انعکاس ریسکها در بورس
در این شرایط همزمانی افت ۱.۴۷درصدی شاخص کل بازار سهام از ابتدای خردادماه و کاهش میانگین ارزش معاملات خرد نسبت به ابتدای سال زنگهای خطر را برای بورسبازان به صدا درآورده است. بهویژه اینکه در روزهای اخیر نیز شاهد کم شدن ترافیک صفهای خرید سهام و احتیاط شدید معاملهگران در این زمینه بودهایم. پیش از این بارها در مورد مسیر نزولی ارزش معاملات هشدار داده شده بود. در واقع به دلیل اینکه از ابتدای سال پول قدرتمندی وارد بورس تهران نشده، بازار سهام درگیر رکودی عمیق شده است. اما در شرایط کنونی که بازار به طور جدی با خروج پول دستبهگریبان است، کاهش ارزش معاملات خرد میتواند وضعیت را بدتر نیز جلوه دهد و شرایطی را به وجود آورد که بورس در باتلاق معاملات بیش از قبل دستوپا بزند. البته کاهش ارزش معاملات بهطور صد درصد نمیتواند خطر جدی برای بازار محسوب شود، اما اگر این سنجه آماری با خروج پول گره بخورد قطعا وضعیت نامساعدی را در بازار رقم خواهد زد.
همانطور که کوچ نقدینگی از بورس تهران سیگنالی منفی به حساب میآید و میتواند بار روانی مفی بر بازار داشته باشد، کاهش ارزش معاملات خرد نیز در صورت خروج پول و ریزش شاخص میتواند منجر به تهدیدی جدی برای بازار شود. از ابتدای سال شاهد بیشترین نوسانات افت شاخص کل بورس و خروج پول حقیقی بودیم. از ابتدای خرداد بارها ارزش معاملات به زیر سطح ۲هزار میلیارد تومان سقوط کرده است. البته این موضوع تا حدودی میتواند به اعمال محدودیت دامنه نوسان نیز مرتبط باشد. اما همزمانی آن با اصلاح شاخص و خروج پول منجر به شکلگیری مثلث بازار سهام شده است. حتی شاخص هموزن نیز که در ماههای پایانی سال سمتوسوی متفاوتی نسبت به دماسنج اصلی بازار گرفته بود، نیز در حال حاضر کمرمق ظاهر شده است. شاخص هموزن بورس در سال ۱۴۰۲ بازدهی در حدود ۲۷درصد را ثبت کرد اما رفتهرفته با ورود به سال ۱۴۰۳این شاخص نیز روند نزولی به خود گرفت. از ابتدای سال شاخص هموزن در حدود ۸.۵۴درصد از ارتفاع خود را از دست داده و شاخص کل درحدود ۵درصد ریزش را ثبت کرده است. به بیانی دیگر افت نماگر هموزن از میزان کاهش شاخص کل پیشی گرفته و با سرعت بیشتری نزول کرده است.
اجماع نظرات تحلیلگران نیز نشان میدهد انتظارات از روند آتی سهام نسبت به روزهای ابتدای سال تعدیل شده است. حتی خوشبینانهترین و محافظهکارانهترین سناریوهای پیشرو همچنان ادامه احتیاط معاملهگران شاخص کل بورس را به تصویر میکشند. برآورد کارشناسان حاکی از آن است که در میان بازارها آن هم در فضای مردد ۱۴۰۳، بورس یکهتاز تردیدها خواهد بود. بر همین اساس نمیتوان انتظار داشت سودآوری شرکتها سمتوسوی خوشایندی در سال جاری به خود بگیرد. اگرچه دیگر بورس تهران از منظر نسبت ارزندگی بهعنوان مقصدی جذاب برای سرمایهگذاری معرفی میشود، اما به دلیل تعدد ریسکهای حاکم بر بازار پول جدی وارد بازار نمیشود.