شاخص ریسک در ۳۲۲ شرکت بورسی عیارسنجی شد
پیام P/ E به بورس‌بازان
در این میان رشد نماگر بورس تهران از ابتدای سال تا پایان دی‌ماه (۶۵/ ۲۶ درصد) به مراتب بیشتر از رشد نسبت قیمت به درآمد در همین بازه زمانی (۸/ ۴ درصد) بوده است. این در حالی است که پایان دی ماه شاخص کل بورس تهران در سطح ۹۸ هزار و ۹۱۷ واحدی قرار داشت و در حال حاضر با قرارگرفتن در رقم ۹۷ هزار و ۸۰۸واحدی، میزان P/ E بازار نیز تعدیل شده و رشد این نسبت از ابتدای سال تاکنون به حدود ۴ درصد می‌رسد. این مساله تاکید می‌کند که رشد قیمت‌ها متناسب با رشد سودآوری شرکت‌ها بوده است. موضوعی که نشان می‌دهد بورس در این بازه‌زمانی با حمایت عوامل بنیادی همچون رشد نرخ دلار و قیمت کالاها در بازارهای جهانی رشد کرده است. به این ترتیب با توجه به تداوم مولفه‌های مذکور، همچنان شرکت‌های سهامی برای رشد بیشتر سودآوری جا دارند. بر این اساس مطرح کردن این فرضیه که رشد بورس با توجه به فضای رکودی اقتصاد ایران، رشدی بی‌دلیل و بدون پشتوانه بوده و نوعی رشد حبابی به حساب می‌آید، از پایه نادرست است.
رصد مهم‌ترین تغییرات قیمت بر درآمد
با نگاهی به وضعیت ۳۲۲ نماد حاضر در تابلوی معاملات بورس تهران از منظر نسبت متوسط قیمت بر درآمد (P/ E) می‌توان دریافت در حال حاضر این نسبت در ۲۰۴ نماد معاملاتی (معادل ۶۳ درصد) بالای ۱۷/ ۷ (متوسط P/ E بازار در دی) است. آمارها نشان می‌دهد تا پایان دی ماه، ۱۰۶ شرکت بورسی (۳۳ درصد) شاهد افزایش نسبت قیمت بر درآمد بودند. همان‌طور که اشاره شد عمده دلیل کاهش نسبت قیمت بر درآمد بازار در ماه مورد بررسی از یکسو کاهش قیمت و از سوی دیگر تعدیل مثبت پیش‌بینی سود هر سهم دی ماه برخی از نمادهای بورسی بوده است. به‌طوری که از ۳۲۲ شرکت مورد بررسی، ۲۰۲ شرکت (معادل ۶۳ درصد) با افزایش قیمت همراه شده و ۸۹ شرکت (۲۸ درصد) شاهد کاهش قیمت سهام خود بودند. از منظر سود شرکت‌ها در دی ماه تنها ۳۸ شرکت سهامی اقدام به انتشار گزارش پیش‌بینی سود هر سهم خود روی سامانه کدال کردند که از این میان ۲۵ شرکت (معادل ۸ درصد) سود هر سهم خود را با ثبت تعدیل مثبت پیش‌بینی کردند. در مجموع نیز این دو متغیر سبب شد تا مجموع P/ E بازار با رشد همراه شود. در این میان باید توجه داشت رابطه مستقیمی میان نسبت قیمت بر درآمد و ریسک شرکت‌ها وجود دارد، به‌طوری که P/ E بالا برای نمادهای حاضر در بازار سهام، حاکی از ریسک بالای این شرکت‌ها است.
بیشترین میزان افزایش P/ E به یکی از نمادهای دارویی بازار سهام اختصاص پیدا کرد. بر این اساس داروسازی فارابی با ارزش بازار حدود ۱۷۱ میلیارد تومانی به دلیل تعدیل منفی ۹۹ درصدی سود هر سهم در پیش‌بینی ۶ ماهه، شاهد افزایش قابل توجه نسبت قیمت بر درآمد به میزان ۱۰۵۰ واحد بود. پس از «دفارا» نیز کارخانجات کاشی و سرامیک حافظ که از ۲۱ آذرماه سال جاری با توقف نماد معاملاتی روبه‌رو است، بیشترین رشد P/ E را تجربه کرد. به این ترتیب «کحافظ» با توجه به تعدیل منفی ۲۰ درصدی سود هر سهم در آخرین گزارش ارسالی خود روی سامانه کدال، شاهد افزایش ۸۱۹ مرتبه‌ای نسبت قیمت بر درآمد بود.
در آن سو اما نماد معاملاتی شرکت تولید محور خودرو از جمله شرکت‌های گروه خودرو و ساخت قطعات بازار بود که با ارزش بازاری بالغ بر ۷۸ میلیارد تومان، با توجه به کاهش حدود ۱۵ درصدی قیمت سهام خود، شاهد کاهش ۱۶۸ واحدی نسبت P/ E بود. شرکت سایپا شیشه نیز در دی‌ماه با کاهش بیش از ۱۴ درصدی قیمت سهام خود مواجه شد. موضوعی که سبب کاهش نسبت قیمت بر درآمد این شرکت به میزان ۵/ ۹۶ واحد شد.
