با نزدیک شدن به موعد تحویل سه نماد، شاهد خروج نقدینگی از بازار هستیم
بازار آتی در سرازیری انتظارات ارزی
تابلوی معاملات آتی بورس کالا هفته گذشته را در حالی به پایان رساند که در مجموع ۱۸۶ هزار و ۷۳۲ قرارداد در این بازار مورد دادوستد قرار گرفت و ارزشی به میزان ۲۸۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان را به ثبت رساند. به علت آنکه سه سررسید به موعد تحویل می‌رسد، بنابراین میزان موقعیت‌های باز که طی هفته گذشته از این بازار خارج شده‌اند افزایشی ارزیابی می‌شود؛ آن هم در شرایطی که برآیند نوسان نرخ در این بازار کاهشی بوده و در اواسط هفته حتی صف فروش برای عموم نمادهای فعال در تابلوی معاملات آتی بورس کالا به ثبت رسید. در حال حاضر ۱۱ قرارداد فعال در این بازار وجود دارد که مجموع ۶۷۷ هزار و ۴۶۲ موقعیت باز از ابتدای هفته تاکنون برای این قراردادها به ثبت رسیده است. در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته(پنج‌شنبه،۹ اردیبهشت ماه) مجموعا ۲۰ هزار و ۶۷۰ قرارداد در انواع نمادهای گوناگون در بازار آتی بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که ارزشی بالغ بر ۳۱ میلیارد تومان را در بر داشت. با ورود بیش از یک هزار متقاضی خرید و فروش در این بازار که به تعداد ۴ هزار و ۸۰۴ بار معامله انجام دادند، ۱۱۳ هزار و ۵۳ موقعیت باز به ثبت رسید که بیش از ۹۷ میلیارد تومان نقدینگی را به بازار آتی وارد کرده است.
اوضاع معاملاتی سررسیدهای اردیبهشت ماه
در حال حاضر که کمتر از 10 روز دیگر به تاریخ تحویل قراردادهای آتی سررسید اردیبهشت باقی مانده است، خروج نقدینگی از بازار به واسطه سه قرارداد آتی زعفران‌نگین(SAFOR00)،پوشال (OSFOR00) و نقره(SILOR00) خودنمایی می‌کند. به عبارت دقیق‌تر موقعیت‌های باز هفته گذشته در مقایسه با هفته قبل کاهش یافته است که این مطلب به معنی خروج همزمان تعهدهای خرید و فروش از این قراردادها است. تابلوی معاملات آتی بورس کالا اواسط هفته گذشته به واسطه نزدیک شدن به تاریخ سررسید این سه قرارداد شرایط صف فروش را تجربه کرد و در عموم نمادهای قابل معامله در این بازار شاهد نوسان نزولی نرخ بودیم. به دلیل ویژگی‌های ذاتی قراردادهای آتی، هنگامی که به تاریخ سررسید این قراردادها نزدیک می‌شویم، بهای گواهی سپرده هر محصول و قراردادهای آتی آن به سمت قیمت‌های واقعی همگرا می‌شود. بر مبنای تجارب گذشته‌ای که در این بازار دیده شده، زمان نزدیک شدن به یک سررسید قرارداد آتی، فشار بر عرضه افزایش می‌یابد. از این رو افرادی که به منزله کسب سود از نوسان قیمت‌ها وارد بازار آتی شده‌اند، اقدام به خروج کرده و متقاضیان واقعی که درخواست تحویل گرفتن محصول را دارند، در بازار باقی می‌مانند. به این ترتیب قیمت‌هایی که با واقعیت روز بازار همخوانی داشته باشند، روی تابلو نمایان می‌شوند. از این رو روند نزدیک شدن بهای قراردادها، چه در بازار گواهی سپرده کالایی و چه در بازار قراردادهای آتی به سمت یکدیگر، تا دستیابی به قیمت‌های واقعی را شاهد خواهیم بود. این روند تاجایی ادامه می‌یابد که سررسید نزدیک‌تر، که در حال حاضر سررسید اردیبهشت ماه به شمار می‌رود، از تابلوی معاملات آتی بورس کالا بیرون رفته و مجدد سیگنال‌های اثرگذاری که بر بازار فیزیکی و آتی منعکس می‌شوند جهت‌گیری نرخ را بر عهده بگیرند. رویدادهای اخیری که بر این قراردادها موثر بوده است سبب شده که قراردادهای آتی محصول زعفران نگین، رشد قیمت محسوسی را تجربه کرده و در کنار آن بهای اوراق سپرده کالایی این محصول نیز افزایشی شود. اکنون که به روزشمار سررسید این قراردادها نزدیک شده‌ایم به نظر می‌رسد زمان اصلاح نرخ در این محصول آغاز شده است. بنابراین از ابتدای هفته روند نزول قیمت‌ها در قرارداد آتی زعفران نگین دیده می‌شود که قیمت تسویه 14 هزار و 10 تومانی برای معاملات 4 اردیبهشت ماه، در انتهای هفته یعنی روز پنج‌شنبه هفته گذشته به قیمت 12 هزار و 820 تومانی رسید.
