فاصله بورس از فضای منطقی

در حال حاضر عوامل موثر بر روند بازار سهام یعنی سیاست‌های دستوری و شوک‌های ناشی از آن سبب شده بازار سهام در وضعیتی قرار بگیرد که فضا برای تخلیه پول بیش از قبل فراهم شود. بررسی رفتار معامله‌گران نشان می‌دهد با وجود پتانسیل‌های مناسب بنیادی هم گروه‌های بزرگ کالامحور و هم گروه‌های کوچک بورس تهران طی روزهای گذشته با بیشترین فروش حقیقی مواجه شده‌اند.

دلایل این موضوع را باید در وابستگی قابل‌توجه بورس به متغیرهای بیرونی و نوسانات بازارهای دارایی جست‌وجو کرد. به این ترتیب با توجه به اینکه نرخ ارز صنایع به صورت مستقیم تحت‌تاثیر سیاست‌های دستوری قرار دارد، این موضوع می‌تواند منجر به تغییر مسیر بازدهی در این بازار شود. از سوی دیگر فروش محصولات تولیدی شرکت‌های کالایی بورس تهران به دلار بوده و با افزایش یا کاهش قیمت اسکناس آمریکایی، درآمد این شرکت‌ها نیز نوسان می‌کند. از هفته گذشته نرخ دلار همچنان با نوسان روبه‌رو شده است؛ با این حال به دلیل کاسته شدن از شدت انتظارات تورمی برخی اعداد پایین‌تری را برای دلار پیش‌بینی می‌کنند. همین موضوع سبب شده سهامداران در مورد خرید و نگه داشتن این دسته از سهام با تردید مواجه شوند.

پایان معاملات روز یکشنبه با افت ۴۶/ ۱درصدی شاخص بورس همراه شد. در این روز نماگر اصلی بازار تا مرز ۳۰هزار واحد افت کرد تا این سنجه مهم بازار سرمایه با قرار گرفتن در سطح یک‌میلیون و ۹۶۷هزارواحدی، فاصله‌اش مجددا با سطح ۲میلیون واحد زیاد شود. این‌طور که به نظر می‌رسد بورس حالا پس از گذر از ۲ ماه و نیم رکود، اصلاح قیمتی و صف‌های فروش به نقطه‌ای رسیده که نه‌تنها بیم ریزش بیشتر قیمت‌ها در آن کم نشده، بلکه شواهد آماری نشان می‌دهد حجم پایین خریداران حقیقی از نیمه دوم اردیبهشت در حال افزایش یافتن است. نزدیک شدن بازار سهام به کف کانال ۹/ ۱میلیون واحد به عنوان سطح روانی مهم، حکایت از آن دارد که در صورت حمایت نشدن از تقاضا در بازار سهام طی روزهای آتی، ممکن است شاهد شدت گرفتن عرضه و در نهایت افت شاخص به محدوده یک‌میلیون و ۸۰۰هزار واحدی باشیم.

این سناریوی نامحبوب در حالی در میان اهالی بازار دست به دست می‌شود که P/ E بازار در محدوده جذابی قرار دارد و می‌تواند نقطه اتکای قابل‌قبولی برای سهامداران باشد. اما اکنون بازار سهام اساسا به دلیل نبود وضعیتی پایدار در زمین متغیرهای اثرگذار و مشخص نبودن رویکرد اقتصادی دولت نسبت به مشکلات جاری کشور، روند متزلزلی را تجربه می‌کند، وضعیتی که حتی ممکن است به شهریور نیز کشیده شود. همین امر سبب شده در سایه نبود آینده روشن متغیرها، بیش از هر وقت دیگری شاهد استراتژی نوسان‌گیری و حرکت دست‌به‌عصای سرمایه در صنایع و گروه‌های مختلف باشیم. این عامل باعث شده رشد شاخص بورس وارد فاز جدیدی از ابهامات شود و بازار مذکور در مقایسه با بازارهای دارایی از فضای تحلیلی و حرفه‌ای فاصله بگیرد.