سهام بورسی از منظر P/ E
براساس آخرین قیمت‌های موجود برای سهام در پایان دی ۹۶، بیشترین نسبت قیمت بر درآمد (P/ E) مربوط به یکی از شرکت‌های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی است، به‌طوری‌که سهام شرکت داروسازی فارابی با برآورد سود ۲۷۷ ریالی، نسبت قیمت به درآمد ۲۵/ ۱۰۶۹ واحدی را به خود اختصاص داده تا از این منظر، جایگاه اول بیشترین P/ E را در اختیار خود داشته باشد. رتبه دوم نیز به کارخانجات تولید محور خودرو تعلق گرفت. به این ترتیب نسبت P/ E دی «خمحور»، با سود پیش‌بینی شده ۲ ریالی، رقم ۵/ ۹۳۰ واحد اعلام شد. سهام کارخانجات کاشی و سرامیک حافظ نیز با نسبت ۸۱۹ واحدی در جایگاه سوم بیشترین میزان P/ E این ماه قرار گرفته است.در مجموع در حال حاضر تعداد ۱۸ نماد با نسبت قیمت بر درآمد بالای ۱۰۰ واحد در تابلوی بورس مورد معامله قرار می‌گیرند و ۱۱۸ نماد با نسبت P/ E دورقمی و بالاتر از ۱۰ واحد در بازار سهام وجود دارند. همچنین طبق آمارهای موجود، ۱۶۵ نماد معاملاتی در بورس تهران، دارای P/ E زیر ۱۰ واحد هستند. یکی از مشکلات موجود درخصوص محاسبه نسبت قیمت بر درآمد مربوط به شرکت‌هایی است که سودآور نبوده و از این‌رو EPS منفی دارند. بر این اساس محاسبه P/ E درخصوص سهام این شرکت‌ها محلی از اعراب ندارد. در حال حاضر ۲۱ نماد بورسی به دلیل پیش‌بینی زیان در این گروه قرار می‌گیرند.
نگاهی به وضعیت برخی صنایع بورسی
براساس آخرین قیمت‌های موجود برای سهام در پایان دی ۹۶، بیشترین نسبت قیمت بر درآمد مربوط به صنعت محصولات چوبی است. به این ترتیب این گروه با تک نماد «چفیبر» و نسبت قیمت بر درآمد ۵/ ۱۷۴ مرتبه در صدر دیگر صنایع بورسی قرار گرفته است. رتبه دوم بالاترین P/ E در میان صنایع بورسی نیز به میزان ۴۹/ ۷۶ واحد به گروه دباغی و پرداخت چرم با تک نماد «وملی» اختصاص پیدا کرده است. در مقابل نیز گروه‌های ابزار پزشکی با تک نماد «آکنتور»، تامین آب و برق و گاز با تک نماد «مبین» و مخابراتی‌ها کمترین میزان قیمت بر درآمد دی ماه را کسب کردند.
فلزی‌ها: همان‌طور که به دفعات در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» بررسی شد، از ابتدای سال تاکنون با توجه به رشد قیمت‌ها در بازارهای جهانی و افزایش نرخ دلار شاهد پیشتازی گروه‌های وابسته به بازارهای کالایی (کامودیتی‌ها) بودیم. موضوعی که سبب افزایش سودآوری نمادهای زیرمجموعه این گروه شد. به این ترتیب P/ E گروه فلزات اساسی از ۹۲/ ۶ مرتبه در آذر ماه به ۱۵/ ۲ مرتبه در دی ماه کاهش پیدا کرد. به این ترتیب ۷۰ درصد از شرکت‌های زیرمجموعه گروه فلزات اساسی شاهد کاهش نسبت قیمت بر درآمد بودند. در حال حاضر بیشترین نسبت قیمت بر درآمد این گروه به نماد معاملاتی شرکت لوله و ماشین‌سازی ایران به میزان ۵۴/ ۴۵ واحد اختصاص دارد. در مقابل اما «کاوه» با P/ E به میزان ۱۲ واحد کمترین نسبت قیمت بر درآمد فلزی‌ها را در اختیار دارد.
شیمیایی‌ها: عنوان بزرگ‌ترین صنعت بورسی در حال حاضر با ارزش بازاری بالغ بر ۸۴ هزار میلیارد تومان (معادل ۲۱ درصد از کل ارزش بازار بورس تهران) در اختیار گروه محصولات شیمیایی است. در این گروه ۲۶ شرکت فعال قرار گرفته‌اند. در این میان شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس بیشترین ارزش بازار به میزان ۲۸هزارمیلیارد تومان را نه‌تنها در میان شیمیایی‌ها بلکه در میان ۳۲۲ شرکت مورد بررسی از آن خود کرده است. «فارس» که در حال حاضر ۳۳درصد از کل ارزش این گروه را در اختیار گرفته، نسبت قیمت بر درآمد خود را نیز ۸/ ۶ مرتبه گزارش داده است. بیشترین میزان P/ E این گروه به شرکت بین‌المللی محصولات پارس به میزان ۵/ ۴۳۹ واحد تعلق گرفته و کمترین نسبت قیمت بر درآمد نیز به میزان ۳/ ۵ مرتبه از آن «جم» شده است. همچنین از میان ۲۶ شرکت فعال در گروه محصولات شیمیایی، دو شرکت در آخرین گزارش ارسالی زیان شناسایی کرده‌اند که شامل پتروشیمی فارابی و پتروشیمی آبادان می‌شوند. «شپترو» به‌عنوان زیان‌ده‌ترین نماد این گروه، در آخرین پیش‌بینی خود بر اساس عملکرد ۶ماهه با سرمایه ۶۳ میلیارد تومانی به ازای هر سهم ۶۳۰ریال زیان اعلام کرد.
