بازار مشتقه یاریگر بازار سهام
با نزدیک شدن به توافقات احتمالی و کاهش تنش‌های سیاسی، شاهد فعالیت بیشتر و ورود منابع مالی جدید توسط سرمایه‌گذاران بودیم و این حضور نشانه‌هایی از اعتماد به بازار سهام را نشان می‌داد.
این حضور منجر به افزایش تقاضا و رشد شاخص بورس شد، به‌طوری‌که شاهد صف‌های خرید با احجام بالا بودیم. در این میان بازار مشتقه مکمل خوبی برای پاسخ به اعتماد سرمایه‌گذاران شد. با فرهنگ‌سازی‌های صورت‌گرفته در سال‌های اخیر، فعالان بیشتری امروزه در بازار مشتقه فعال هستند.
از طرفی مدیران سرمایه‌گذاری نیز می‌توانند عرضه‌های مناسب‌تری در این بازار نسبت به بازار مشتقه داشته باشند. با توجه به دامنه نوسان بسیار محدود بازار سهام و ارزندگی مناسب سهام شرکت‌ها، مدیران سرمایه‌گذاری تمایل بیشتری به فروش اختیارات در بازار سرمایه نشان دادند. سرریز تقاضای بازار سهام به بازار مشتقه باعث شده حجم بالایی از معاملات را در فروردین 1404 شاهد باشیم.
همان‌طور که آمارها نشان می‌دهد در فروردین و اوایل اردیبهشت‌ماه شاهد بالاترین ارزش معاملات در طی 55 روز گذشته بودیم. عدم داشتن دامنه نوسان بازار اختیارات قدرت تصمیم‌گیری برای بیان انتظارات را آشکار می‌کند. همین موضوع باعث تعیین اهداف قیمتی و انتظارات بازار می‌شود که یکی از خصیصه‌های بورس‌‌های مترقی در دنیای امروزه را شاهد هستیم. عمده سرمایه‌گذاران که در طرف تعهد تحویل دارایی پایه اقدام به اخذ موقعیت می‌کنند، انتظارات خود را در قالب قیمت قراردادها نشان می‌دهند و استقبال و عدم استقبال طرف تقاضا از این قیمت‌ها ارزندگی بازار را نمایان می‌کند. این تقابل انتظار در قالب ارزش معاملات و حجم خود را نشان می‌دهد. در بررسی سابقه بازار اختیارات در سال‌های گذشته روند صعودی قابل‌توجهی را در این بازار شاهد هستیم.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در طی شش ماه گذشته شاهد ارزش بالای معاملات بودیم. با توجه به اینکه ارزش مفهومی معاملات اختیارات (یعنی میزان ارزش دارایی پایه‌ای که طی قراردادهای معامله‌شده بین طرفین مورد معامله قرار گرفته است) به‌مراتب زیادتر خواهد بود. با توجه به این ارقام متوجه می‌شویم که بازار اختیارات امروز نقش مکمل بازار سهام را دارد و از برکات مدیریت ریسک این ابزار برای صیانت سرمایه‌های مردم استفاده می‌کنند. این ویژگی ابزار اختیارات در کنار فعال شدن انواع استراتژی‌های معاملاتی باعث رونق بیشتر شده است. بررسی میانگین حجم روزهای معاملاتی این بازار این استقبال و اعتماد به بازار را افزایش می‌دهد.
بررسی حجم ماهانه تعدیل‌شده با روزهای معاملاتی بیانگر رونق بیشتر این بازار طی ماه فروردین نسبت به ماه‌های دیگر بوده است. با توجه به روند مذاکرات که می‌تواند به تقویت چشم‌انداز اقتصادی کشور کمک کند، پیش‌بینی می‌شود استقبال از این بازار بیشتر و بیشتر شود. این رونق به‌ویژه در شرایطی که اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی از جمله تحریم‌ها و نوسانات ارزی مواجه است، مراقبت بیشتری نیاز دارد. در صورت دستیابی به توافق وکاهش تنش‌ها می‌توان انتظار داشت که شاهد بهبود فضای کسب‌وکار و تسهیل جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید و افزایش اعتماد عمومی نسبت به بازار سرمایه باشیم.
درنتیجه، به نظر می‌رسد بازار سهام در روزهای آینده واکنش مثبتی نشان خواهد داد. سرمایه‌گذاران باید با دقت روندهای بازار را زیر نظر داشته باشند و از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کنند. اما در این میان نباید ریسک‌های سرمایه‌گذاری را نادیده گرفت و نسبت به روند بازارهای مالی بسیار خوش‌بین بود. بهترین خاصیت بازار اختیارات بهره‌مندی از فرصت‌ها و مدیریت ریسک است. لذا با توجه به تغییرات شدید در سیستم اقتصادی کشور، بدون داشتن راهبرد‌های مدیریت ریسک، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های پرریسکی مثل بازار سهام، می‌تواند عواقب تلخی داشته باشد.
* تحلیلگر بازارهای مالی
