واکاوی اقتصاد؛ تحلیلگران تجارت فردا چه می‌گویند؛۰
ارزش ۵۸ تریلیون دلاری آب شیرین
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ ارزش‌گذاری آب برای تولید غذا باید نه‌تنها استفاده مستقیم از آب را که از نظر اقتصادی سودمند است، بلکه مزایای اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی یا زیست‌محیطی مرتبط با آب را نیز در نظر بگیرد، که اغلب اوقات به حساب نمی‌آید.
صنعت و انرژی در مجموع ۱۹ درصد از آب شیرین جهان را برداشت می‌کنند.
اقتصاددانان از قیمت‌گذاری سایه‌ای برای تعیین ارزش پولی کالاها و خدمات غیربازاری یا «انتزاعی» استفاده می‌کنند، با این هدف که کل هزینه‌ها و منافع اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی آنها را بهتر منعکس کنند.
به عنوان یک منبع حیاتی برای زندگی بشر، دسترسی به آب شیرین از لحاظ تاریخی مشخص می‌کند که تمدن‌ها از کجا شروع شده و رشد کرده‌اند.
آب شیرین به جوامع باستانی اجازه رشد داد. پروژه‌های اولیه مهندسی عمران حول محور آبیاری و ایجاد منابع آب آشامیدنی متمرکز بودند. تمدن‌های بزرگ و قدرتمندی مانند مصریان را در نظر بگیرید که کانال‌هایی برای آبیاری محصولات خود، دروازه‌هایی برای هدایت جریان آب و مخازنی برای ذخیره آن می‌ساختند.
برزیل دارای بالاترین منابع آب شیرین در جهان است که تقریباً ۱۲ درصد از منابع آب شیرین جهان را تشکیل می‌دهد. فقط به این دلیل که منطقه آمازون این کشور دارای ۷۰ درصد کل آب شیرین است.
پس از برزیل، به ترتیب روسیه، ایالات‌متحده آمریکا، کانادا، چین، کلمبیا، اتحادیه اروپا، اندونزی، پرو و هند قرار دارند.
از تمام آب‌های موجود روی زمین، فقط ۵/۲ درصد آب شیرین است که بیشتر آن به صورت یخ است یا در اعماق زمین محبوس شده است.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها در معرض تهدید قرار گرفته‌اند، زیرا محصولات تشنه، آب را می‌بلعند، آلودگی‌های صنعتی و فاضلاب‌ها به رودخانه‌ها نشت می‌کنند، زیستگاه‌های طبیعی روی آن ساخته می‌شوند و سدها و زیرساخت‌ها سیستم‌های رودخانه‌ای را تکه‌تکه می‌کنند.
نزدیک به دو میلیارد نفر در حال حاضر در مناطقی زندگی می‌کنند که در معرض خطر کمبود شدید آب هستند. به دنبال رشد جمعیت، افزایش مصرف و تغییرات آب‌وهوایی، بدون اقدام فوری، این عدد و سایر اثرات مضر بدتر می‌شود.
از آنجا که منابع آب شیرین به طور نابرابر در سراسر جهان توزیع شده است، بسیاری از جوامع انسانی به آب آشامیدنی تمیز و سالم دسترسی ندارند.
دسترسی به آب شیرین همچنین برای توسعه اقتصادی مهم است. به عنوان مثال، منابع آب شیرین امکان توسعه شیلات را فراهم می‌کند. مردم سراسر جهان از این زیستگاه‌ها ماهی برداشت کرده و این منابع، پروتئین حیوانی کافی برای تغذیه ۱۵۸ میلیون نفر در سراسر جهان را فراهم می‌کنند.
امروزه مبارزه بر سر آب شیرین را می‌توان در ژئوپولیتیک بین‌المللی مشاهده کرد. برای مثال، اتیوپی و مصر مدت‌ها بر سر منابع آبی نیل در شاخ آفریقا با هم جنگیده‌اند.
بر اساس گزارش صندوق جهانی طبیعت (WWF) که سال گذشته منتشر شد، آب شیرین «گران‌بهاترین و بهره‌برداری‌شده‌ترین منبع جهان» است، اما همواره در اقتصادهای جهانی به طور قابل توجهی کمتر از حد واقعی ارزش‌گذاری شده است، که این موضوع به هزینه‌های زیست‌محیطی گسترده‌ای منجر می‌شود.
این گزارش تخمین می‌زند که ارزش اقتصادی سالانه اکوسیستم‌های آب و آب شیرین در سطح جهان ۵۸ تریلیون دلار است؛ رقمی معادل ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP).
با این حال، مزایای غیرمستقیم -و اغلب نامرئی- که آب شیرین برای جوامع بشری به ارمغان می‌آورد، به طور قابل توجهی بالاتر است.
روشن است که برای دهه‌ها جوامع بشری به طور مداوم اکوسیستم‌های آب شیرین را کم‌ارزش دانسته‌اند و به همین دلیل نتوانسته‌اند به درستی از آنها در برابر آسیب محافظت کنند.
در سطح جهان حداقل دو میلیارد نفر به آب‌های زیرزمینی به عنوان بزرگ‌ترین و قابل اعتمادترین منبع آب شیرین جهان متکی هستند که اکثر آنها در مناطق خشک و بایر زندگی می‌کنند.
پیش‌بینی می‌شود که افزایش سطح دریا باعث افزایش شور شدن آب‌های زیرزمینی و کاهش دسترسی به آب شیرین برای انسان‌ها و اکوسیستم‌ها در مناطق ساحلی شود.
«چالش آب شیرین» که در اوایل سال ۲۰۲۳ آغاز شد، بزرگ‌ترین ابتکار جهانی در تاریخ برای احیای آب شیرین، با هدف احیای ۳۰۰ هزار کیلومتر رودخانه و ۳۵۰ میلیون هکتار تالاب تخریب‌شده تا سال ۲۰۳۰، و حفظ اکوسیستم آب شیرین دست‌نخورده است که کشورهای متعددی در سراسر جهان آن را پذیرفته‌اند.
منبع: تجارت فردا، شماره ۵۷۹
