معضل نرخ خوراک صنایع در ایران
مهدی سوری کارشناس بازار سهام ضمن انتقاد از فرمول تعیین نرخ خوراک پتروشیمیها اظهار کرد: متاسفانه سازوکار مناسبی برای تعیین نرخ خوراک پتروشیمیها وجود ندارد و موارد متعددی در این بحث دخیل است. در گذشته فرمول نرخگذاری آنها بر اساس ۴ هاب (دو هاب اروپایی و هابهای اروپا و کانادا) انجام میشد و پتروشیمیها نیز بر همین اساس از سود متناسبی بهرهمند میشدند، هرچند که مشکلاتی نیز در همینرویه وجود داشت اما با این حال سودسازی آنها دچار اختلالی نمیشد. سوری تشریح کرد: هرچند که در گذشته نیز رویه قیمتگذاری دچار ایراداتی بود و نرخ سوخت از خوراک ارزانتر بود اما این مساله برای فعالان بازار سهام دغدغه آفرین نبود. از زمانیکه نرخ گاز در اروپا بهشدت افزایش یافت، سودسازی پتروشمیها تحتالشعاع قرار گرفت و به همین ترتیب توجهها به ناکارآیی فرمول مذکور جلب شد.
وی ادامه داد: در حقیقت با افزایش نرخ گاز در کشورهایی که واردکننده هستند، نرخ مصرفکنندگان داخلی نیز بنا بر علت فرمول غیرمنطقی موجود، تحتالشعاع قرار گرفت. با بروز مشکلاتی که ناشی از فرمول نرخ گاز بهوجود آمد، تمامی فعالان اقتصادی متفقالقول به این نتیجه رسیدند که نرخ گاز اروپا نمیتواند معیار صحیحی باشد و ارتباط نرخ خوراک داخلی با آن اقدامی منطقی نیست.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: مشکلات مذکور در سالگذشته باعث قائلشدن نرخ خوراک در سقف ۵هزارتومان شد و بهطور حتم اگر چنین اقدامی صورت نمیگرفت، بسیاری از پتروشیمیهای ما با ضرر سنگینی مواجه میشدند، کما اینکه برخی از آنها برای مقطعی زیانده شدند. سوری افزود: نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی اروپایی بسیار بالاست، اما در کشورهایی که شباهت نزدیکی به ما دارند، نرخ خوراک از سطح قیمتی نازلی برخوردار است. که بهطور مثال به قراردادهای بلندمدتی که قطر با مصرفکنندگان گاز منعقد کرده است، اشاره شد.