دومین روز منفی سهام در سال‌جاری رقم خورد
نفسگیری بورس در مسیر رشد؟
شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران از ابتدای شروع معاملات سال۱۴۰۱ تا پایان داد و ستدهای آخرین روز کاری هفته جاری بیش از ۹۶هزار واحد افزایش (معادل ۰۶/ ۷درصد رشد) را تجربه کرد. هر چند برآیند صعود دماسنج بازار سهام طی ۹ روز کاری اخیر نسبت به کلیت روزهای معاملاتی سال۱۴۰۰ از افزایش قیمت سهام و سودآوری بیشتر شرکت‌ها حکایت داشت اما سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران طی ۲ روز معاملاتی اخیر استراتژی خرید و فروش خود را تا حدودی تغییر دادند، بنابراین در داد و ستدهای روز گذشته نماگر اصلی بورس تهران با افت ۵۲/ ۰درصدی مواجه شد و کمی عقب نشست. بازگشت روز گذشته شاخصکل به سطح یک‌میلیون و ۴۶۳هزار واحدی، دومین روز منفی نماگر اصلی بازار سهام در سال‌جاری را رقم زد. افتی که کارشناسان معتقدند با ادله بنیادی صورت نگرفته و صنایع بورسی همچنان فرصت برای رشد در راستای جبران زیان‌‌‌‌‌‌‌‌های گذشته سهامداران و رسیدن به بازدهی معقول در بخش مولد را دارند، از این‌رو به‌نظر می‌رسد این روند کاهشی که عموما به افزایش تعداد فروشندگان در برخی گروه‌های بزرگ و پروزن بورس بازمی‌‌‌‌‌‌‌‌گشت، احتمالا استراحتی در مسیر صعود و شناسایی سود از سوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذارانی است که همچنان از مرز ۵/ ۱میلیون واحدی هراس دارند.
شناسایی سود پس از رشد قیمت‌ها
در پاسخ به چرایی نزول قیمت برخی از سهم‌‌‌‌‌‌‌‌ها در روز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران با نهایت خوش‌بینی دست به ماشه خرید شدند، می‌توان به موضوع شناسایی سود که یکی از مهم‌ترین دلایل افت بازار سهام است، اشاره کرد. بورس‌‌‌‌‌‌‌‌بازان در سال۱۴۰۰ شاهد بازدهی ۶/ ۴درصدی شاخصکل بورس تهران بودند و اغلب سبد‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری فعالان نیز بازدهی به مراتب کمتر از نماگر اصلی و بعضا زیان را در این سال‌تجربه کردند. آمار‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز نشان می‌دهد که بازدهی شاخصکل از کف ثبت‌شده در ۵بهمن‌ماه ۱۴۰۰ تاکنون به رقم ۲/ ۲۱درصد می‌رسد. از سویی کسب بازدهی بیش از ۷درصدی فقط در چند روز معاملاتی سال‌جاری می‌تواند به تنهایی دلیلی منطقی در راستای شناسایی سود از سوی برخی از معاملهگران در نظر گرفته شود. بازار سهام که به لحاظ عملکرد و کسب بازدهی در صدر ضعیف‌‌‌‌‌‌‌‌ترین بازار‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در سال‌گذشته جای گرفت و خروج سنگین نقدینگی را طی یک‌‌‌‌‌‌‌‌سال گذشته نسبت به سایر بازار‌‌‌‌‌‌‌‌ها تجربه کرد، این روز‌‌‌‌‌‌‌‌ها پس از افزایش ارتفاع و کسب بازدهی معقول دچار ترس شده است، اما این ترس از کجا نشأت می‌گیرد؟
احتیاط بورس‌‌‌‌‌‌‌‌بازان
هراس از کانال ۵/ ۱میلیون واحدی را می‌توان به‌عنوان دیگر عامل اثر‌‌‌‌‌‌‌‌گذار در خروج بخشی از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در این روزهای تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای محسوب کرد. دماسنج بازار سهام طی ۲۰ماه گذشته دوبار موفق شده وارد کانال ۵/ ۱میلیون واحدی شود اما پایداری در این محدوده یا عبور از آن همچون رویایی محقق‌نشده باقی ماند. در حال‌حاضر نیز سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران با نزدیک شدن به این ابر کانال ترس از نزول مجدد نماگر اصلی را دارند و بعضا بر این باورند که به‌رغم افزایش خوشبینی‌‌‌‌‌‌‌‌ها نسبت به وضعیت معاملات سال‌جاری و بهبود وضعیت بنیادی شرکت‌ها اما همچنان احتمال اصلاح سنگین شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌های سهامی پس از ورود به این کانال وجود دارد، بنابراین خروج با بهانه شناسایی سود را می‌توان از جمله استراتژی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در این روزهای بازار دانست.
