بورس در تله سیاستگذار
بلاتکلیفی اصلاح بند مالیاتی قانون بودجه و مقاومت بانک مرکزی برای افزایش قیمت دلار نیما درحالی‌که نرخ بهره همچنان افزایشی است، بازار سهام را در منگنه بی‌پولی و بی‌خریداری نگه داشته و این امید که اعتقاد به مولد بودن بازار سهام در تصمیم‌گیران به وجود بیاید هر روز کمرنگ‌تر از دیروز می‌شود. تحلیلگران معتقدند با توجه به تعطیلی هفته گذشته احتمالا اتفاقی برای منفی‌های بازار نخواهد افتاد و این روند اگر تصمیم جدیدی در مورد ابهامات اتخاذ نشود، ادامه‌دار است.
چالش‌های بی‌پایان بورس
فاطمه حاجعلی، تحلیلگر بازار سهام با اشاره به اینکه طی هفته اخیر بازار کم‌رونقی را سپری کردیم و آنچه بیش از هرچیزی این روزها شاهدش هستیم، کاشته شدن بذر ناامیدی در دل سهامداران است، گفت: سهامداران در این روزها تنها منتظر یک تغییر و یک رویداد خاص هستند تا بتوانند کمی از این فضا فاصله بگیرند. هر چه پیش می‌رویم، شدت این ناامیدی بیشتر و بدتر می‌شود و آن چیزی که بیشتر از همه آزاردهنده شده، بی‌خیالی سیاستگذاران نسبت به این بازار است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بازار حرفی برای گفتن ندارد و در بی‌خبری از اتفاقات و رویدادها حرکت می‌کند و نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد. بازاری که در یک روز با یک سهم از منفی به مثبت و از مثبت به منفی حرکت می‌کند، نشان از عمق کم بازار دارد. در حال حاضر تنش و ریسک‌های سیاسی تاحدودی از سر بازار برداشته شده است و آن فضای پرابهام قبل را ندارد؛ اما همچنان آن ترس و ابهام از تصمیمات مسوولان در معاملات و حجم آن مشخص است. متاسفانه از ابتدای سال تا به امروز با وجود شعار مقام معظم رهبری مبنی بر جهش تولید با مشارکت مردم، دولت و رفتار مسوولان نشان داده که کاملا مخالف این شعار حرکت کرده‌اند و فقط به بخش دوم شعار، یعنی مشارکت مردم تاکید دارد. چراکه هربار شاهد یک بحران برای تولید و اقتصاد بوده‌ایم و تنها مشارکت مردم را شاهدش هستیم.
این تحلیلگر افزود: مسوولان باید این را بدانند که اقتصاد با حرف و شعار درست نمی‌شود. سیاست‌های ریز و درشت دولت خود را در بازار نشان داده است و طی این هفته با چالش‌هایی از جمله کاهش نرخ نیما از سوی بانک مرکزی روبه‌رو بودیم که البته بسیاری از افراد معتقدند که این نرخ آرام‌آرام رو به بهبود خواهد بود. بازار سرمایه طی روزهای اخیر با وجود ارزندگی، از کمبود نقدینگی رنج می‌برد. متاسفانه مولفه‌های بنیادی قوی که بخواهد مسیر بازار را با یک افق و چشم‌انداز کمی بلندمدت‌تر ترسیم کند، دیده نمی‌شود و همین موضوع سبب شده بسیاری از کسانی که دستی بر آتش دارند تماشاچی بازار باشند. همچنین افزایش هزینه‌های شرکت از جمله عدم معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های تولیدی در بلندمدت به کاهش سودآوری آنها و ناامیدی بیشتر سهامداران منجر می‌شود.
حاجعلی گفت: متاسفانه بازار سرمایه همان‌طور که بارها گفته شده، تحت لوای گروه خودرو رفتار می‌کند و این گروه در سرنوشت بازار بسیار موثر است. بازار به چند عامل گروه خودرویی، تحولات نرخ دلار نیما، کاهش نرخ سودهای بانکی، اخبار خوب مالیاتی برای شرکت‌های تولیدکننده نیاز دارد که از این شرایط خارج شود و تا وقتی این اتفاقات رخ ندهد دل بستن به روزهای رونق‌های شدید و دوره‌های رشد سخت خواهد بود. خوشبختانه در این هفته سرعت افزایش نرخ دلار نیما بیشتر شده، اما دولت بنا دارد سیاست‌های ارزی را آرام‌آرام انجام دهد و در همین راستا، امکان دارد کالاهای مشمول ارز 28500 تومانی را محدود کند و از سوی دیگر با افزایش نرخ دلار نیما و کاهش اختلاف آن با بازار آزاد به رشد این بازار و کوتاه شدن دست دلالان کمک کند و خوشبختانه طی چند روز اخیر شاهد بودیم که برخی از کالاهای اساسی دیگر ارز 28500 تومانی را نمی‌گیرند و این ارز محدود به چند قلم شده و بقیه به سراغ سامانه جدید نیما و نرخ ۴۱هزار و 300 تومانی رفته‌اند که البته این نرخ نیز به زودی تغییراتی خواهد کرد.
