سقوط ارزش دلاری بازار سهام به ۱۰۵میلیارد دلار؛
کُمای ادامه‌دار بورس تهران
تمایلات فروش در بازار بیش از میل به خرید است که این موضوع موجب عقبنشینی شاخص‌کل از سقف روزانه شد و نماگرهای هموزن و کل فرابورس نیز از همان ابتدای بازار در مسیر نزولی قرارگرفتند. فعالان بازار سهام فعلا امیدی به افزایش قیمت‌ها در این بازار ندارند و نقدکردن سهام را به کاهش ارزش سبد سهام خود ترجیح می‌دهند. این روزها رکود و رخوت در صحنه معاملات بورس تهران به عادت و‌سنت همیشگی تبدیل شده‌است و تابلوی معاملات و نقشه بازار، هر روز رنگ سرخ را مهمان دیدگان سهامداران می‌کند و نشانی از تمایل به سمت ارتفاعات بالاتر در بازار مشاهده نمی‌شود. بر کسی پوشیده نیست که بازار سهام این روزها با مشکلات عدیده‌ای مواجه است و این موضوع سبب شده‌است تا بازار سهام درمیان قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نمایی سایر بازارهای موازی، مهجور شود و جا بماند. قاعده بازی در معاملات این روزهای تالار شیشه‌ای به سمت فروش بیشتر حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و سرازیرشدن پول به سمت بازارهای موازی است.
بازار از لنز آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل با رشد اندک ۰.۱درصدی همراه شد. شاخص هموزن نیز در جریان معاملات دیروز، ۰.۴۸درصد از ارتفاع خود را از دست داد و شاخص‌کل فرابورس نیز با افت ۰.۵درصدی مواجه شد. تمایلات نزولی در بازار سهام موجب‌شده تا خروج پول از گردونه معاملات، تبدیل به یکی از تکراری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین صحنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس تهران شود و در معاملات دیروز نیز ۲۱۰میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز رقم ۸هزار و ۳۹۰میلیارد‌تومان را ثبت کرد. قبلا و با حضور دلار در کانال‌های پایین‌تر گفته می‌شد که قرارگرفتن ارزش معاملات در محدوده‌های بالاتر از ۱۰هزار میلیارد‌تومان در بازار سهام، نشان‌دهنده رونق است و به‌عبارتی این محدوده، مرز میان رکود و رونق در تالار شیشه‌ای بود، اما با رشد قیمت دلار و بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارزش‌شدن هرچه بیشتر ریال، می‌توان گفت؛ برای ورود بازار سهام به فاز‌رونق نیازمند رشد بیشتری در فاکتور ارزش معاملات باید حادث شود.
سقوط ارزش دلاری بازار
در پایان معاملات روز گذشته بورس تهران، ارزش بازار سهام تهران به ۹هزار و ۸۲۱همت رسید‌که با احتساب دلار ۹۳هزار‌تومانی در بازار آزاد، ارزش دلاری کل بازار سرمایه به ۱۰۵میلیارد دلار رسیده‌است. آخرین زمانی‌که ارزش دلاری بازار سهام در ارقام کمتر از ۱۰۰میلیارد دلار قرار داشت؛ به مردادماه ۹۸ بازمی‌گردد که مجددا بازار سهام در آستانه از دست‌دادن این سطح قرار گرفته‌است. البته در این مدت، شرکت‌های بسیاری از طریق فرآیند عرضه اولیه و پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی وارد بازار سهام شده‌اند. بازگشت ارزش دلاری بازار به حوالی ۵ سال‌قبل نشان می‌دهد؛ در پنج سال‌اخیر بازار سهام در قیاس با دلار دچار جاماندگی زایدالوصفی شده‌است که علل مختلفی را برای این موضوع می‌توان برشمرد.
همچنین ارزش دلاری بازار فرابورس در پایان معاملات دیروز به ۱۵میلیارد دلار رسید‌که کم‌ترین مقدار این متغیر آماری از ۷مرداد سال۹۸ است. فرابورس در سال‌جاری، اوضاع و احوال به‌شدت نابسامانی داشته‌است و شاخص‌کل این بازار از ابتدای سال‌تا پایان معاملات دیروز، ۳.۲درصد از ارتفاع خود را از دست داده‌است. این موضوع در حالی رقم خورده که دلار از ابتدای سال، رشد ۵۴درصدی را به‌ثبت رسانده‌است که طبیعتا این موضوع موجب‌شده تا ارزش دلاری فرابورس به یکی از کم‌ترین مقادیر پنج سال‌اخیر سقوط کند. در سنوات اخیر، ارزش دلاری بازار سهام، همواره در معرض سقوط بوده‌است.
میانگین ارزش دلاری بازار سهام در سال۹۹، ۲۶۹میلیارد دلار بود که در سال۱۴۰۰ این رقم به ۲۳۲میلیارد دلار کاهش‌یافت. در سال۱۴۰۱ و با شروع روند صعودی در قیمت اسکناس آمریکایی، ارزش دلاری بازار با سرعت بیشتری کاهش‌یافت و میانگین ارزش دلاری بازار سهام در این سال به ۱۸۸میلیارد دلار کاهش‌یافت. این روند در سال۱۴۰۲ نیز ادامه‌دار بود و میانگین ارزش دلاری بازار به ۱۶۸میلیارد دلار رسید و نهایتا در سال‌جاری و با افزایش قیمت دلار و عدم‌رشد قیمت‌ها در بازار سهام، میانگین ارزش دلاری بازار سهام به ۱۲۷میلیارد دلار رسیده‌است.
عقبنشینی بانک مرکزی
در کارزاری که اخیرا از سوی فعالان بازار سهام ایجادشده بود؛ عنوان شد که بانک‌مرکزی در بهمن ماه سال‌گذشته با طراحی گواهی‌سپرده ۳۰درصدی، موجبات تضعیف بازار سرمایه را فراهم کرد که یک سال‌برای بازگشت اعتماد دوباره به بازار زمان صرف شد. البته هنوز هم بانک‌مرکزی در مقابل کاهش جدی نرخ سود سپرده، نظارت کافی نداشته و رسما سقف نرخ سود سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را اعلام نمی‌کند، با این‌حال در بهمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه امسال، بانک‌مرکزی مجددا در اقدامی غیرقانونی اقدام به عرضه گواهی سکه طلا‌کرده و اکنون نیز در اسفندماه ۱۴۰۳ وعده انتشار گواهی طلا را داده‌است. این اقدام بانک‌مرکزی به‌معنای تضعیف بازار سرمایه است و به‌نظر می‌رسد آن نهاد به‌دنبال ایجاد ابزارهای موازی بازار سرمایه است. بر همین اساس، اقدامات اخیر بانک‌مرکزی از یک‌سو خلاف قوانین بازار سرمایه بوده و از سوی دیگر، تضعیف بازار سرمایه و فعالان آن را هدف گرفته‌است. روابط‌عمومی بانک‌مرکزی اخیرا اعلام‌کرده؛ با توجه به شرایط اقتصادی پایان سال‌و بازار سهام، اجرای موضوع انتشار اوراق گواهی طلای بانک‌مرکزی به سال‌آینده موکول شد.
