GDP منعکس‌کننده تمام واقعیت نیست

جوزف استیگلیتز «جوزف استیگلیتز»، برنده جایزه نوبل اقتصادی، استاد دانشگاه کلمبیا است که اخیرا به نقاط ضعف GDP در سنجش عملکرد اقتصاد پرداخته است. استیگلیتز معتقد است که باید به شاخص‌های دیگر نیز توجه کرد تا سیاست‌گذاران در مسیر غلط سیاست‌گذاری قرار نگیرند. او در این باره نوشته است:

کمتر از ۱۰ سال پیش، کمیسیون بین‌المللی اندازه‌گیری عملکرد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی گزارشی با این عنوان منتشر کرد: خطای اندازه‌گیری زندگی ما: چرا GDP افزوده نمی‌شود؟ می‌توان این عنوان را این‌طور خلاصه کرد: GDP یک متر مناسب برای سنجش خوشبختی نیست. چیزی که ما اندازه می‌گیریم بر چیزی که انجام می‌دهیم، اثرگذار خواهد بود: اگر ما یک چیز غلط را معیار اندازه قرار دهیم، کارهای اشتباهی هم انجام خواهیم داد. اگر ما تنها بر ملزومات GDP تمرکز کنیم، تولید وسایل به جای محیط زیست، آموزش و سلامت، در مرکز توجه قرار می‌گیرند و ما در مسیر کجی قرار می‌گیریم که این اندازه‌گیری‌ها قرار دارند، در این حالت ما بیش از حد ماده‌گرا خواهیم شد.

OECD شاخص زندگی بهتری را ایجاد کرده است، که شامل محدوده‌ای از مقیاس‌هایی است که بهتر منعکس می‌کند چه کار‌هایی برای خوشبختی باید انجام شود. اخیرا در ششمین انجمن جهانی آمار، گروه دانش و سیاست OECD در اینچئون کره‌جنوبی، گزارشی منتشر کرد که فراتر از GDP به سنجش میزان عملکرد اقتصادی و اجتماعی پرداخته بود. این گزارش چند موضوع را زیر نظر گرفته است، از قبیل اعتماد و ناامنی، نابرابری و پایداری. مثلا اگر ایالات‌متحده بیشتر به سلامت نسبت به GDP توجه می‌کرد، کاهش امید به زندگی به‌خصوص در میان افرادی که تحصیلات دانشگاهی دارند و به‌ویژه در میان آمریکایی‌های مستقر در مناطق صنعتی، سال‌ها پیش آشکار شده بود.

اگر ما می‌خواهیم مردم را در درجه اول قرار دهیم، باید بدانیم چه چیزهایی برای آنها اهمیت دارد، چه چیزی خوشبختی آنها را ارتقا می‌دهد و چگونه ما می‌توانیم آنها را هرچه بیشتر مهیا کنیم. برنامه‌های معیارهای فراتر از تولید ناخالص داخلی، نقش حیاتی در کمک کردن ما برای رسیدن به این هدف مهم بازی خواهند کرد.