از نگرانی بورسیها تا سرانجام جراحی اقتصادی
چند وقتی از زیر ذرهبین گذاشتن ماجرای عملکرد احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم گذشته بود که بار دیگر دیروز فعالان حوزه اقتصاد و بورس و همچنین سهامداران درباره عملکرد او از زمان سکانداری وزارت اقتصاد نوشتند. آنها مثل ماهها و هفتههای پیش به این موضوع در نوشتههایشان میپرداختند که زمانی که خاندوزی در مجلس بود یک حرف میزد و بعد که وزیر شد عملکردش طور دیگری شد. به اعتقاد افرادی که به این موضوع میپرداختند شخص رئیس دولت اگر میخواهد از شعاردرمانی فاصله بگیرد و به مردم به طور واقعی ثابت کند که با دیگر روسای دولتهای گذشته در ایران متفاوت است و آمده است که اقتصاد و معیشت مردم را نجات دهد، باید به عملکرد افراد کابینه خود نگاهی بیندازد. آنها تلویحا و حتی با صراحت از رئیس دولت سیزدهم میخواستند که مروری بر عملکرد احسان خاندوزی داشته باشد. دیروز در فضای توییتر فارسی، هشتگ استیضاح وزیر تا حدودی تلاش کرد که ترند شود اما در این قضیه ناموفق بود. با این حال بعد از دو روز ریزش شاخص بورس، کاربران بیشتری از این هشتگ در نوشتههایشان استفاده کردند. همچنین کاربرانی هم به توییتهای گذشته احسان خاندوزی درباره وضعیت بورس میپرداختند و با بازنشر آنها سعی میکردند که تناقض رفتار وزیر اقتصاد دولت سیزدهم و نماینده مجلس پیشین را زیر سوال ببرند. یکی از توییتهای خاندوزی درباره بورس که دیروز در جمع سهامداران مورد توجه قرار گرفته بود، توییتی بود که او در زمان نمایندگی خود منتشر کرده بود: «در روزهای سبز و قرمز، سوءمدیریت بورس مشهود است. امروز نارضایتی مردم را به وزیر اقتصاد منتقل کردم. گزارش نظارتی کمیسیون را نیز اواسط شهریور به صحن علنی میفرستیم. به ایشان گفتم برای تبدیل سقوط آزاد به فرود آرام، باید صندوق تثبیت فعلی تقویت شود. نقد اساسی باشد برای بعد.» در گیر و دار پرداختن کاربران به استیضاح وزیر اقتصاد دولت سیزدهم، صحبتهای محسن رضایی درباره جراحی بزرگ اقتصادی هم سوژه دیگری بود که کاربران همزمان با این سوژه به آن میپرداختند. آنها با انتشار نمای سرخرنگ بورس، خطاب به رضایی مینوشتند که چرا جراحیهای اقتصادی فقط منجر به تضعیف سرمایه مردم، کمرنگ شدن جای پروتئین و گوشت بر سر سفرهها و گرانیهای سرسامآور میشود؟ در همین رابطه برزو حقشناس، فعال حوزه بورس در توییتر خود با انتقاد از صحبتهای محسن رضایی، نوشت: «جناب محسن رضایی فرمودهاند که در دولت فعلی قصد جراحیهای اقتصادی بزرگ و عمیق را دارند. برادر محسن رضایی عزیز! فقط دقت کن جراحی اقتصادی بزرگتان مثل خبرهای خوش بورسیتان نشود که قرار بود در آذر ماه به ملت بدهید.» اما انتقاد کلی کاربران در این رابطه به فرزندان مسوولان کشور برمیگشت. آنها درباره این افراد مینوشتند که در حال حاضر و در شرایطی که مسوولان مردم را در این فشار اقتصادی و تورم افسارگسیخته به صبوری و مقاومت دعوت میکنند، فرزندانشان در خارج از کشور هستند و زندگی راحتی دارند. بودجه ۱۴۰۱ هم سوژه دیگری بود که در جمع توییتری بورسیها و اقتصادیها درباره آن صحبت میشد. دیروز علی سعدوندی، اقتصاددان در صفحه توییتر خود نوشت: «با بررسی دقیقتر بودجه ۱۴۰۱ تا اینجا به این نتیجه رسیدهام که: ۱- چندان انقباضی نیست و از نظر رشد بر بودجه سال ۱۴۰۰ ارجح است. ۲- در موارد متعدد از جمله حذف ارز ۴۲۰۰ این بودجه در راستای اعتلای بورس قرار دارد. ۳- متاسفانه تفکیک بودجه ارزی از ریالی موردتوجه سیاستگذار نبوده است.» او همچنین در ادامه این توییت نوشت: «در مجموع نگرانیهای فعالان بازار سرمایه درباره بودجه سال ۱۴۰۱ را وارد نمیدانم و معتقدم اتفاقا احتمال رشد بازار سهام میرود.»
اما نگاه مقابل این نوشته سعدوندی، به این موضوع میپرداخت که با مبهم بودن مذاکرات برجام و عدمحمایت دولت از بورس، بعید است که وضعیت بورس تا پایان امسال بهبود پیدا کند. البته برخی از افراد هم بودند که به این مساله میپرداختند که بعید نیست در بهمن ماه و همزمان با سالروز پیروزی انقلاب، بورس تکانی به خودش بدهد و کمی وضعیتش رو به بهبود برود. با این حال این موضوع در جمع سهامداران خرد توییتر فارسی مورد توجه قرار نگرفت. آنها در صفحههای خود که مخاطبان کمی دارد، درباره تجمع سهامداران مقابل سازمان بورس مینوشتند و از دیگران هم دعوت میکردند که به این تجمع بپیوندند. اما با رصد شبکه اجتماعی توییتر و اینستاگرام، تجمع دیروز سهامداران معترض به وضعیت بورس، مثل دیگر تجمعاتی که در زمان دولت دوازدهم برگزار میکردند، نه شلوغ شد و نه توجه اهالی توییتر فارسی را به خود جلب کرد. عدماستفاده این افراد از هشتگ، کمپینسازی و تبلیغ برای برگزاری تجمع در روزهای گذشته از علل سردی حضور سهامداران در تجمع و کمرنگ بودن آن در فضای شبکههای اجتماعی بوده است. دیروز همچنین فیلمی از صحبتهای بورسی ابراهیم رئیسی در زمان انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در توییتر و تلگرام منتشر شد که توجه کاربران و فعالان رسانه را به خود جلب کرد. از یک طرف افرادی درباره این موضوع مینوشتند که نه فقط ابراهیم رئیسی بلکه هر شخص دیگری هم بود، در برابر این وضعیت اقتصادی و شرایط کشور نمیتوانست وعدههایش را پیش ببرد. از طرف دیگر برخی از افراد به این مساله میپرداختند که باید به دولت سیزدهم و شخص رئیسی زمان داده شود تا بتواند وعدهها و شعارهایش را عملی کند. با این حال فضای کلی توییتر فارسی روی این موضوع میچرخید که اقتصاد کشور رها شده است و این وضعیت نه برای امروز و دیروز، بلکه از مدتها پیش شروع شده است.