توافق گازی ترکیه و ترکمنستان از مسیر ایران

مسعود پزشکیان ظهر دیروز چهارشنبه در دیدار با وزیر خارجه ترکمنستان با اشاره به سیاست همسایگی گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار گسترش روابط با همسایگان از جمله کشور دوست و خویشاوند ترکمنستان بوده است و از توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف استقبال می‌کند. 

پزشکیان ضمن اشاره به اجلاس آتی نخست‌وزیران کشورهای حاشیه دریای خزر در تهران تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران خواستار گسترش مناسبات میان کشورهای حاشیه خزر بر مبنای صلح و دوستی و حسن همجواری است و این رویکرد در همایش آتی اجلاس خزر با تاکید بر دستیابی به راهکارهای عملی برای توسعه همکاری‌ها مطرح خواهد شد. وزیر امور خارجه ترکمنستان نیز در این دیدار ضمن ابلاغ سلام‌های گرم رهبر ملی و رئیس‌جمهور این کشور به پزشکیان، با اشاره به موافقت‌نامه‌ها و پروژه‌های همکاری مشترک میان شرکت‌های ایرانی و ترکمنستانی در زمینه‌های مختلف از جمله حمل‌ونقل و انرژی، خواستار توسعه همکاری‌ها فیمابین ایران و ترکمنستان در تمامی عرصه‌ها شد. 

یویچ مردوف همچنین با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی میان ایران و ترکمنستان و ابراز امیدواری به اینکه برگزاری این کمیسیون منجر به توسعه روابط اقتصادی ایران و ترکمنستان شود، افزود: روابط میان دو کشور برای دولت ترکمنستان اهمیت بالایی دارد و ما خواهان گسترش روابط فیمابین در همه زمینه‌ها هستیم. وزیر خارجه ترکمنستان همچنین از رئیس‌جمهور برای شرکت در کنفرانس صلح و اعتماد بین‌المللی در ترکمنستان دعوت به عمل آورد و متقابلا اعلام کرد که دولت ترکمنستان یک هیات بلندپایه به اجلاس کشورهای حاشیه دریای خزر در تهران اعزام خواهد کرد.

سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، نیز روز چهارشنبه و در نشست مطبوعاتی مشترک با وزیر امور خارجه ترکمنستان گفت: ایران و ترکمنستان دارای مشترکات دیرینه، فرهنگی، تمدنی و تاریخی هستند. وزیر خارجه ایران با بیان اینکه ترکمنستان در مدت اخیر دو قطعنامه مهم را در سازمان ملل به تصویب رسانده است، گفت: یکی تحت عنوان اعتماد و صلح بین‌المللی و دیگری در خصوص آسیای مرکزی و منطقه صلح، اعتماد و همکاری بود. او افزود: بر اساس قطعنامه امضا‌شده، سال ۲۰۲۵ به عنوان سال اعتماد و صلح بین‌المللی نام‌گذاری شده است و ما این موفقیت را به رئیس‌جمهور ترکمنستان و رهبر ملی مردم این کشور تبریک می‌گوییم. وزیر خارجه ایران با بیان اینکه «وزیر خارجه ترکمنستان در جریان سفر به تهران طی دو روز گذشته، مذاکرات فشرده‌ای با مقامات کشورمان انجام دادند»، گفت: وزیر خارجه ترکمنستان دیدار بسیار موفقی با رئیس‌جمهور داشتند و اکنون نیز مشورت‌های سیاسی با حضور وزیران خارجه دو کشور برگزار شد.

عراقچی ادامه داد: همچنین در جریان رایزنی‌های امروز در خصوص موضوع افغانستان مشورت‌های خوبی داشتیم و تصمیم گرفتیم مشورت‌های ایران و ترکمنستان در خصوص مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای در کنار مسائل دوجانبه افزایش پیدا کند. سفر وزیر خارجه ترکمنستان یک روز پس از توافق گازی ترکیه و ترکمنستان صورت می‌گیرد که به نقش ایران پیوند می‌خورد. آنکارا و عشق‌آباد توافق‌نامه‌ای برای انتقال راحت‌تر و بدون مشکل گاز طبیعی ترکمنستان امضا کردند که گامی مهم در تقویت همکاری‌های انرژی میان دو کشور محسوب می‌شود؛ این را وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، البرسلان بایراکتار، روز سه‌شنبه اعلام کرد.

این توافق‌نامه میان شرکت دولتی خطوط لوله ترکیه «بوتاش» و شرکت «ترکمن‌گاز» امضا شده است و به گفته بایراکتار، انتقال گاز از اول مارس آغاز خواهد شد. این مقام ترک با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای که در مارس ۲۰۲۴ به امضا رسیده بود، گفت: «ما به نتیجه ملموس تفاهم‌نامه‌ای که برای توسعه همکاری در حوزه گاز طبیعی امضا کرده بودیم، دست یافته‌ایم.» این مقام ترک پیش‌تر گفته بود که آنکارا می‌تواند سالانه تا ۲میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان خریداری کند و انتظار می‌رود این گاز از طریق شبکه گاز طبیعی موجود ایران منتقل شود. جزئیات دقیق درباره حجم گاز مورد توافق و شرایط دقیق ترانزیت از طریق ایران هنوز اعلام نشده است.