وی تاکید کرد که بسیاری از سهامداران انتظار دارند اوضاع معاملات با اصلاح بند «س» ماده ۶ قانون بودجه بهبود پیدا کند و وضعیت نرخ دلار نیما تعیین تکلیف شود و در صورتی که فاصله میان دلار نیما و آزاد کاهش پیدا کند یا در مسیر کاهشی قرار بگیرد، تمایل سرمایه‌گذاران نسبت به خرید سهام افزایش خواهد یافت و شاهد رشد نسبی بازار خواهیم بود. البته همه این موارد در صورتی است که تصمیم غلط یا اتفاق بد دیگری در کشور رخ ندهد.
روند منفی هدفمند است
مریم محبی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس از ابتدای هفته درگیر موضوعات مهمی بود که هفته قبل در صحن علنی مجلس مطرح شده بود؛ مسائلی مانند مالیات و افزایش نرخ دلار نیما گفت: این هفته شاهد بودیم ابهامات موجود در این دوموضوع همچنان بر سر بازار سرمایه هست و به همین دلیل با وجود تعدیل نسبی قیمت دلار و بهبود شرایط تنش‌زا در مسائل سیاسی و با وجود وعده‌هایی که آقایان پورابراهیمی عشقی و... دادند، روند مثبتی را در بازار سرمایه شاهد نبودیم. وی ادامه داد: یکی از دلایلی که باعث شد تا انتهای این هفته به‌صورت فرسایشی همچنان شاهد روند منفی در بازار سرمایه باشیم به نظر با اوراق اختیار معامله مرتبط است. سهم‌های بزرگی مثل خودرو و شستا زمانی که به سررسید اختیار معامله نزدیک می‌شوند این شائبه در بازار وجود دارد که بازارساز تلاش می‌کند این اوراق را بسوزاند و به همین دلیل اجازه رشد به بازار نمی‌دهد و این موضوع به صورت مستقیم روی بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد. چندین بار است که این موضوع را مشاهده کردیم به همین دلیل می‌توان گفت هر زمان به سررسید اختیار معامله سهام بزرگ نزدیک می‌شویم روند منفی را به‌صورت دستوری و کاملا هدفمند در بازار مشاهده می‌کنیم. محبی بیان کرد: بحث افزایش نرخ بهره بانکی نیز همچنان مطرح است. جذاب شدن بهره‌های بانکی که همواره به صورت یک تهدید برای بازار سرمایه مطرح می‌شود این هفته مجددا بحث داغی بود. بحث واگذاری سهام حکشتی به سازمان تامین اجتماعی به‌عنوان بدهی دولت نیز بسیار چالش برانگیز شد. دقیقا در روزی که در بازار سرمایه سهام حکشتی به مبلغ 823 تومان معامله می‌شد این نماد از قرار سهمی 2700تومان واگذار شد و این اتفاق نشان می‌دهد بازار سرمایه به ابزاری برای دست‌اندازی دولت تبدیل شده است. دولت با دست نزدن به اجزای پایه پولی و با دستکاری بدهی‌های خود تلاش می‌کند تورم را کنترل کند و شاید به نظر برسد در آمارها موفق بوده، ولی این توفیق به جز ضربه زدن به بازار سرمایه و کلیت اقتصاد چیزی به دنبال نخواهد داشت.
این تحلیلگر گفت: به نظر می‌رسد متولیان امر -مثلث آقای عشقی-خاندوزی و فرزین- به بهبود بازار سرمایه چندان علاقه‌مند نباشند و شاید این بازار در اولویت نیست و همچنان به نظر می‌رسد آقایانی که در راس امور هستند به اهمیت بورس در اقتصاد کشور اعتقادی ندارند و این بازار را به‌عنوان بازار مولد نمی‌شناسند. بنابراین قوانین حمایتی را در بازار مشاهده نمی‌کنیم و اعتماد سهامدار همچنان کمتر می‌شود. خروج را در بازار سرمایه می‌بینیم و با وجود اینکه قیمت سهام بسیار جذاب است باز هم این جذابیت نمی‌تواند جلودار ریزش بازار سرمایه باشد. وی با اشاره به اینکه هفته آینده با روز تعطیل شروع می‌شود، گفت: به نظر می‌رسد بازار سهام با منفی شدن این روزها به استقبال تعطیلی هفته آینده و سررسید اوراق اختیار معامله شستا رفته و به نظر می‌رسد بازار سهام توسط بازارگردانان بزرگ به گروگان گرفته شده و این افراد تمایل دارند سهامداران را به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس هدایت کنند و صندوق‌هایی که سال گذشته تعداد آنها بسیار زیاد هم شد برای جذب بخش بزرگی از سهام موجود در بورس طمع دارند.