در جریان دادوستد‌‌‌‌‌‌‌‌های دیروز بزرگان بازار غالبا ریزشی بودند و برخی از شرکت‌های فعال در گروه فلزات اساسی و فرآوردههای نفتی، کک و سوخت هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای و البته نمادهای لیدر گروه خودرو بیشترین تاثیر را در جهت‌‌‌‌‌‌‌‌دهی منفی به شاخصکل داشتند. در روز چهارشنبه شاخصکل هم‌‌‌‌‌‌‌‌وزن اما مسیری برخلاف نماگر اصلی را در پیش گرفت، به‌طوری‌که با ورود بخشی از منابع از سهام شرکت‌های بزرگ به شرکت‌های کوچک و متوسط بازار این شاخص با افزایش ۴۱/ ۰درصدی همراه شد. ارزش معاملات خرد بورس تهران (سهام و حق‌تقدم) نیز در چهارمین روز کاری هفته جاری به رقم ۴۸۰۳ میلیارد‌تومان رسید. این رقم به‌رغم نفسگیری بورس تهران در مسیر صعود، همچنان نشان از پویایی جریان معاملات دارد.
نیم‌‌‌‌‌‌‌‌نگاهی به برجام
در بحث سیاست خارجه همچنان شاهد رفت و آمد‌‌‌‌‌‌‌‌های دیپلمات‌‌‌‌‌‌‌‌های کشور و مراودات بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی با قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی در راستای حصول توافق با رعایت تمام موازین کشور هستیم، با این‌حال وقفه ایجادشده در مذاکرات اتمی را نمی‌توان به‌عنوان عدم‌دسترسی به معاهده بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی حداقل در شرایط فعلی عنوان کرد. به باور برخی از تحلیلگران در سناریوی بدبینانه برجام کلیت متغیر‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی کشور به استقبال فضای تورمی خواهند رفت. انتظارات تورمی در چنین شرایطی صنایع و شرکت‌های سهامی را همراه با موج صعودی می‌کند و به‌رغم افزایش حباب‌‌‌‌‌‌‌‌گونه قیمت سهام پیامد آن می‌تواند در افزایش سطح فقر در کلیت جامعه نمایان شود. ورود جدی‌‌‌‌‌‌‌‌تر دولت به حوزه قیمت‌گذاری در نرخ کالاهای اساسی نیز می‌تواند دیگر پیامد چنین رویدادی در نظر گرفته شود. حصول توافق در حوزه برنامه جامع اقدام مشترک نیز می‌تواند در تسهیل مراودات بانکی و نقل و انتقال پول، کاهش هزینه تحریم برای کشور، افزایش فروش نفت و عبور از موضوع کسری‌بودجه و سایر موارد خود را نمایان کند.
تغییر دیدگاه معاملاتی به روایت آمار
شناسایی سود به دلیل صعود آرام بورس در دو‌ماه گذشته و کسب بازدهی قابل‌توجه در این بازه زمانی در کنار ترس دسته‌جمعی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران از نزول قیمت‌ها به دلیل نزدیکی نماگر بورس تهران به ابرکانال روانی ۵/ ۱میلیون واحدی دیروز در خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی نیز به وضوح نمایان بود. بررسی آمار خرید و فروش سهام در هفدهم فروردین‌ماه نشان می‌دهد که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران بدون توجه به وضعیت قیمت‌های جهانی، پتانسیل بنیادی شرکت‌ها، تعدیلات نرخ ارز و چشم‌انداز مثبت گروه‌های ریالی اقدام به فروش کرده‌‌‌‌‌‌‌‌اند. در داد و ستدهای این روز در گروه سایر مالی شاهد ورود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌ای به میزان ۲۳میلیارد‌تومان از سوی حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس بودیم. در نقطه مقابل خالص فروش حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز در صنایعی اعم از فرآوردههای نفتی با رقمی حدود ۵/ ۹۱میلیارد‌تومان، فلزات اساسی، کانه فلزی، خودرو و ساخت قطعات جمعا به میزان ۵/ ۱۲۵میلیارد‌تومان صورت گرفت. بر اساس وقایع این روز معاملاتی خالص تغییر مالکیت نیز رقم ۲۷۶ میلیارد‌تومانی را ثبت کرد و شاهد جابه‌جایی این میزان از سرمایه از سبد سهام سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران حقیقی به پرتفوی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران نهادی بودیم.
بورس از دریچه آمار
در روزی که شاخصکل بورس تهران با افت ۵۲/ ۰درصدی مواجه شد، از ۳۳۶نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۱۷۲ سهم (۵۱درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۵۱ سهم (۴۵ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۳۰نماد (۹ درصد) صف خریدی به ارزش ۳۶۵میلیارد‌تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌‌‌‌‌‌گیری صف‌فروش در ۱۸ نماد بورسی (۵ درصد) به ارزش ۶۴میلیارد‌تومان بودیم. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افزایش ۳۵/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۴۳ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۹۶ سهم (۶۷درصد) مثبت و ۴۰ سهم (۲۸درصد) منفی بود. در این بازار ۱۷ نماد (۱۲درصد) صف خریدی به ارزش ۴۵میلیارد‌تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌‌‌‌‌‌گیری صف‌فروش در ۳ نماد فرابورسی (۲درصد) به ارزش ۷/ ۴میلیارد‌تومان بودیم. بازار پایه نیز روز گذشته میزبان دادوستد ۱۵۴نماد بود. در این میان ۹۸ سهم (۶۴درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۵۱ سهم (۳۳درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۵۶نماد (۳۶درصد) صف خریدی به ارزش ۷۲میلیارد‌تومان شکل دادند و صف‌فروش در این بازار به ۲۸ نماد (۱۸ درصد) با ارزشی بالغ بر ۲۵ میلیارد‌تومان اختصاص پیدا کرد.