خودرویی‌ها: گروه خودرو و ساخت قطعات یکی از گروه‌های بزرگ و فعال بازار سهام است. ارزش این گروه حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان است و ۴ درصد از ارزش بازار کل را در اختیار دارد. در مجموع از میان ۳۰ شرکت مورد بررسی در گروه «خودرو و ساخت قطعات» ۶ شرکت در آخرین گزارش ارسالی خود روی سامانه کدال زیان شناسایی کرده‌اند. این شرکت‌ها شامل ایران‌خودرو دیزل، رینگ‌سازی مشهد، سایپا‌دیزل، صنعتی محورسازان ایران‌خودرو، لنت ترمز ایران و فنرسازی خاور می‌شوند. همچنین ۵ شرکت در این گروه، نسبت قیمت به درآمد بالاتر از ۱۰۰واحد داشته‌اند. بالاترین P/ E این گروه را شرکت تولید محور خودرو به میزان ۵/ ۹۳۰ مرتبه با برآورد سود ۲ ریالی به خود اختصاص داده است. «خساپا» و «خودرو» نیز که بیشترین سهم از ارزش این گروه را در اختیار داشته و به‌عنوان لیدرهای گروه خودرو و ساخت قطعات شناخته می‌شوند، به ترتیب نسبت قیمت به درآمد ۲۹/ ۸ و ۸۶/ ۲۷ مرتبه را در اختیار دارند.
خاکستری‌های بورس: گروه سیمان، آهک و گچ بیشترین نماد بورسی (۳۲ شرکت) را در خود جای داده است. ارزش این گروه ۵ هزار میلیارد تومان است و از این منظر بیش از یک درصد از بازار را در اختیار گرفته است. سیمان فارس و خوزستان بزرگ‌ترین شرکت حاضر در این گروه است که بیشترین ارزش بازاری سیمانی‌ها، یعنی ۶۳۱ میلیارد تومان را از آن خود کرده است. سیمان دورود تنها شرکت حاضر در این گروه است که طی آخرین گزارش ارسالی خود روی سامانه کدال، زیان ۷ ریالی پیش‌بینی کرده است. در حال حاضر ۲۳ شرکت حاضر در گروه سیمان، آهک و گچ نسبت قیمت به درآمد بالای متوسط P/ E بازار در دی‌ماه داشته‌اند.
بیشترین میزان P/ E به میزان ۷۸/ ۲۸۱ واحد به شرکت سیمان ایلام اختصاص دارد. «سیلام» از ابتدای سال تاکنون زیانی معادل ۴۴ درصد به سهامداران خود تحمیل کرده است. بازارهای صادراتی از اهمیت ویژه‌ای برای شرکت‌های سیمانی برخوردارند. بازارهایی که عمدتا به کشورهای همسایه خلاصه می‌شوند. وضعیت نامناسب سیاسی این کشورها و جنگ‌های داخلی اما چشم‌انداز صادراتی شرکت‌های سیمانی را خدشه‌دار کرده است. در بازارهای داخلی نیز همچنان رکود بر بخش مسکن و ساختمان سایه افکنده است.
مواد و محصولات دارویی: دارویی‌ها با دارا بودن ۲۸ نماد فعال، ارزش بازاری برابر ۱۲ هزار میلیارد تومان (معادل ۳ درصد) به‌خود اختصاص داده‌اند. لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی با ارزشی حدود ۸/ ۱ هزار میلیارد تومان بیشترین میزان ارزش بازار در گروه مواد و محصولات دارویی (۱۵ درصد) را به خود اختصاص داده است.
در میان ۲۸ شرکت حاضر در گروه مواد و محصولات دارویی هیچ شرکتی در آخرین گزارش خود زیان شناسایی نکرده و بیشترین میزان سود نیز به داروسازی اسوه تعلق دارد. ۹ شرکت حاضر در این گروه نسبت قیمت به درآمد بالاتر از متوسط P/ E بازار داشته‌اند که بیشترین مقدار P/ E به میزان ۱۰۶۹ واحد از آن شرکت داروسازی زاگرس فارمد پارس بوده است. در این میان تحمیل هزینه‌های مالی قابل توجه به موجب اجرایی شدن طرح سلامت و بدهی بالای دولت به شرکت‌های دارویی، این شرکت‌ها را در وضعیت نامناسبی قرار داده است.
ارسال نظر