استقبال معامله‌گران آتی از زعفران نگین
در پایان معاملات روز پنج‌شنبه برای قرارداد آتی زعفران نگین در سه تاریخ تحویل اردیبهشت، تیر و شهریور ماه امسال، 18 هزار و 776 قرارداد مورد دادوستد قرار گرفت که تعداد موقعیت‌های باز در این روز معاملاتی به میزان محدودی مثبت ارزیابی می‌شود. این در حالی است که سررسید شهریور ماه که دورترین سررسید فعال برای این محصول است با بیشترین حجم قرارداد مورد استقبال معامله‌گران قرار گرفته است و میزان تعهدهای خرید و فروش آن نسبت به روز ماقبل، به اندازه 08/ 5 درصد مثبت ارزیابی می‌شود.
در دادوستدهای هفته گذشته مجموعا 581 میلیارد تومان به بازار آتی وارد شد که محصول زعفران نگین در بین معامله‌گران این بازار از بیشترین محبوبیت برخوردار بود. چرا که این محصول به تنهایی توانسته 90 درصد از کل نقدینگی که طی معاملات هفته گذشته به این بازار وارد شده است را به خود اختصاص دهد. در واقع محصول زعفران نگین محصولی است که علاوه بر آنکه توانسته متقاضیان مصرفی را به این بازار دعوت کند، برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب سود از ویژگی‌های ذاتی قرارداد آتی هستند، نیز جذاب تلقی شود. حجم معاملات این محصول به وضوح گویای آن است که پس از خروج سکه از تابلوی معاملات آتی بورس کالا در سال 97 به تدریج فشار دادوستدهای این بازار بر محصول زعفران نگین منتقل شده است. اگرچه تاکنون این محصول در زمینه ورود نقدینگی به این بازار موفق عمل کرده است اما به دلیل آنکه یک کالای کشاورزی محسوب می‌شود، شاید ایفای چنین نقشی برای این محصول آن هم در بازاری که می‌توان با تعمیق و توسعه هر چه بیشتر آن، نقش بیشتری در بازار سرمایه را بر عهده گیرد چندان منطقی نباشد. زیرا دعوت کالاهایی که در زمره دارایی‌های سرمایه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند، امکان آنکه بتوان بازار آتی را در آینده نه چندان دور به عنوان بازوی کالایی بازار سرمایه در جهت متنوع‌سازی ریسک و پرتفوی سرمایه‌گذاران معرفی کرد، محتمل‌تر می‌کند.
آخرین وضعیت آتی نقره
نقره به عنوان تازه وارد بازار آتی در سه سررسید اردیبهشت، خرداد و مردادماه در حال دادوستد است که در هر قرارداد آن 100 گرم نقره ساچمه‌ای مورد معامله قرار می‌گیرد. قیمت تسویه این سه سررسید نقره به‌گونه‌ای است که هر چه تاریخ تحویل آن دورتر می‌شود، قیمت تسویه آن افزایش می‌یابد. به گونه‌ای که برای سررسید اردیبهشت ماه، نرخ 18 هزار و 948 تومانی و برای سررسید مرداد ماه که به تازگی فعال شده و روی تابلوی معاملات آتی قرار گرفته است، قیمت 19 هزار و 200 تومانی ثبت شده است. در مجموع یک هزار و 424 قرارداد نقره در پایان معاملات روز پنج‌شنبه دادوستد شد. نزدیک‌ترین سررسید آتی نقره مربوط به نماد SILORoo است که 289 موقعیت خرید و فروش همزمان از این قرارداد در پایان هفته از بازار خارج شده‌اند و در 479 معامله انجام شده تنها جای خریدار و فروشنده تغییر کرده است. بهای نقره جهانی نیز در مسیر کاهشی آرامی نوسان می‌کند. به طوری که در لحظه تنظیم این گزارش با ثبت افت قیمت 36/ 0 درصدی هفتگی به 25 دلار و 90 سنت رسید که در کنار دیگر اهرم سرنوشت ساز قراردادهای نقره در بازار داخلی بورس کالا، یعنی بهای ارز می‌توان دورنمای کاهشی را برای این محصول ترسیم کرد، البته در صورتی که نرخ ارز در بازار آزاد مثل روزهای قبل نوسان کاهشی خود را حفظ کرده و تغییر فاز چشمگیری نداشته باشد.
