بریکس موتور محرک بورس؟
روز جمعه خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی از توافق نانوشته ایران و آمریکا پرده برداشت. در این بین این خبرگزاری اعلام کرد؛ ایران و ایالات‌متحده با وجودی که همچنان درباره برنامه هسته‌‌‌‌‌‌‌ای ایران با یکدیگر به توافق‌نظر خاصی دست‌نیافته‌اند، اما انتشار داده‌های مربوط به صادرات و واردات نفت نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در سال‌جاری نسبت به مدت مشابه در سال‌گذشته افزایش محسوسی داشته‌است و به‌نظر می‌رسد ایران و آمریکا بر سر ورود نفت ایران به بازار جهانی به توافق نصفه و نیمه‌ای دست پیدا کرده‌باشند. در این میان بازار سهام روز گذشته شرایط مطلوبی را پشت‌سر گذاشت، به‌طوری‌که شاخص‌کل بورس تهران با رشد ۳۹/ ۲درصدی تابلو معاملاتی سراسر سبزی را در نخستین روز معاملاتی هفته‌جاری پیشکش سرمایهگذاران کرد. سایر نماگرهای بازار نیز روز خوبی را پس از هفته‌ها کم‌رمقی سپری کردند. حال پرسش اصلی این است که عضویت ایران در گروه بریکس می‌تواند تاثیر به‌خصوص و معناداری بر اقتصاد و به‌خصوص آینده بازار سرمایه بگذارد؟
تاریخچه و تکامل بریکس
برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای‌جنوبی که هرکدام حرفی برای گفتن در اقتصاد جهانی دارند، پایه گذار نهادی به‌نام بریکس شده‌اند که با گذشت ۱۴سال از تشکیل رسمی آن همچنان جذابیت زیادی را برای عضویت کشورهای مختلف دارد. ایده اولیه تشکیل گروه بریکس به حدود ۳۲سال‌قبل برمی‌گردد، هنگامی‌که ایالات‌متحده آمریکا به رهبری جورج بوش به‌دنبال حمله به افغانستان و عراق با بهانه دموکراسی و جنگ علیه تروریسم بود، موسسه سرمایه‌گذاری «گلدمن‌ساکس» را به منظور پیش‌بینی وضعیت اقتصادی جهان مطرح کرد. کشورهای عضو سازمان بریکس بیش از ۴۰درصد جمعیت جهان، حدود ۳۰درصد مساحت جهان، ۱۸درصد تجارت کالا و ۲۵درصد سرمایه جذب‌شده به اقتصاد جهانی را در اختیار دارند. در این میان بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸، میانگین رشد و توسعه اقتصادی کشورهای عضو بریکس حدود ۵درصد بوده که این رقم بالاتر از میانگین رشد و توسعه جهانی که حدود ۹/ ۲درصد در دوره مشابه اعلام‌شده، بوده‌است. چنین به میان می‌آید که این گروه در مخالفت با قدرت اقتصادی جهانی G۷ تشکیل شده‌است. نقش مسلط دلار در اقتصاد بین‌‌‌‌‌‌‌الملل، درخواست‌ها برای دلارزدایی را بیش از گذشته برانگیخته کرده‌است. در همین حال، راه‌اندازی بانک توسعه جدید توسط بریکس در سال۲۰۱۵، اقدامی برای ایجاد شبکه‌ای آسان برای انتقال منابع مالی کشورها است.
بریکس زمینه‌ساز رشد
به گفته بسیاری از کارشناسان عضویت دائمی ایران در سازمان بریکس می‌تواند شکوفایی و توسعه ایران را به‌همراه داشته‌باشد. کشورها می‌توانند با عضویت در این سازمان چشمانداز مثبتی را برای اقتصاد و نیز بهبود روابط تجاری و سیاسی خود ایجاد کنند. از طرفی پس از خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام در سال۹۷ و بازگشت موج تحریم‌های ظالمانه چشمانداز نامطلوبی در اقتصاد ایران حکمفرما و اقتصاد کشور وارد مسیر جدیدی از افت و خیزها شد. همکاری در چارچوب‌بریکس و نظایر آنها اقدامی است که در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند نتایج مثبت تجاری و اقتصادی برای کشورها داشته‌باشد، با این‌وجود چنین به‌نظر می‌رسد که درخصوص بهره‌مندی کامل از مزایای عضویت در چنین سازمان‌هایی، رفع تحریم‌های بانکی و پیوستن به نهاد مالی FATF باشد.
بازار سرمایه نیز که به‌عنوان بازاری مولد در اقتصاد کشور فعالیت دارد، بسیار متاثر از اتفاقات بین‌المللی است، به‌طوری‌که تعاملات ایجادشده می‌تواند ظرفیت‌های تاثیرگذار ایران را برای سرمایهگذاران بین‌المللی فعال کند و در این راستا خلأهای بازرگانی و سرمایه‌گذاری بخش خارجی تا حدی زیادی می‌تواند پوشش داده شود، بنابراین می‌توان اظهار کرد با وجودی که عضویت در چنین پیمان‌ها و سازمان‌هایی می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد داشته‌باشد و ظرفیت‌های صادرات و واردات را به‌طور قابل‌توجهی در چرخه بهره‌وری بیشینه قرار دهد، اما تا زمانی‌که تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی بر اقتصاد کشور غالب باشد نمی‌توان سودمندی حداکثری از چنین پیمان‌ها و عضویت در چنین سازمان‌هایی به‌دست آورد.
در شصت و یکمین اجلاس مجمع‌عمومی سازمان ملل‌متحد وزرای امور‌خارجه کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین گفت‌وگو‌‌‌‌‌‌‌های مقدماتی را آغاز کردند. بعد از این اجلاس، رهبران ارشد بریک، در ۴نشست دیپلماتیک دیگر (یکاترینبورگ، سائوپائولو، ژاپن و لندن) به منظور محکم ساختن پایه‌‌‌‌‌‌‌های شکل‌‌‌‌‌‌‌گیری این گروه شرکت کردند.
