نشریه دیپلمات تحلیل کرد
آبه چگونه معمای ایران و آمریکا را حل میکند؟
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: در این اجلاس همچنین نودمین سالگرد شروع روابط دیپلماتیک بین دو کشور جشن گرفته شد. ژاپن و ایران برای حفظ روابط دوستانه خود به توافق رسیدند. روحانی امیدوار است که دولت شینزو آبه به کشورش برای مقابله با اثرات تحریمهای اقتصادی آمریکا کمک کند. اما ژاپن یکی از شرکای امنیتی طولانیمدت آمریکا نیز محسوب میشود. به همین خاطر دولت شینزو آبه با توجه به تنشهای اخیر بین ایران و آمریکا در موقعیت دشواری قرار دارد.
ژاپن در طول سالهای گذشته یکی از خریداران اصلی نفتخام ایران بوده است. سفر روحانی نشان میدهد کشورش به دنبال فروش نفت به کشورهایی است که روابط تجاری خود را بهدلیل تحریمهای آمریکا قطع کردهاند. دولت ایران در شرایط بحرانی کنونی نمیتواند از هیچ فرصتی برای صادرات نفت صرفنظر کند. روحانی روز جمعه در صفحه توییتر خود نوشت: «ما از هر پیشنهادی برای گسترش تجارت و صادرات نفت استقبال میکنیم.» گفته میشود که ۶۰ درصد بودجه دولت ایران به درآمدهای نفتی وابسته است. ایران پیش از اعمال تحریمهای اقتصادی تقریبا ۶/ ۲ میلیون بشکه نفتخام در روز صادر میکرد. اما حجم صادرات ایران در ماههای اخیر به کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. ژاپن برای تامین نفتخام خود بهشدت به خاورمیانه وابسته است. اما آمریکا تهدید کرده است که خریداران نفت ایران را تحت تحریمهای خود قرار خواهد داد. به همین خاطر ژاپن چارهای جز قطع واردات نفت از ایران نداشت. اما در طول ماههای گذشته مساله امنیت کشتیهای تجاری ژاپن در آبهای خلیجفارس اهمیت زیادی پیدا کرده است. در ماه ژوئن امسال درست زمانی که شینزو آبه برای حضور در دهمین اجلاس ایران-ژاپن به تهران سفر کرده بود، یک نفتکش ژاپنی در تنگه هرمز مورد هدف قرار گرفت.
در این دیدار رهبران ایران از برنامه ژاپن برای اعزام ناوهای جنگی و هواپیماهای تجسسی به آبهای نزدیک دریای عمان حمایت کردند. دولت آبه هدف از این طرح را بهبود فرآیند جمعآوری اطلاعات و تضمین امنیت کشتیهای تجاری در منطقه خلیجفارس اعلام کرده بود. عباس عراقچی، معاون وزیرخارجه ایران در سفر اخیر به توکیو ابراز امیدواری کرده بود که دولت و شرکتهای ژاپنی دوباره خرید نفت و معاملات مالی خود با ایران را از سر بگیرند. اما یکی از مقامات ارشد دولت ژاپن گفت که کشورش نمیتواند تحریمهای اقتصادی آمریکا را نادیده بگیرد. از ماه مه امسال هیچ محموله نفتی از ایران به سمت ژاپن حرکت نکرده است.
آبه در گفتوگوهای دوجانبه با ایران قول داده بود که حداکثر تلاش خود را برای کاهش تنش در خاورمیانه انجام دهد. اما او ایران را تشویق کرد که گامهای سازندهای برای بازگرداندن صلح و ثبات بردارد و بهطور کامل به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای برجام پایبند بماند. روحانی نیز در پاسخ ابراز امیدواری کرد که همه کشورهای دنیا از جمله ژاپن به حفظ توافق هستهای کمک کنند.
ژاپن ترجیح میدهد که همیشه موضع بیطرفانهای را نسبت به مناقشات خاورمیانه داشته باشد. به همین خاطر دولت ژاپن تصمیم گرفت که در ائتلاف دریایی آمریکا برای کنترل امنیت خلیجفارس مشارکت نکند. در عوض، ژاپنیها بهطور مستقل بخشی از نیروهای دفاعی خود را برای جمعآوری اطلاعات به خاورمیانه اعزام کردند. عراقچی در اجلاس اخیر اشاره کرد که اگرچه برنامه توکیو برای کمک به صلح و ثبات در منطقه قابل درک است، اما تهران معتقد است که مداخله خارجی نمیتواند راهحل موثری باشد. او در این ارتباط گفت: «سربازان خارجی نمیتوانند برای ما صلح به ارمغان آورند.»