دیپلماسی تلفنی پزشکیان با اعراب
بی‌طرفی فعال شیخ‌نشین‌ها در تنش احتمالی ترامپ با تهران
آن‌گونه که سایت میدل‌ایست‌آی در تحلیلی نوشت: دولت‌های عربی به‌ویژه در خلیج‌فارس به ترامپ اطلاع داده‌اند که از هرگونه قرار دادن پایگاه و نیرو در اختیار آمریکا برای هرگونه اقدام علیه ایران خودداری خواهند کرد؛ اقدامی که نشان می‌دهد هرگونه همراهی با پروژه فشار حداکثری میتواند همسایگان عربی را در صف اول تنش تهران و واشنگتن قرار دهد. برخلاف دوره اول ترامپ که برخی همسایگان عربی با ترامپ در سیاست فشار بر ایران همراهی کردند، این بار اما شیخ‌نشین‌های خلیج‌فارس با تغییر اولویت‌های خود اعلام کرده‌اند که در منازعه آمریکا با ایران بی‌طرف خواهند بود. با این حال این بی‌طرفی صرفا بعد سلبی ندارد، بلکه بعد ایجابی و فعالانه خواهد داشت و همسایگان جنوبی ایران حتی پا را فراتر خواهند گذاشت و درصدد میانجی‌گری برآمده‌اند. عمان، قطر و امارات ظرف سال‌ها و هفته‌های گذشته این بعد از دیپلماسی جدید با ایران را نمایش داده‌اند و احتمالا دیگر بازیگران از جمله عربستان‌سعودی نیز تلاش‌های خود را ظرف ماه‌های آینده با فرض افزایش سطح تنش افزایش خواهند داد؛ سیاستی که نمایانگر تغییر معنادار از دنباله‌روی به سوی بی‌طرفی فعال خواهد بود.
تماس از خلیج‌فارس تا شمال آفریقا
مسعود پزشکیان در طول چند روز گذشته با سران و رهبران عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، قطر، کویت، عمان، مصر، اردن، تونس و یمن به صورت تلفنی ارتباط برقرار کرد. رئیس‌جمهور در گفتوگو با ولیعهد عربستان با بیان اینکه با هیچ کشوری سر جنگ نداریم، اما در دفاع از خودمان نیز هیچ تردیدی نداریم، گفت: جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به دنبال جنگ و درگیری نبوده و استفاده غیرصلح‌‌‌آمیز از انرژی هسته‌‌‌ای نیز به هیچ‌‌‌وجه جایی در دکترین امنیتی و دفاعی ما ندارد. ایران آماده تعامل و گفتوگو در زمینه رفع برخی تنش‌‌‌ها، بر اساس منافع و احترام متقابل است؛ ما با هیچ کشوری سر جنگ نداریم، اما در دفاع از خودمان نیز هیچ تردیدی نداریم و آمادگی و توانمندی ما در این زمینه در بالاترین سطح است.
مسعود پزشکیان شامگاه پنج‌شنبه، در گفت‌‌‌وگوی تلفنی با «محمد بن‌سلمان آل‌سعود» ولیعهد عربستان‌سعودی، ضمن تبریک عید سعید فطر به وی، پادشاه و مردم کشورش، ماه مبارک رمضان را فرصتی برای یادآوری اشتراکات مسلمانان از جمله قرآن و مناسک این ماه مبارک دانست و اظهار کرد: کشورهای اسلامی می‌‌‌توانند با تکیه بر این اشتراکات و تقویت وحدت و انسجام میان یکدیگر، صلح، امنیت و پیشرفت را در بالاترین سطح برای خود و منطقه تامین کنند. رئیس‌جمهور با قدردانی از سخنان و دیدگاه‌‌‌های ولیعهد عربستان در زمینه همکاری و انسجام کشورهای مسلمان و همسایه منطقه، تصریح کرد: همان‌طور که شما در سخنان خود گفتید اگر کشورهای اسلامی دست به دست یکدیگر دهند، می‌‌‌توانند جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم مظلوم غزه را متوقف، ثبات و آرامش را برقرار ساخته و در راستای شکوفایی هر چه بیشتر منطقه تلاش کنند. رئیس‌جمهور با اشاره به بخش دیگری از سخنان ولیعهد عربستان، گفت: جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به دنبال جنگ و درگیری نبوده و استفاده غیرصلح‌‌‌آمیز از انرژی هسته‌‌‌ای نیز به هیچ‌‌‌وجه جایی در دکترین امنیتی و دفاعی ما ندارد. این امکان وجود دارد که فعالیت‌‌‌های هسته‌‌‌ای جمهوری اسلامی ایران همچون همه سال‌های گذشته به طور کامل تحت راستی‌‌‌آزمایی قرار گیرند.
