آتی اثر خواهد گذاشت و تقاضای جهانی در میان‌مدت رشد خواهد کرد اما توان اقتصادی دنیا برای مقابله با این میزان رشد قیمتی چقدر است؟ تجربه سال ۲۰۰۸ و بحران‌های بزرگ پیش از آن نشان داد اقتصادهای جهان در شرایط مواجهه با قیمت‌های بالای نفت با سرعتی سرسام‌آور رکودهایی جدی را تجربه می‌کنند و این مساله چشم‌انداز بازارهای پایه را با ابهام روبه‌رو می‌سازد. یک فعال بازارهای کالایی معتقد است اقتصادهای جهان با توجه به شرایط کنونی تا ۹۰ دلار در هر بشکه قادرند قیمت نفت را تحمل کنند و بیش از آن ممکن است دنیا را وارد رکود کند. اما واقعیت آن است که بسته شدن تنگه هرمز یا درگیری نظامی در خلیج‌فارس قیمت نفت را به بالاتر از ۱۰۰ دلار و حتی در برخی پیش‌بینی‌ها تا ۱۵۰ دلار خواهد رساند. در این بین این گزارش می‌افزاید قیمت گاز طبیعی هم ممکن است بیش از نفت افزایش یابد. چراکه نسبت زیادی از جریان گاز طبیعی دنیا از تنگه هرمز عبور می‌کند و آن‌طور که دیوید هیویت تحلیلگر نفت و گاز در موسسه مکوآری می‌گوید هر شدت عمل و واکنشی که ممکن است نفت در برابر ریسک‌های واقعی در خلیج‌فارس از خود نشان دهد برای گاز طبیعی دو برابر است. اما آیا فقط موضوع عبور نفتکش‌ها مطرح است؟ قطعا خیر. خلیج‌فارس محل تردد کشتی‌های تجاری هم هست. بسیاری از موادمعدنی مورد نیاز تولیدکنندگان در کنار کالاهای نهایی تولید شده از این محل می‌گذرد که در معرض تهدید قرار می‌گیرد. از طرفی مراکز تولید نفت، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و... در کشورهای این منطقه قرار دارند، بنابراین اقتصاد این کشورهای نفتی نیز مستقیما در تهدید قرار دارد که می‌تواند تامین نفت بازارهای جهانی را با مخاطره روبه‌رو ساخته و در عین حال فرآیند رکود را تشدید کند.
نظرسنجی‌های مثبت از آینده بازار
در این بین اما هفته قبل نظرسنجی موسسات معتبر در بازارهای کالایی از تقویت خوش‌بینی به بازارها حکایت داشت. همان‌طور که گفتیم شاخص‌های بازارهای آتی نیز مانند S&P GSCI خوش‌بینانه بودند و این خوش‌بینی در میان مشارکت‌کنندگان در نظرسنجی‌های موسساتی مانند پلاتس نیز مشاهده می‌شد. فعالان بازارهای کالایی معتقدند هنوز می‌توان ریسک‌های موجود در بازارهای کالایی را در یک دامنه زمانی میان‌مدت پوشش داد بنابراین جای نگرانی نیست. اما در هفته گذشته اتحادیه یوروفر، انجمن فولاد اتحادیه اروپا اعلام کرد محدودیت‌های این اتحادیه برای تولیدکنندگان فولاد در برابر واردات این محصول کافی نیست. در این ارتباط مدیر کل یوروفر می‌گوید با توجه به شرایط اقتصادی اتحادیه اروپا و از طرفی بازار فولاد، یوروفر باید اقدامات حمایتی گسترده‌تری را در برابر واردات فولاد به اتحادیه اعمال کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد با توجه به سیاست‌های انگلیس در مورد خروج از اتحادیه یورو ریسک‌های اقتصادی در این اتحادیه افزایش یافته است و همین مساله باعث شده تا شکنندگی در اقتصاد اروپا مشهود باشد. آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی منطقه یورو را ۳/ ۱ درصد برای امسال اعلام کرده که این رقم در مقایسه با ۲۰۱۸ رقمی معادل ۶/ ۰واحد درصد پایین‌تر است. این مساله نگرانی‌ها از وضعیت شکننده اقتصادی در این منطقه را افزایش داده است. در چنین شرایطی بازار جهانی فولاد نیز وضعیت رو به نزولی را در مدت اخیر از خود به نمایش گذاشته است، بنابراین نگرانی یوروفر از وضعیت تعرفه‌های فولاد چندان بی‌ربط نیست. یوروفر در این گزارش اعلام کرده است که احتمالا در سال‌جاری میزان مصرف فولاد در اتحادیه اروپا کاهش می‌یابد و با توجه به رشد ۴/ ۱درصدی اقتصادی در سه ماه سوم سال، کاهش مصرف می‌تواند روی تولید اثر مستقیم بر جای بگذارد بنابراین به منظور حمایت از تولید فولاد در این منطقه باید حمایت‌های بیشتری از آن به عمل آورد. قیمت آلومینیوم نیز طی هفته گذشته به پایین‌ترین میزان در سال‌جاری رسید که گفته می‌شود دلیل آن ترس سرمایه‌گذاران از وضعیت اقتصاد جهانی و به‌ویژه تاثیر جنگ تجاری روی چین در آینده نزدیک بوده است. این شرایط درحالی رقم می‌خورد که چشم‌انداز بلندمدت این فلز به این میزان منفی نیست و اتفاقا امیدواری‌هایی در این زمینه وجود دارد.
ارسال نظر