فشار دیپلماسی بر بازارها
درهفتهای که آغاز به کار همه بازارها نزولی بوده است نماگرهای سهامی نیز نتوانستند عملکرد قابل قبولی را در معرض نمایش قرار دهند. قرارگرفتن روند داد و ستدهای بازار سهام در فضایی دوگانه، عدماطمینان و مبهم سرمایهگذاران را نیز در وضعیت کنش تعارضی قرار داده است.به طوری که در روزهای گذشته تالار اکثرا کار خود را سرخپوش به پایان برد.همانطور که بارها تجربه شده بازارهای دارایی در مقابل نوسانات نرخ ارز به سرعت واکنش و رفتاری خلاف رویههای مسبوق به سابقه را نشان میدهند.بررسیهای آماری نیز به وضوح حاکی از آن است که هرگاه دلار با تقاضای بیشتر مواجه شده همه بازارها در همین راستا سمت و سوی افزایشی گرفتهاند و به تبع آن زمانی که شدت تقاضا در بازار ارز در سراشیبی سقوط قرار گرفته بازارهای موازی نیز با تشدید عرضه مواجه بودهاند.
به همین دلیل بازار سهام نیز که تا میانه اردیبهشت بر مدار صعودی حرکت میکرد رفته رفته و همگام با شروع نوسانات بهای دلار از ادامه روند صعودی باز ماند.اما عوامل دیگری نیز در ایجاد شرایط کنونی بورس موثر بوده است از این رو روند کنونی بازار مذکور را نباید با فاز اصلاحی اشتباه گرفت.همگرایی بازار سهام با نوسانات قیمت دلار در راستای انتشار اخبار مذاکرات درباره آزادسازی بخشی از پولهای بلوکهشده ایران و پیشروی توافقات احتمالی ایران و آژانس در حالی منجر به افزایش عرضههای سهامی شده که بخشی از سهامداران خرد بیش از حد نسبت به این دو متغیر حساسیت نشان میدهند.
اگرچه شرکتهای صادراتمحور و دلاری بورس متاثر از نوسانات این مهم قرار دارند اما با عنایت به اینکه مبنای محاسبه ارز صنایع مذکور نرخ دلار در سامانه ارز و طلاست این واقعیت روشن میشود که نوسانات ریزشی در بازار آزاد ارز نباید واکنش هیجانی و منفی سهامداران خرد را به دنبال داشته باشد.علاوه بر این موضوع آنچه اهمیت دارد این است که رفع تحریمها به دلیل برطرف شدن موانع و محدودیتهای تجاری، تولید و بنگاههای اقتصادی را منتفع خواهد کرد.اما از سوی دیگر به دلیل عدمقطعیت و نا اطمینانی از وضعیت اقتصادی کشور سرمایهگذاران قادر نیستند چشمانداز روشنی برای بازارهای مختلف به تصویر بکشند.وضعیت غیرقابل پیشبینی حاکم بر اقتصاد کشور سبب شده تا سیاستگذار عدمقطعیت در روند همه بازارها را به سرمایهگذاران تحمیل کند رخدادی که زمان اصلاح قیمتها را طولانیتر از حد معمول آن میکند.به طوری که بازار سهام در برابر چنین برزخی بارها به صورت غیرطبیعی وارد چرخه نامتعادل اصلاح فرسایشی شده است.قرار گرفتن بورس با سیکلهای طولانیمدت ریزش یکی از مهمترین عواملی است که در اغلب مواقع سلب اعتماد سهامداران را به دنبال داشته است.
بازارهای دارایی از مرداد ۱۴۰۱ که مذاکرات احیای برجام به دلیل پاسخ منفی ایران به بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا در تعلیق قرار گرفت به شدت تحتتاثیر قرارگرفتند اما به نظر میرسد همه بازارها بهویژه بازار سهام به مرور از اواسط تیرماه تا حدودی با تضعیف شوک حاصل از اخباربینالمللی کشور روبهرو شوند. برخی گمانهزنیها نیز حاکی از آن است که واکنش دلار به افت قیمت مقطعی خواهد بود همانطور که در روز گذشته نیز مشاهده شد دلار مجددا تا کانال ۴۹هزار تومان پیشروی کرد گرچه دلار این کانال مهم را از دست داد اما روند مذکور از مقاومت شدید اسکناس آمریکایی برای ریزش بیشتر خبر میدهد.با این اوصاف اصلاح دستهجمعی بازارها را باید کوتاهمدت دانست.
بنابراین میتوان از رفتار بازارها اینگونه استنباط کرد که گرچه معاملهگران در برهه کنونی چندان تمایلی به افزایش تحرک در بازار ندارند اما بازار میتواند به زودی شاهد تحرکات بیشتری در سمت تقاضا باشد.در این میان باید توجه داشت که در صورت افزایش قیمتها سیاستگذار چگونه تلاش خواهد کرد تا از پس چشمانداز افزایشی تورم برآید.با توجه به اظهارات سیاستگذاران مبنی بر کنترل نرخ تورم و گره خوردن این گزاره مهم به سرنوشت مذاکرات هستهای باید دید بازارها از پس این وضعیت برخواهند آمد.