ولیعهد عربستان نیز در این گفت‌‌‌وگوی تلفنی با تبریک متقابل عید سعید فطر به رئیس‌جمهور و مردم کشورمان و قدردانی از رویکردها و مواضع پزشکیان در زمینه تقویت انسجام میان کشورهای مسلمان، اظهار کرد: امیدوارم بتوانیم با تداوم روند تقویت همکاری‌‌‌های فیمابین، دستاوردهای بیشتری را در زمینه ثبات، امنیت و شکوفایی برای منطقه به دست بیاوریم. محمد بن‌سلمان آل‌سعود با ارائه تحلیلی از وضعیت منطقه و کشورهای اسلامی، خاطرنشان کرد: همکاری ایران و عربستان و دیگر کشورهای منطقه میتواند به تقویت ثبات و استقرار صلح کمک موثری کند. عربستان آماده نقش‌‌‌آفرینی در زمینه کمک به رفع هر گونه تنش و ناامنی در منطقه است. پزشکیان در گفتوگو با رئیس دولت امارات متحده عربی هم این ادبیات را تکرار کرد و با بیان اینکه ایران به دنبال تقویت بیش از پیش روابط با کشورهای اسلامی و همسایه است، به شیخ محمد بن زاید آل نهیان، حاکم ابوظبی و رئیس دولت امارات متحده عربی گفت که مشتاقانه منتظر سفر جنابعالی به ایران و رایزنی و گفت‌‌‌وگوی حضوری درباره راهکارهای گسترش همکاری‌‌‌های فیمابین هستیم. رئیس دولت امارات متحده عربی نیز در این گفت‌‌‌وگوی تلفنی با تبریک متقابل عید سعید فطر به رئیس‌جمهور و مردم کشورمان گفت: امیدوارم به برکت عید سعید فطر کشور دوست و برادر ایران، در مسیر پیشرفت، آرامش و سلامت به پیش برود.
شیخ محمد بن زاید آل نهیان با قدردانی از انجام این مکالمه تلفنی، آن را تجسم روابط خوب میان کشورهای همسایه توصیف و تصریح کرد: بسیار علاقه‌مندم که هر چه سریع‌‌‌تر به ایران سفر کنم تا چنان‌که قبلا در دیدار با جنابعالی گفتم با یکدیگر بتوانیم به ایجاد و تقویت پل‌‌‌های ارتباطی میان دو کشور و در راستای منافع متقابل و آینده روشن ملت‌‌‌هایمان کمک کنیم. پزشکیان در گفت‌‌‌وگوی تلفنی با پادشاه بحرین هم تاکید کرد که مشتاق توسعه بیشتر روابط با بحرین هستیم و از هیچ اقدامی برای تسهیل و تسریع گسترش همکاری‌‌‌های فیمابین فروگذار نخواهیم کرد.
مسعود پزشکیان بعدازظهر چهارشنبه در گفت‌‌‌وگوی تلفنی با «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین ضمن تبریک عید سعید فطر به وی و مردم کشورش اظهار کرد: امیدوارم به برکت ماه رمضان و عید فطر، وحدت و انسجام کشورهای اسلامی هر چه بیشتر تقویت شود. حمد بن عیسی آل خلیفه با اشاره به اینکه قبلا در سفر به تهران دیداری به‌یادماندنی با رهبر معظم انقلاب اسلامی داشته‌‌‌ام، از رئیس‌جمهور خواست که سلام‌‌‌ها و تبریکات صمیمی وی را به مقام معظم رهبری برساند و گفت: از سخنان، رویکردها و نیات مثبت و سازنده شما در قبال توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه نیز قدردانی می‌‌‌کنم و آماده و مشتاق دیدار حضوری با جنابعالی برای رایزنی درباره راهکارهای توسعه روابط فیمابین هستم.
پزشکیان همچنین در گفتوگو با امیر کویت، سلطان عمان، امیر قطر، رئیس‌جمهور مصر، پادشاه اردن، رئیس‌جمهور تونس و رئیس شورای عالی یمن آمادگی تهران برای هر گونه همکاری برای گسترش روابط را اعلام کرد.
