گسترش بستری از بیم و امیدها؛
واکنش‌ها به آغاز مذاکرات با آمریکا
در همین رابطه محمد مخبر دستیار رهبر انقلاب اسلامی می‌گوید: «در شهریور ۱۴۰۱، ما دو بار تا مرحله امضای توافق[با آمریکا] پیش رفتیم، پیش از شهادت شهید رئیسی هم به این نقطه رسیدیم، اما اسرائیلی‌ها نگذاشتند توافق شود.»
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اما معتقد است: «مذاکرات با تدبیر بالاترین سطوح تصمیم‌گیری آغاز شده است.» او پیش‌نیاز این مذاکرات را افزایش سرمایه اجتماعی و ارتقای همبستگی ملی در کشور و دیگری حل مسائل خارجی به‌ویژه مدیریت تنش‌ها و رفع تحریم‌ها از طریق به‌کارگیری دیپلماسی خلاقانه، جدی و راهگشا مبتنی بر منافع ملی می‌داند. محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران در دوران جنگ تحمیلی هم در حساب کاربری خود نوشت: «تمامی ارکان نظام، از دولت تا نیروهای مسلح، در یک هم‌افزایی و هماهنگی کم‌سابقه در حال طراحی و اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های مربوطه در حوزه میدان و دیپلماسی هستند. ایران به عنوان کشوری که هم به مذاکره و دیپلماسی اهتمام دارد و هم در میدان دفاع از خود توانمند است، در مذاکرات پیش‌رو با آمریکا، با صراحت، منطق و شجاعت از حقوق و منافع ملت ایران و نظام دفاع خواهد کرد.»
با این وجود روزنامه کیهان در یادداشتی یادآوری کرد: «مساله مذاکره غیرمستقیم ایران با آمریکا، امری مسبوق‌به‌سابقه بوده و به دفعات در دولت‌های مختلف و موضوعات مختلف صورت پذیرفته است. مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دولت شهید رئیسی نیز برقرار بوده و همان روند ادامه دارد و اتفاق جدیدی رخ نداده است.»
روزنامه جوان اما در یادداشتی آورد: «ممکن است ایران از طرف خود کاهش غنی‌سازی را بپذیرد. این را نباید عقب‌نشینی ایران تلقی کرد. حفظ صنعت هسته‌ای و غنی‌سازی تا درصدی که به نیازهای غیرتسلیحاتی ما جواب بدهد، همان‌چیزی است که سال‌هاست می‌گوییم و می‌خواهیم.»
حسن روحانی رئیس‌جمهور پیشین اما از دید دیگری به این مذاکره نگاه می‌کند: «برخلاف تصور آمریکا، ایران حداقل ۴ کارت مهم روی میز دارد که در زمان مناسب می‌شود آنها را توضیح داد.» او تاکید می‌کند: «اشتباه ترامپ در این است که فکر می‌کند روی میز ایران کارتی وجود ندارد. در حالی که کارت آمریکا بسیار محدود است. یک کارت فشار اقتصادی بود که آن را مصرف کرده و فعلا یک کارت بیشتر روی میز ندارد.» او با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی خود با باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا می‌گوید: «در آن مذاکره کوتاه ۵ مساله مهم مطرح شد. در دو مساله ما با هم توافق کردیم و در سه مساله بنا شد بعدا درباره آنها صحبت کنیم. این تماس توانست فضا را تلطیف کند. از آن طرف هم مذاکرات مستقیم وزرای خارجه توانست راه را باز کند. زحماتی که آقای دکتر ظریف و تیم همراهشان کشیدند در طول این مدت، اگر بنا بود مذاکرات غیرمستقیم باشد، نه در دو سال که شاید در ۲۰ سال هم به توافق نمی‌رسیدیم.»
جبهه پایداری انقلاب اسلامی هم در بیانیه‌ای عنوان کرد: «در شرایط کنونی و به لحاظ تاکتیکی مذاکرات غیرمستقیم در صورت مدیریت صحیح از سوی وزارت امور خارجه می‌تواند به عنوان درسی مجدد برای آنهایی باشد که فکر می‌کنند با این مذاکرات تحریم‌های ظالمانه برداشته می‌شود هر چند از نظر راهبردی، این مذاکرات با فردی که نه به توافقات دو طرفه و نه به تعهدات بین‌المللی هیچ پایبندی ندارد، به لغو تضمین شده تحریم‌ها نخواهد انجامید؛ لذا دولتمردان و نمایندگان محترم مجلس در کنار مذاکراتی که آغاز می‌شود نباید به هیچ عنوان کشور را در مسیر پیشرفت معطل نمایند.»
علی مطهری، نایب رئیس اسبق مجلس نیز توصیه‌‌ای را مطرح می‌کند: «پیشنهاد می‌کنم اکنون که وزارت خارجه مسوول مذاکره با آمریکا شده است، وزیر امور خارجه به عنوان رئیس هیات مذاکره‌کننده آقایان ظریف، صالحی، علی لاریجانی و تخت‌روانچی را در این هیات قرار دهند تا از تجربه آنها استفاده شود و به یک توافق عادلانه برسیم.»
