نقش صندوق‌های جسورانه در توسعه اقتصاد دانش بنیان بررسی شد
کانال جدید پول‌رسانی به شرکت‌های نوپا
در شرایط کنونی و با توجه به عدم پاسخگویی تامین مالی از طریق نظام بانکی، نیاز به فعالیت‌های خلاقانه جدید برای تامین مالی مورد نیاز تشدید شده است. در این حوزه یکی از مهم‌ترین روش‌ها سرمایه‌گذاری جسورانه است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در حالی حلقه مفقوده میان دانش، شرکت‌های دانش‌بنیان و ثروت آفرینی را پر می‌کند که افزایش ارزش افزوده تولید داخلی نیز از اهداف ثانویه تامین مالی مزبور خواهد بود.سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital) یک مدل سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا و شرکت‌های کوچک با پتانسیل رشد بلندمدت است. این نوع سرمایه‌گذاری منبع بسیار مهمی برای راه‌اندازی کسب‌و‌کارهایی است که کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند دسترسی مناسبی به بازار سرمایه یا بانک‌ها داشته باشند. این کسب و کارها عمدتا از ریسک بالا و به‌تبع بازدهی مورد انتظار بالایی برای سرمایه‌گذار برخوردارند.
اهمیت تامین مالی برای کسب و کارهای نوپا
همواره کسب وجوه مورد نیاز برای راه‌اندازی فعالیت‌های جدید، به‌عنوان یک چالش برای کارآفرینان مطرح بوده است. فرآیند تامین نقدینگی مزبور، ممکن است ماه‌ها به طول انجامد و کارآفرینان را از ایجاد کسب‌وکارهای جدید منصرف کند. از سوی دیگر، بدون تامین مالی کافی، کسب‌وکارهای نوپا هرگز به موفقیت نخواهند رسید. در چنین شرایطی نیاز به حمایت کسانی است که توانایی و تمایل به حمایت از کارآفرین را داشته باشند. در دهه‌های اخیر اقدامات مناسبی به شکلی نظام‌مند در راستای تامین مالی مزبور صورت‌گرفته است، به‌طوری‌که افراد فعال در آن با عنوان فعالان صنعت سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital Industry) اقدام به سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های با ریسک بالا و بازدهی مورد انتظار کرده‌اند. به این ترتیب با شکل‌گیری مدل‌های موفق داخلی، ادبیات VC به سرعت در میان سرمایه‌گذاران و نهادهای حامی و وابسته در اقتصاد دانش‌بنیان گسترش یافت. تا آنجا که شرکت فرابورس ایران پس از بررسی‌ها و جلسات کارشناسی متعدد، سازوکاری مناسب برای ایجاد و تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه در فرابورس اندیشید. در ادامه این امر حضور و فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با ابلاغ دستورالعمل تاسیس این صندوقها در سال ۹۵، وارد فاز جدید و اجرایی شد؛ توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری و بهبود ساختار تامین مالی شرکت‌های نوپا و استارتاپ‌ها از جمله دستاوردهای مهم این موضوع بود. افزون بر این با هدایت منابع مالی خصوصی و عمومی به ساختارهای دانش‌محور شاهد افزایش ارزش افزوده تولید داخلی از طریق حمایت از چنین شرکت‌هایی خواهیم بود. این موضوع یکی دیگر از اهداف ثانویه توسعه VCها است.
البته طی سال‌های اخیر شاهد گسترش فعالیت این صندوقها در بازار سرمایه بوده‌ایم. به‌طوری‌که در حال حاضر ۵ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه (VC) در بازار فعالیت دارند. در این راستا رئیس سازمان بورس معتقد است که هیچ محدودیتی در سازمان بورس به لحاظ تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود ندارد. در واقع زمانی که مدارک مورد نیاز برای تاسیس چنین صندوقی تکمیل شود، در کوتاه ترین زمان مجوزهای مربوط به این حوزه صادر خواهد شد.
تامین مالی جدیدی در راه است
شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اهمیت رشد شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه اظهار کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با حرکت در مسیر حوزه‌های علمی و فناوری، به پروژه‌ها و ایده‌های نو ارزش می‌دهند. هر چند طی سال‌های اخیر شاهد ورود صندوق‌های جدیدی در این حوزه بوده‌ایم اما امیدواریم در آینده تعداد این صندوقها افزایش یابد. وی در ادامه افزود: صندوق‌های جسورانه در حوزه علمی و پژوهشی حاصل زحمات دانشمندان، دانشجویان و اهالی علم را ارزش گذاری و سرمایه‌گذاری می‌کنند. محمدی با اشاره به تصویب دستورالعمل «تامین مالی جمعی» (Crowdfunding) در شورای عالی بورس عنوان کرد: یکی از اهداف این دستورالعمل تولید محتوای دانشی است؛ به عنوان مثال شخصی قصد دارد نرم افزار توسعه‌ای ارایه دهد و به دو میلیارد سرمایه نیاز دارد که با تامین مالی جمعی می‌تواند به هدفش برسد. وی تامین مالی جمعی را تامین مالی اصولی در حد و اندازه کوچک دانست و گفت: یک کاربرد دیگر این دستورالعمل نیز تولید فیلم و محتوای فرهنگی برای افراد دانشگاهی و غیر‌دانشگاهی است. به عبارت دقیق‌تر تامین مالی جمعی امکان مناسبی است برای تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط، طرح‌ها و ایده‌ها و پروژه‌هایی که شاید در قالب دیگر ابزارهای بازار سرمایه، امکان تامین مالی آنها میسر نباشد. بنابراین، تامین مالی جمعی، الزامات سهل‌تری برای تامین مالی فراهم می‌آورد و گستره وسیعی از شرکت‌ها که غالبا کوچک یا متوسط هستند، می‌توانند از این طریق تامین مالی کنند. رییس سازمان بورس ادامه داد: ما معتقد نیستیم که همه نیازمندی‌های بخش دانشگاه در بازار سرمایه فعال شده است اما از همه اهالی دانش دعوت می‌کنیم پیشنهادهای خود را به سازمان بورس ارسال کنند تا در صورت امکان آنها را عملیاتی کنیم.
چالش برای قیمت‌گذاری دانش بنیان‌ها
در ادامه سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص نحوه تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: تامین مالی از طریق ارائه وام‌ها دیگر پاسخگو نیست و باید فعالیت‌های خلاقانه جدید در این حوزه از طریق روش‌هایی مانند سرمایه‌گذاری جسورانه و کرادفاندینگ صورت گیرد. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تعداد زیادی صندوق در حال پذیره‌نویسی است، این عمل را نشانه فرهنگ‌سازی در این زمینه دانست و گفت: اقتصاد نفتی کشور موجب تضعیف فرهنگ تامین مالی از این طریق شده بود. در حال‌حاضر بحث زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان را داریم. متاسفانه در زمینه تامین مالی طی سال‌های گذشته بحث وام دادن را داشتیم.ستاری نحوه قیمت‌گذاری شرکت‌های دانش‌بنیان را یک چالش برای شرکت بورس در نظر گرفت و گفت: زمانی‌که شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس پذیرفته شوند، نحوه قیمت‌گذاری آنها برای بورس یک چالش به‌حساب می‌آید، از این‌رو باید از اکنون به فکر ابزارهایی برای حل این مشکل باشیم.به این ترتیب روز گذشته پذیره‌نویسی یک صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه دیگر به عنوان پنجمینVC صورت گرفت.
ارسال نظر